Sarı lacivert bayrakların dalgalandığı ülke

Bu yıl son anda iki kupayı da kıl payı kaybeden Fenerbahçeliler, bu ülkeyi tatil yapmak için herhalde çok severler...

UKRAYNA VE TÜRKİYE

Geçen hafta Ukrayna’da "Kyiv National Economic University" ile Gazi Üniversitesi’nin birlikte düzenlediği, iki gün süren benim de konuşmacı olduğum, uluslar arası bilimsel konferanslar vardı. Merak edenler için, bazı kısa bilgiler verelim.

2005 yılı verileri ile kıyasladığımızda (milyar dolar olarak) Ukrayna’nın ihracatı (35.3) ve ithalatı (36.6) hemen hemen birbirine eşit. Türkiye’nin ise ithalatı (116.3), ihracatından (73.3) 43 milyar dolar fazla...

Türkiye’nin Ukrayna’ya ihracatı (tekstil, konfeksiyon, meyve ve elektronik eşya ağırlıklı) 800 milyon dolar. İthalatı ise (metal ve makine ağırlıklı) 2 milyar 618 milyon dolar, Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 1.1’i Ukrayna’ya, Ukrayna’nın ise toplam ihracatının yüzde 7.4’ü Türkiye’ye yapılıyor.

Türkiye, Ukrayna’ya 67.4 milyon dolarlık yatırım yapmış. Kıbrıs ve diğer ülkeler üzerinden Türklerin Ukrayna’daki toplam yatırımı, 200 milyon dolara ulaşmış durumda. Ukrayna’nın Türkiye’deki yatırımı ise sadece 300 bin dolar!.. Başka bir anlatımla, Türklerin Ukrayna’da yaptığı yatırımın 666’da biri kadar da onlar Türkiye’de yatırım yapmışlar.

2005 yılında, Türkiye’de GSMH 358 milyar dolar, kişi başına gelir 5.012 dolar, TÜFE ise 7.8. Ukrayna’da GSMH 83 milyar dolar, kişi başına gelir 1.768 dolar, TÜFE ise yüzde 13.5

Kayıtdışı ekonomi her iki ülkede de yüzde 50 civarında... Bu arada Ukrayna 2005 yılında, biraz da AB’nin esintisine kanarak, serbest bölge rejiminden çıkmış.

BAZI VERGİLER VE GERÇEKLER

Ukrayna’da kurumlar vergisi oranı yüzde 25. KDV oranı yüzde 20 ancak yakında yüzde 15’e indirilecek. Şu anda yüzde 13 olan gelir vergisi oranı da 1 Ocak 2007’den itibaren yüzde 15’e yükselecek. Ukrayna’da 27 çeşit vergi, 12’de yerel vergi var.

Türkiye ile Ukrayna arasında, 1 Ocak 1999 tarihinde yürürlüğe giren, "Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" var. Bu anlaşma bazı vergi avantajları sağlıyor. Bu arada ilginç bir uygulama; Ukrayna bazı ihracat ürünlerinden örneğin hurda metalden (ton başına 25 Euro) ihracat vergisi alıyor. Buna rağmen, Türkiye’ye toplam ihracatının yüzde 40’ı hurda metal!..

Bürokrasi, teşviklerin olmayışı, bankacılık sisteminin aksaması ve nakit para işlemlerinin fazla olmasına rağmen, Ukrayna’daki yabancı sermaye yatırımları 9.5 milyar dolara ulaşmış durumda.

Türkiye’nin Ukrayna’ya yönelik ilgisi giderek artıyor. THY Ukrayna’da 5 ayrı varış yerine uçuyor. Bu da Almanya dışında, THY’nin en çok varış yerine uçtuğu ülke... İş adamlarımızın sorun olarak dile getirdiği, Türk bankası eksikliği de Altınbaş Holding’in yakında Creditwest adıyla açacağı banka ile giderilmiş olacak.

TÜZMEN VE GÜL’ÜN DİKKATİNE

Ukrayna’da iki gün boyunca yapılan bilimsel toplantılarda, gözlerimiz bu ülkedeki Türk yetkilileri aradı. Ağırlıklı olarak ekonomik ilişkilerin, sorunlar ve çözüm yollarının tartışıldığı bu toplantıda Türkiye Ticaret Ateşeliği ve açılış konuşması dışında Büyükelçilik yetkilisinin bulunmayışı, üzücü bir durumdu.

Bakın Ukraynalılara, ürünlerini Türkiye’ye tanıtmışlar, ilişki kurmuşlar sonra da en çok ihracat yaptıkları 5 ülkeden biri Türkiye olmuş. Ayrıca Türkler Ukrayna’ya gidip, 200 milyon dolarlık yatırım yapmışlar.

Türkiye’ye dönüp bakıyoruz, Ukrayna’ya 800 milyon dolarlık (toplam ihracatının yüzde 1’i kadar) ihracat yapmışlar. Ukraynalıların Türkiye’de yaptıkları yatırım, sadece 300 bin dolar!..

Görünen o ki Türkiye’nin Ukrayna’ya yönelik ciddi bir çaba göstermesi gerekiyor.