Cennete gidene vergi geliyor

Hemen belirtelim, bu cennet, bildiğinizden farklı bir cennet. Sözünü ettiğimiz cennet, "Tax Havens" diye adlandırılan, vergi cennetlerine gidenlerle ilgili...

CENNETTEKİ ÜLKELER

Haritada yerini dahi bulamayacağınız bazı ülkeler var. Örneğin; Andora, Aruba, Costa Rica, Gibraltar, Guernsey, Isle of Man, Jersey, Labuan, Liechtenstein, Madeira, Nauru, Nevis, Niue ve Vanuatu bunlardan birkaçı...

Vergi cennetlerine gidenler yani bu ülkelerde, şirket kuran ya da kendi adlarına vergi mükellefi olanlar, kaç milyon dolar kazanırlarsa kazansınlar, sembolik bir vergi ödüyorlar. Örneğin, Jersey’de kurulan bir şirket, 10 milyon Sterlin hatta 50 milyon Sterlin fatura kesip, milyonlarca sterlin kazanç sağladığında, yılda 650 Sterlin civarında vergi ödüyor (Bu konuda geniş bilgi için Bkz. Onur Kızılot, "Vergi Cenneti Ülkeler ve Avantajları", Yaklaşım Dergisi, Sayı:75, s.172-173).

İLGİNÇ ÖRNEKLER

Vergi cenneti ülkelerde şirket kuranlar, sayısız avantajlardan yararlanıyorlar. Örneğin;

- Vergi cenneti ülkedeki şirkete, bir takım hizmet, danışmanlık, proje, organizasyon ve benzeri hizmetler yaptırılıp, alınan fatura gider yazılabiliyor. Vergi cenneti ülkedeki şirket ise, kestiği fatura nedeniyle, vergi ödemiyor.

- Yurtdışından ithal edilecek mallar, önce vergi cenneti ülkedeki şirket tarafından alınmakta, sonra yüksek bir kár eklenerek, bu ülkeden ithal edilmektedir. Bazı durumlarda da vergi cenneti ülkedeki şirket, ithalata aracılık edip, komisyon faturası düzenlemektedir.

- Vergi cenneti ülkeye, yüksek bedelle yaptırılan hizmet ya da alınan mal nedeniyle, para transfer edilerek, yurtdışına yasal yollardan para çıkartılabilmektedir. Alınan yüksek fatura nedeniyle de giderler fazla gösterilerek daha az vergi ödenmektedir.

- Vergi cenneti ülkedeki şirket, Türkiye’deki şirkete ortak edilerek, kara para aklanabilmektedir. Bazen de ortaklık nedeniyle yurtdışına kár payı şeklinde para transfer edilmekte ya da yurtdışındaki kendi şirketinden faizle borç alıp, gider yazabilmektedir.

CENNETE YÜZDE 30 VERGİ

Yeni Kurumlar Vergisi Kanun Tasarısı’nda, vergi cennetlerinde yapılan ödemeler üzerinden, yüzde 30 vergi kesintisi (stopaj) yapılması öngörülüyor. Kesinti yapılacak "vergi cenneti" ülkeler, Bakanlar Kurulu tarafından ilan edilecek.

Vergi kesintisi, Bakanlar Kurulu’nca ilan edilen ülkelerdeki şirketlerin yanısıra, tam mükellef kurumların, bu ülkelerde bulunan işyerlerine yapacakları ödemeleri de kapsayacak.

Vergi cennetlerinde bulunan ülkelerdeki gerçek kişilere ya da şirketlere; her türlü ticari ve mesleki hizmet bedeli, lisans ücreti, kira, navlun, komisyon ile faiz ve benzeri finansman giderleri karşılığı yapılacak ödemelerden, yüzde 30 vergi kesintisi yapılması öngörülüyor. Ancak, emsaline uygun bedelle satın alınan mal ve iştirak hisseleri ile kredi ana para faiz ödemeleri ve şirketlerin kár payı ödemeleri, vergi kesintisi dışında kalıyor.

Kurumlar vergisi oranının yüzde 20’ye indirileceği bir ortamda, yüzde 30 oranı yüksek gözüküyor. Ancak yeni uygulamanın yürürlüğe girmesi ile birlikte, vergi kayıp ve kaçağına neden olabilen önemli bir boşluk, giderilmiş olacak.