SSK sigortalısının hangi hakları kayboluyor

Geçtiğimiz hafta yoğun şekilde tartışılan, bu hafta da tekrar değerlendirilmesi beklenen bu haklar, milyonlarca vatandaşı ilgilendiriyor. Belli başlı olanları sıralayalım.

EMEKLİ AYLIĞI ALT SINIRI DÜŞÜYOR

Şu anda SSK’lıya 558, Bağ-Kur’luya 320, memura da 741 YTL’den aşağı aylık bağlanmıyor. Yeni Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı ile aylık bağlamadaki alt sınır, asgari ücretin yüzde 35’i yani bugünkü ücrete göre 213 YTL olarak belirleniyor.

EMEKLİLİK KOŞULLARI AĞIRLAŞIYOR

Şu anda 7 bin gün olan, emeklilikte aranan prim ödeme gün sayısı, Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle, her yıl 100 gün artırılıyor. 2028 yılında da 9 bin güne yükseliyor. Bu da emeklilik süresini artırıyor.

Mevcut sistemde emeklilik yaşı kadınlarda 44-58, erkeklerde 48-60. Yeni sistemde, 2036-2048 arasında emeklilik yaşı; kadınlarda kademeli olarak 58’den 65’e, erkeklerde ise 60’dan 65’e yükseltiliyor.

AYLIK BAĞLAMA ORANI AZALIYOR

Şu anda, işçilerin çalıştığı ilk 10 yıl için yüzde 3.5, sonraki 15 yıl için yüzde 2, daha sonraki yıllar için yüzde 1.5 aylık bağlama oranı uygulanıyor.

Böylece 25 yıl çalışan işçi yüzde 65 aylık bağlama oranı üzerinden emekli aylığına hak kazanıyor. Yeni düzenlemeyle bu oran çalışılan her yıl için yüzde 2 katsayısı ile sınırlanıyor. Böylece 25 yıllık çalışan için aylık bağlama oranı yüzde 50’ye düşüyor.

ÖLÜM AYLIĞI ZORLAŞIYOR

Mevcut sistemde, ölüm aylığını hak etmek için 5 yıl sigortalılık süresi ile 900 gün prim ödemiş olma koşulu aranırken yeni yasa ölüm aylığı için 1800 gün prim ödeme arıyor.

ÖZEL HASTANE ENGELİ

Çalışanlar ile emekli, dul ve yetimler, yasa çıktığında, özel hastaneden yararlanabilmek için sağlık hizmet bedelinin yüzde 20’sini cepten ödeyecekler.

Evimizin yakınında bir halk ekmek büfesi var.

Dün sabah baktım, yaklaşık 30 kişi, bir ekmeği 5 Yeni Kuruş ucuz alabilmek için kuyrukta.

5 Yeni Kuruşun bile hesabını yapanlar başta olmak üzere, geniş bir halk kesimi için, özel hastanelerden yararlanabilmek, artık hayal olacak, kamu hastanelerinde kuyruklar oluşacak.

CENAZE YARDIMI İNDİRİLİYOR

Asgari ücretin üç katı tutarındaki "cenaze yardımı", bir asgari ücret tutarına indiriliyor.

GEÇİCİ İŞÇİLERE DÜŞÜK AYLIK

Düşürülen alt sınır nedeniyle, özellikle mevsimlik, geçici süreli ve yarı zamanlı çalışanlar, daha az aylık alma durumuyla karşı karşıya kalacaklar.

EVLİLİK YARDIMI DÜŞÜYOR

Yetim kız çocuklarına, evlenmeleri halinde, aylıklarının 24 katı tutarında ödenen evlilik yardımı (çeyiz parası), aylığının 12 katına düşürülüyor.

DUL EŞE İKİNCİ KAYIP

Çalışan veya gelir alan çocuksuz dul eşin ölüm aylığı oranı, yüzde 75’ten yüzde 50’ye indiriliyor.

GÜNCELLEME ORANI YÜZDE 30’A İNİYOR

Mevcut uygulamada SSK ve Bağ-Kur’da sigortalının üstünden prim ödenen kazançları "TÜFE + Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Artış Oranı (Gelişme hızı)"nda artırılarak güncelleniyor.

Yeni Yasa ile kazançların güncellenmesinde gelişme hızının, yüzde 100’ü yerine yüzde 30’u kadar pay verilecek.

MALÛL AYLIĞI ZORLAŞIYOR

Bugün için 1800 gün prim ödemesi olan ve çalışma gücünün 2/3’ünü kaybedenlere malûl aylığı bağlanırken, yeni Yasa 1800 gün prim ödemenin yanında "10 yıl sigortalılık süresi" şartı getiriyor.

EMZİRME YARDIMI DÜŞÜYOR

5510 sayılı Yasa ile; doğum tarihinden itibaren doğum yapan sigortalıya veya sigortalının çalışmayan eşine, çocuğun yaşaması şartıyla 6 ay süresince asgari ücretin 1/3’ü oranında yapılması gereken emzirme yardımı, yeni Yasa ile bir defaya mahsus olmak üzere asgari ücretin 1/3’ü kadar ödenecek.

Yukarıda sıralananlar, SSK sigortalılarının Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı’na göre, kaybolan haklarından bir kısmı.

Bunlar dahi "yeni düzenlemede kimsenin hiçbir hakkı kaybolmuyor" diyenleri tekzip ediyor. Kuşkusuz, bu konuda Başbakan’ı yanıltanları da...