Neriman Teyze’nin vergi iadesi bilmecesi

Ekim 30, 2004 04:02

YAZ biteli çok oldu ama Annem hálá Datça’da...

Dün telefonla arayıp ‘Anne ne zaman geliyorsun?’ diye sordum. ‘Havalar o kadar güzel ki bir türlü gelmek istemiyorum. Burada, tansiyon sorunum da olmuyor. Ramazanı da çıkartıp öyle geleceğim’ dedikten sonra, ‘Neriman Teyzen de yanımda sana bir şeyler soracakmış’ diyerek telefonu Neriman Teyze’ye verdi. Neriman Teyze annemin yazlık komşusu, emekli bir teyze. Hal hatır sorduktan sonra hemen sorularına başladı;

‘- Şükrü Bey evladım, iki sorum olacak.

Birincisi benim vergi iadesiyle ilgili. Kanunlar sık sık değişiyor. Emeklilerin durumunda bir değişiklik var mı?

İkincisi, Emekli Sandığı’ndan aldığım emekli aylığından kesilen yüzde 10 ilaç bedeliyle ilgili. Bu kesinti, maaşımı aldığım bankanın maaş hesap cüzdanında gözükmüyor. Bir de yüzde 2.5’luk kesinti var. Ayrıca, Ocak’ta Yeni TL başlıyor. Kafam iyice karıştı, bilmece gibi olan bu vergi iadesi hesaplanırken, aylığım kaç lira kabul edilecek?’

Neriman Teyze’nin soruları, emeklilerin çoğunu ilgilendiriyor. O nedenle, kendisine söylediklerimi kısaca özetleyim.

EMEKLİNİN VERGİ İADESİ

Emeklilerin vergi iadesinde, son zamanlarda yapılan bir değişiklik yok. Mevcut uygulama aşağıdaki gibi.

1- Emeklilerin, vergi iadesi, yüzde 5 oranı esas alınarak hesaplanıyor.

2- Yıl içinde emeklilere, her üç ayda bir emekli aylıklarının yüzde 4’ü oranında avans ödeniyor.

3- Emekliler Ocak-Aralık 2004 dönemine ait fatura ve fişlerini, Ocak 2005’de vergi iade zarflarına yazacak ve aylık aldıkları banka şubesine verecekler. Maliye Bakanlığı’nın 28 Ekim 2004 tarih ve 1 No.lu Emeklilere Vergi İadesi Sirküleri ile yaptığı açıklamaya göre;

a) Emekliler, Ocak ayında verecekleri vergi iade bildirimlerini, önceden olduğu gibi Türk Lirası üzerinden dolduracaklar,

b) Bankalar TL üzerinden gösterilen vergi iade tutarını, Yeni Türk Lirasına çevirecekler.

4- Ocak ayında verilecek bildirim üzerinden, yüzde 5 oranında hesaplanan vergi iade tutarından, daha önce ödenen yüzde 4 avans mahsup edilip, kalanı emekliye ödenecek.

5- Emekli, yeterince fiş ve fatura ibraz edemezse, fazla ödenen avans, emekli aylığından mahsup edilecek.

AYLIĞIN YARISI GİDEBİLİR

Emekliler, her üç ayda bir emekli aylıklarını alırken, ayrıca aylıklarının yüzde 4’ü oranında, ‘vergi iadesi avansı’ alıyorlar.

Bu para, adından da anlaşılacağı gibi, vergi iadesi avansı. Emekliler ocak 2005’de, topladıkları fatura ve fişlerle birlikte, vergi iadesi zarflarını vermezlerse, aldıkları avansın tamamı, emekli aylıklarından kesiliyor.

Emekliler, vergi iade zarfını verir, ancak topladıkları fatura ve fiş tutarı yeterli olmazsa, fazla ödenen avans tutarı, yine emekli aylığından kesiliyor.

İLAÇ BEDELİ

Emeklilerin, emekli aylığından kesilen yüzde 10 ilaç bedelinin, yüzde 4 vergi iadesi avansı ve yüzde 5 vergi iadesi tutarı hesaplanırken, ne şekilde gözönüne alınacağı da merak edilen konular arasında. Yüzde 2.5’luk kesintinin emekli ile ilgisi yok. Eczanenin, Emekli Sandığı’na yaptığı zorunlu bir indirim.

Burada, avans ve vergi iadesi tutarının, yüzde 10 ilaç bedeli kesintisinden önceki tutarı üzerinden hesaplanması gerekiyor.