Özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu

Bununla ilgili Bakanlar Kurulu Kararı 18 Mart 2004, yönetmelik ise 24 Mart 2004 tarihli Resmi Gazetelerde yayınlandı.

OLAYIN KAPSAMI

Bilmeyenler için olayı kısaca özetleyelim. 1475 sayılı (eski) İş Kanunu’na göre; 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işverenler, çalışanların;

- Yüzde 3’ü oranında eski hükümlü,

- Yüzde 3’ü oranında özürlü,

- Yüzde 2’si oranında terör mağduru

çalıştırmak zorundaydılar.

4857 sayılı (yeni) İş Kanunu ile, bu konuda yeni bir düzenleme yapıldı. Yeni yasa ile daha önce yüzde 8 olan zorunluluk, yüzde 6’ya indirildi. Yeni yasa, bununla ilgili kararname ve yönetmeliğe göre, 1 Ocak 2004’den itibaren;

1) Kamu İşyerlerinde : Yüzde 4 özürlü, yüzde 2 eski hükümlü.

2) Özel Sektör İşyerlerinde : Yüzde 3 özürlü, yüzde 1 eski hükümlü, yüzde 1 terör mağduru çalıştırmak zorundalar. Kalan yüzde 1’de işverenin tercihine bağlı...

YARIN SON GÜN

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, özel sektör işyerlerinde, kalan yüzde 1’lik oran, işverenlerin tercihine göre, özürlü veya eski hükümlü çalıştırma yönünde kullanılacak. İşverenlerin, kalan yüzde 1’lik oranının kullanımına ilişkin tercihlerini, Bakanlar Kurulu kararının yayımlandığı 18 Mart 2004 tarihinden itibaren 15 gün içinde yani 2 Nisan 2004 Cuma günü, çalışma saati bitimine kadar, bulundukları yerdeki Türkiye İş Kurumu il veya şube müdürlüğüne bildirmeleri gerekiyor.

Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre belirlenecek. Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde belirsiz süreli iş sözleşmesine ve süresi bir yıl ve daha fazla olan belirli süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınacak. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanların bulunması halinde, bunlar çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülecek ve ayrıca işyerlerindeki işçi sayısına ilave edilecek. Oranların hesaplanmasında yarıma kadar kesirler gözönüne alınmayıp, yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülecek.

Yasa hükmüne aykırı olarak özürlü ve eski hükümlü çalıştırılmayan işveren veya işveren vekiline, İş Kanunu’nun 101. maddesine göre, çalıştırmadığı her özürlü ve eski hükümlü için, çalıştırmadığı her ay itibariyle 963 milyon 750 bin lira idari para cezası kesilecek.

Terör mağduru çalıştırılmaması halinde ise, çalıştırılmayan her kişi ve çalıştırılmadığı her ay için asgari ücretin on katı tutarında yani 4 milyar 230 milyon lira idari para cezası kesilecek.

İdari para cezası, Türkiye İş Kurumu’nun bildirimi üzerine, işyerinin bağlı olduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’nce uygulanacak.

Bu zorunluluklara uyulmaması halinde, işverenlere 100 milyar lirayı aşan cezalar bile gelebilir...