BİR süre önce, anonim ve limited şirketleri ve ortaklarını ilgilendiren, önemli düzenlemeler yapıldı.
Yüzbinlerce şirketi ve ortaklarını yakından ilgilendiren ve 17 Haziran 2003 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 4884 sayılı Kanunla yapılan bu düzenlemeler, aşağıdaki gibi.
KURULUŞ BASİTLEŞTİRİLDİ: Anonim ve limited şirketleri, kurma işlemleri basitleştirildi.
Bundan böyle, şirket kuruluş işlemleri için, şirket merkezinin bulunduğu ya da bağlı olduğu [Ticaret Sicil Memurluklarına] başvurulacak ve işlemler burada sonuçlandırılacak.
Ticaret Sicil Memurlukları, şirket kuruluşu ile ilgili bildirim formlarını;
- Vergi dairesine,
- SSK'ya,
- Bağ-Kur'a,
- Ticaret ve Sanayi Odalarına,
gönderecekler.
Böylelikle, önemli bir kırtasiyecilik ortadan kalkmış olacak. Ticaret Sicil memurluğu, şirket adına, tüm bildirimleri, ilgili kurumlara kendisi yapacak.
SERMAYE ARTIRIMI: Sermaye artırımları ve diğer konularla ilgili, şirket anasözleşme değişikliklerinde de, yine Ticaret Sicil Memurluklarına başvurulacak. Kuruluştaki gibi, tüm bildirimler yine Ticaret Sicil Memurluğu'nca yapılacak.
İZİN ALMA KALKTI
Tüm limited şirketlerde ve (bankalar, döviz büfeleri, sigorta şirketleri, factoring şirketleri, holding şirketler ve halka açık şirketler gibi bazı şirketler hariç) anonim şirketlerde, kuruluş ve ana sözleşme değişikliği için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan izin alma mecburiyeti kaldırıldı.
DEFTER TASDİKİ: Anonim ve limited şirketler, istedikleri takdirde, tutmak zorunda oldukları defterleri, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Sicil memurlarına tasdik ettirebilecekler.
Ancak, izleyen yıllarda defterlerin mutlaka notere tasdik ettirilmesi gerekiyor.
İŞE BAŞLAMA BİLDİRİMİ: İşe başlayan gerçek kişiler ya da şirketler, işe başlama bildirimlerini, işe başlamadan önce yapmak zorundaydılar. 4884 Sayılı Kanunla, bu konuda da değişiklik yapıldı.
Gerçek kişiler, işe başladıkları tarihten itibaren ‘‘10 gün içinde’’, işe başladıklarını ilgili vergi dairesine bildirmek zorundalar. Bu bildirimleri, avukatlar ya da yetki belgesi olan muhasebeci ya da mali müşavir tarafından yapılması da mümkün.
- Şirketlerin ise işe başlama bildirimleri ise, işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde, ilgili Ticaret Sicil memurları tarafından yapılacak. Ancak, vergi dairesine 10 gün içinde bildirim yapılması demek, vergi hesap numarasının da 10 günlük süre zarfında alınacağı anlamına geliyor.
Bildirim posta ile yapılırsa bu süre daha da uzayacak. Bu aşamada şirket satışları ve hizmetleri nedeniyle fiş ya da fatura veremeyecek. Ya da faaliyete başlayamayacak. İşin doğrusu, burada ‘‘özel kolaylık’’ değil ‘‘özel zorluk’’ ortaya çıkıyor. Bu soruna ‘‘acil’’ çözüm bulunması gerekiyor.
DAMGA VERGİSİ ÖDEME: Şirketlerin, kuruluş sözleşmelerine ilişkin damga vergisi, ilan tarihinden değil, kuruluş sözleşmesinin tescil tarihinden itibaren, üç ay içinde ödenecek.
Sermaye artırımlarında ise, damga vergisi ödenmesi sözkonusu olmayacak.
Sermaye artırımı ve ödeme süresi
LİMİTED şirket sermayesinin 5 milyar liraya, anonim şirket sözleşmesinin ise 50 milyar liraya yükseltilmesi için, şirketlerin en geç 31 Aralık 2003 günü akşamına kadar, ilgili ticaret sicili memurluklarına başvurmaları ve sermaye artırım işlemlerini de 30 Haziran 2004'e kadar tamamlamaları gerekiyor.