Çin’den alınacak çok ders var

Başkent Pekin ve Çin’in İstanbul’u diyebileceğimiz Şanghay’da dolaşırken, Türkiye’de bilinenin aksine, dünyaca ünlü markaların satıldığı çok sayıda mağaza gözüme çarptı. Örneğin, Avrupa’da hangi ünlü marka varsa, Çin’de mağazalar açmış. 2-3 bin ya da 4-5 bin dolarlık marka çantalar, ayakkabılar, 10-20 bin veya 40-50 bin dolarlık saatler, 5-6 bin dolarlık hatta daha pahalı elbiseler satılıyor.

Bunları görünce, "Dünyaca ünlü markalar bile, Çin’e gelip üretim yaptıklarına ya da mağaza açtıklarına göre, bir bildikleri var" diye düşünmemek elde değil. Araştırıyoruz; Çin’de yatırım yapanlara ve işyeri açanlara yönelik, ayrı bir yazı konusu olabilecek bir dizi teşvik var.

UCUZ VE TAKLİT MALLAR

Bazı semtlerde de, bir kısmı ünlü markaların adını taşıyan, ucuz ve taklit mallar satılıyor. Bu semtlerde yürürken "Rolex saat var, Cartier var" diye yolunuzu kesen hatta kolunuzdan tutup çekiştiren, satıcılarla karşılaşıyorsunuz.

Türkiye’deki bazı firmalar da olayın kolayına kaçıp, ucuz, taklit ve kalitesiz Çin mallarını, bir kısmını da düşük faturayla ithal edip, satma yolunu tercih etmişler. İthal yasağı olanları da başka ülkeler üzerinden (örneğin Hong Kong’dan) geçirerek Türkiye’ye ithal etmişler.

Oysa, Çin’de yatırım yapmak isteyecek olan Türk firmaları ve inşaatçılar için çok ciddi iş fırsatları var.

KAZI-KAZAN MODELİ

Şanghay havaalanı terminalinin hemen yanı başında olan Dazhong Merrylin Kong Gang Hotel’deki Merrylin Restaurant’ta 6 kişi nefis bir yemek yiyip, yaklaşık 54 YTL (yani kişi başına 9 YTL) hesabı öderken, yıllar önce yazdığım bir olayı anımsadım.

Hesabı getiren garson, 200 ve 100 Yuanlık iki de fiş bıraktı (Yuan Çin’in ulusal para birimi; 100 ABD Doları, 670 Yuan ediyor).

Örneğini gördüğünüz fişe dikkatle baktım, evet iki yıl önce Türkiye için Hürriyet’te önerdiğim "kazı-kazan" benzeri fiş, Çin’de hálá başarı ile uygulanıyordu.

Fişteki kutucuğu kazıyan Çin’li, 5-10 bazen de 500-1.000 hatta 20.000 Yuan ikramiye kazanabiliyor. Para çıkmazsa, kutucuğun içinde "Çin Maliyesi’ne katkınızdan dolayı teşekkür ederiz" yazıyor.

Türk halkı da kazı-kazan, iddia, toto, loto, piyango gibi talih oyunlarına çok meraklı.

Vergi iadesinin kaldırılmasının da etkisiyle, çok kişinin fiş-fatura almadığı ülkemizde, "Kayıtdışını nasıl önleriz?" diye arayış içinde olanlara, bir kez daha hatırlatalım; bu "Çin modeli" çok yararlı olur ve fiş-fatura isteyenlerin sayısında patlama yaratır.

İddia ediyoruz, bir "pilot bölge" seçilerek uygulansın, dediğimiz aynen çıkacak...