İşsizlik Sigortası Fonu’nun 36 milyar lira faiz geliri var

İşsizlik Sigortası ile ilgili kanunun uygulanmaya başladığı 1 Haziran 2000 tarihinden Temmuz 2011 sonuna kadar, toplam geliri 66 milyar 410 milyon TL oldu. Bunun 36 milyar 407 milyon lirası yani yüzde 55’i faiz gelirlerinden oluşuyor.
Fonun gelir ve giderleri tabloda gösterilmiştir.

İŞSİZE 4.2 MİLYAR GAP’A 9.7 MİLYAR TL

İşsizlik sigortasının uygulanmaya başladığı Mart 2002 tarihinden 31 Temmuz 2011 tarihine kadar, “işsizlik ödeneği” olarak 4 milyar 211 milyon lira ödendi. Başka bir anlatımla toplam gelirin yüzde 6.3’ü işsize ödendi.
Buna karşılık, 9 milyar 726 milyon TL yani toplam gelirin yüzde 15’i, GAP kapsamında Hazine Müsteşarlığı’na aktarıldı.
Devlet İşsizlik Sigortası Fonu’na “Devlet Payı” olarak 7.4 milyar TL verdi ama GAP ve stopaj olarak da 12 milyar TL aldı!..

PARAYI NE YAPIYOR?

Deyim yerindeyse “İşsizlik Sigortası Fonu”, paranın üstüne yatıyor. Başka bir anlatımla, paranın turşusunu kuruyor. 100 birim gelirinin 6 birimini işsize ödenecek, işsizin parasını işsize adeta koklatıyor.
Fon portföyünün yatırım araçları itibariyle dağılımına gelince; fonun mevcut 50 milyar 172 milyon TL’sinin yaklaşık yüzde 96.45’i Hazine Bonosu ve tahvilde. Yüzde 2.45’i döviz tevdiat hesabında, yüzde 1.10’u da mevduatta... İşsizlik Fonu’nun portföy getiri oranı son bir yılda yüzde 8.74 düzeyinde. Oysa son bir yılda enflasyon ÜFE’ye göre yüzde 10.34 oldu. Yani reel anlamda erime var. Dün Hürriyet’te okudunuz, Merkez Bankası’nın bile 110 milyon dolarlık satış yaptığı son iki günde, İşsizlik Fonu 165 milyon dolar döviz bozdurmuş. İşsizin parası, dolara müdahalede Merkez’e destek olunca, dolar da 1.8 liradan döndü.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ARTIRILMALI

Yürürlükteki mevzuata göre, işsizlik ödeneği, son brüt aylığın yüzde 40’ı yani 334.80 TL oluyor. Ancak bu da hiçbir zaman, asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini (669.60 TL’yi) aşamıyor.
Yukarıda da belirtildiği gibi, Fon’da toplanan paraların işsizlere sadece yüzde 6.3’ü ödenmiş. Fonun elinde şu anda 50 milyar 172 milyon lira para var.
Para işsizin parası, o halde işsizlik ödeneğinde tabandaki yüzde 40 oranını yüzde 80’e çıkartmakta yarar var. Aynı şekilde tavan ödemeyi de 1500 TL’ye yükseltmekte yarar var.
Mevcut sistemde 2 bin TL ücreti olanla 4 bin TL ya da 5 bin TL ücreti olan, işsizlik ödeneği olarak aynı parayı (669.60 TL) alıyor. Ancak her biri de brüt ücretleri üzerinden yüzde 1 olarak, farklı tutarda “işsizlik sigortası primi” ödüyorlar.
Bu çarpıklık bir an önce giderilmeli...