HAZİRAN ayı itibariyle yürürlüğe giren, bazı gıda ürünlerindeki Katma Değer Vergisi (KDV) indirimi, tüketicilerin cebine yansımadı.
Nedenine gelince, çok sayıda üretici firma, KDV indirimi yayınlanır yayınlanmaz, KDV’siz fiyatlara yüzde 10 civarında zam yapıp, KDV indirimini buharlaştırdılar.
Bazı üreticilerin KDV indirimini fırsat bilerek, ürünlerine zam yapması sonucu, bir çok ürünün fiyatı değişmedi. Vatandaş esnafakızdı amaesnaf neyapsın? Örneğin dondurma üreticilerinin çoğu, KDV indirimi Resmi Gazete’de yayınlanır yayınlanmaz, ürünlerinin çıplak yani KDV’siz fiyatına, saniyesinde zam yaptılar. Böyle olunca, KDV indirimi güme gitti. 10 puanlık KDV indirimini de esnaf değil, üretici cebine attı.
Yılbaşından itibaren çikolata, gazoz ve kolanın KDV oranı, yüzde 18’den 8’e inecek Bunlara da üretici firmalar, yılbaşından önce yüzde 10 civarında zam yaparlarsa, KDV indirimi yine güme gidecek. Vatandaş yine esnafa ya da markete kızacak. Oysa, zammı yapan üretici firma...
Üretici firmalar zam yapmakta kuşkusuz serbest. Ancak bu zammın KDV indirimine denk gelmesi, ’tüketici hakkı ihlali’ anlamına gelmektedir ve kötü niyetlidir. Bu aşamada, vatandaşlar ve başta Tüketiciler Birliği olmak üzere, sivil toplum örgütleri, bu tür keyfi zamlara tepki göstermeli. Gerekirse, o ürünler boykot edilmeli. Bakın o zaman olayın rengi nasıl değişir.
ESNAFIN TEKNESİ
"Esnafın suçu ne?" dedirten uygulamalardan biri de esnafın ticari yük ya da yolcu taşıyan tekneleriyle ilgili...
Yük ve yolcu taşıyan gemiler ile ticari yatlar ve hizmet gemileri, deniz ticaret odasına kayıt yaptırdıklarında, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV’si) sıfırlanmış, akaryakıt alabiliyorlar.
Teknesi olan esnaflara gelince, bunlar esnaf ve sanatkarlar odasına kayıtlı oldukları için, deniz ticaret odasına kaydedilemiyor (Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu Md.5/2). Böyle olunca da "ÖTV’siz deniz yakıtı" alamıyorlar (Maliye Bakanlığı’nın 25 Haziran 2004 Tarih ve 5921-103 sayılı yazısı).
Görüldüğü gibi, şirketlerin gemileri ÖTV’siz yakıt alabilirken, esnafın teknesi bu uygulamadan, yararlanamıyor. Peki... Esnafın suçu ne?
ESNAFIN YETİM KIZI
Yürürlükteki mevzuata göre, SSK emeklisinin yetim kızı evlendiğinde, 24 aylık tutarında, memurun yetim kızı evlendiğinde de 12 aylık "evlenme yardımı" yapılıyor. Ölen esnafın, yetim kızı evlendiğinde, Bağ-Kur’dan 1 YTL bile "evlenme yardımı" yapılmıyor. Peki, esnafın suçu ne?
BAŞKA DA VAR
Esnafın mağdur edildiği olaylar, yukarıdakilerle sınırlı değil. Cumartesi günü yazdık; 2008 yılı başından itibaren, ücretlilere "Aylık asgari ücretin brüt tutarının yarısı" kadar "asgari geçim indirimi" uygulanacak. Esnaf ve sanatkara ise 1 YTL bile uygulanmayacak!.. Peki, esnafın suçu ne?
Milyonlarca hatta milyarlarca YTL kazanan anonim ve limited şirketlerin, vergi oranı yüzde 20 iken, esnaf ve sanatkarın, 43 bin YTL’yi aşan kazancında vergi oranı yüzde 35 uygulanıyor. Peki esnafın suçu ne?
Mevzuatın karışıklığı, bürokrasinin fazlalığı, protesto olan senetler ile karşılıksız çıkan çeklerdeki artışlar, nakit para darlığı, eriyen sermaye, esnafın belini kıran büyük alış-veriş merkezleri ve arka arkaya kapanan işyerleri...
Bunlar yetmiyormuş gibi birde malın fiyatını artırıp, KDV indirimini cebe atıp, milyonlarca YTL kazanan üretici firmaların zammı nedeniyle vatandaşa hesap verme...
Peki... Buraya kadar sıraladığımız olaylardan ve uygulamalardan dolayı, esnafın suçu ne?