Oya Teyze çocuklarına miras bırakmak istemiyor

“Oğlan evlendi, gözü karısından başka kimseyi görmüyor. Zaten evlenirken gelini gözüm hiç tutmamıştı. Kızım da kocası ile birlikte yurtdışında yaşıyor. Yılda 2-3 gün (o da Türkiye’ye gelirse) uğrayıp gidiyor.
Oturduğum apartmandaki kapıcının karısı benimle çok ilgileniyor ve yardımcı oluyor. Bitişik komşum Ayla Hanım’da sürekli beni arıyor, ara sıra kek ve börek yapıp getiriyor. O da çok iyi birisi. Bana arkadaşlık ediyor.
Düşündüm, sahibi olduğum iki daireden birini vasiyetname yazıp kapıcının karısına, diğerini de Ayla Hanım’a miras bırakmak istiyorum. Bunlara bırakamıyorsam, iki daireyi de kızıma bırakayım diyorum. O hiç değilse ara sıra geliyor, ‘Nasılsın anne?’ diye soruyor, hediyeler getiriyor. Oğlan ortada yok, adeta karısının kuklası oldu.
Ne dersiniz vasiyetname ile mirasımı istediğim kişiye bırakabilir miyim? Kimi ‘olur’ kimi de ‘olmaz’ diyor. Evladım sen ne diyorsan ona göre yapacağım; olur mu olmaz mı?”
OLUR MU OLMAZ MI?
İnsanlar yaşlanınca daha hassas oluyorlar. Çocuklarının kendileri ile daha çok ilgilenmesini ve daha sık gelip gitmesini istiyorlar. Onları göremeyince de üzülüyorlar. Bazen de Oya Teyze gibi, mirastan mahrum edip, kendisine yakınlık gösterenlere miras bırakmak istiyorlar. Bazıları da bir vakfa ya da derneğe bırakmak istiyor.
Öncelikle Oya Teyze’nin durumunu ele alalım.
Oya Teyze, sahibi olduğu dairelerin tamamını, vasiyetname yazmak suretiyle kapıcının karısına ve komşusu Ayla Hanım’a bırakamaz.
Nedenine gelince, miras bırakan kişi, ölüme bağlı tasarruf olan vasiyetname ile mirasının tamamını, yasal mirasçılar dışındakilere bırakamaz. Çünkü yasa, “saklı payı” korumuştur. Eşi hayatta olmayan Oya Teyze’nin, vefatı durumunda, 4/4 miras payı üzerinden oğlu 2/4, kızı 2/4 oranında yasal miras hakkına sahip olacak. Yasaya göre, Oya Teyze’nin tasarruf edemeyeceği çocuklarının saklı pay oranı, yasal miras paylarının yarısı (Türk Medeni Kanunu Md. 506/1-1). Bu durumda çocukların saklı payı her ikisi için ayrı ayrı 1/4 oluyor. Oya Teyze de geriye kalan 1/4 + 1/4 = 2/4 oranında mirasında vasiyetname ile tasarrufta bulunabilir yani kapıcının karısına ve komşusu Ayla Hanım’a bırakabilir.
ÇOCUKLARDAN BİRİNE
Mirasını daha doğrusu gayrimenkullerinin tamamını vasiyetname ile kapıcının karısına ya da komşusuna bırakamayan Oya Hanım, iki dairesini de kızına bırakabilir mi?
Hayır bırakamaz.
Diğer çocuğu yani oğlunun hissesine düşen miras payının 2/4’ü mahfuz hisse (saklı pay) olup, vasiyetname ile başkasına bırakamaz.
Aynı şekilde eşi ve bir evlatlığı olan kişi tüm mal varlığını, evlatlık edindiği kişiye bırakamaz. Eş, yasal hakkını (yani mirasın 1/4’ünü) aynen alır.
SEVGİLİYE MİRAS
Bazıları da hayatının son döneminde, bir sevgili bulup ona takılıyor. Gözü eşi ve çocukları da dahil, hiç kimseyi görmüyor. Sevgilisi ile birlikte, adeta yeni bir dünya kuruyor.
Bu arada, bir vasiyetname ile tüm mal varlığını da sevgilisine bırakıyor.
Ona da “Bana bir şey olursa, bütün mal varlığım senin olacak” diyor.
Diyor ama hiç de öyle olmuyor.
Fiilen ayrı yaşadığı eşinin hakkı ve tamamı saklı pay olan 1/4 yasal miras payını ve çocuklarının yasal miras hakkının 2/4’ünü sevgilisine bırakamıyor!
Evet... Belki sevimsiz bir olay ya da olaylar dizisi ama Türkiye gerçeğinde bunlar da var...