İndirim yerine bindirim hukuka aykırı

Bazı belediyeler, gayrimenkullerin değerini takdir ederken, 2006 yılı emlak vergisini ve alım-satım değerini etkileyen biri "olağanüstü" olmak üzere, büyük hatalar yaptılar.

Bu hatalar farkedilince, 30 gün içinde düzeltilmesi için bir yasa çıkartıldı.

Olağanüstü hata; arsa değerlerini TL olarak düşünüp aynı tutarın YTL yazılması ile ilgiliydi... Nitekim, yasanın gerekçesinde de bu husus yer aldı. Örneğin 200 milyar YTL (200 katrilyon TL) yazılan değerin, aslında 200 bin YTL olması gerektiği açıklandı.

Diğer hata da yüksek değerlerin düzeltilmesi ile ilgiliydi...

Bu aşamada, bazı belediyeler "düzeltme" adı altında, indirim yerine hukuka aykırı olarak, 10-12 katı bulan artırımlar yaptılar.

HUKUKA AYKIRILIK NEREDE?

Hukuka aykırılık, arsa değerlerini düzeltme yetkisini, "indirim" yerine "bindirim" olarak anlayıp, uygulayanlarda...

İzninizle açıklayalım.

Emlak Vergisi Kanunu’na 5338 sayılı Kanunla eklenen ve 12 Temmuz 2006 tarihinde yürürlüğe giren Geçici 22. madde ile belediyelere; 2006 yılı başında yürürlüğe giren arsa değerlerini düzeltme yetkisi verildi.

Bazı belediyeler, yasanın getiriliş amacına ve düzeltme ile ilgili maddenin gerekçesine de bakmadan, "düzeltmeyi, emlak vergisi değerini yükseltme" olarak anladılar.

"Doğrusu ne?" diye, yasa maddesinin gerekçesine bakıyoruz.

GEREKÇEDE YALNIZCA İNDİRİM VAR

Gerekçede; yeni belirlenecek değere göre hesaplanan emlak vergisinden;

- Daha önce ödenen emlak vergisinin mahsup edileceği, kalan tutarın 2006 yılı Kasım ayı içinde ödeneceği,

- 2006 yılı için hesaplanan emlak vergisinin, birinci taksit olarak tahakkuk ettirilen vergiden az olması halinde, ödenen birinci taksitin mükellefe iade edileceği,

- Emlak vergisi ödenmemiş ise tahakkuktan terkin edileceği (kaldırılacağı)

yazılı.

Görüldüğü gibi, "düzeltme" ile ilgili yasa maddesinin gerekçesinde, sadece ve sadece "indirim" olayından söz ediliyor. Değer artırımından kesinlikle söz edilmiyor.

Yasa maddesi ile ilgili gerekçeden "düzeltme" deyimi ile değer "indiriminin amaçlandığı", çok net bir şekilde anlaşılıyor.

İLAVE VERGİ VE HARÇ

Yukarıdaki açıklamalardan ve yasa maddesinin gerekçesinden de farkedileceği gibi,

- Gayrimenkulün değerinin artırılması, hukuka aykırı.

- Artırılan değer üzerinden ilave emlak vergisi alınması da yanlış.

- Artırılan değer esas alınarak, örneğin Ocak 2006’da satılan gayrimenkuller nedeniyle, Eylül 2006’da alıcı ve satıcıdan, üstelik faiziyle yüzde 1.5’er ilave "tapu harcı" istenmesi de hukuka aykırı... Tıpkı Ocakta alınan ve parası ödenen benzin için, Eylül ayında ilave para istenmesi gibi bir şey!..

Ayrıca, yürürlükteki mevzuata ve değerlere göre gayrimenkul alım-satımı yapan kişilere "Sizin 8-9 ay sonra değişecek değeri bilmeniz gerekirdi" demek de mümkün değil.

Özetle, yasa maddesi ile ilgili gerekçe çok açık ve net. Gayrimenkulün değerinin düzeltilmesinden amaç, yüksek değerlerin aşağı çekilmesi idi...

NE YAPILABİLİR?

Yapılacak olan belli.

Maliye Bakanlığı, bir genelge ya da tebliğ yayınlayacak. Bununla, değeri artırılan gayrimenkullerle ilgili değer artırımının iptal edilmesi gerektiğini belirtecek. Böyle olunca, ilave "emlak vergisi" ve "tapu harcı" da alınmayacak.

Bir başka yol da yasa çıkartıp, bindirimleri indirime dönüştürmek olabilir.

Aksi halde, ortalık çok karışır...