5 katrilyon da sigaranın dumanından

Şartnameye göre, ihaleyi kazanacak olanın, ihale bedelinin en az yarısını peşin ödeyecek.

Ancak, kalan yarısı, döviz cinsinden yıllık yüzde 7 faizle ödeneceği için, ihaleyi üstlenecek olan firmanın, uluslararası finans kuruluşlarından, daha uygun koşullarda kaynak bulup, 3 milyar dolar civarında olacağı tahmin edilen ihale bedelinin, tamamını ödemesi de sözkonusu olabilir.

2003 yılını 6 katrilyon liralık bir ciro ile kapatmayı hedefleyen Tekel'in, ihracat rakamları, son derece düşük. 30 bin 500 çalışanı olan Tekel'de, ekim ayı sonunda 2 bin 785 kişi, 114 trilyon lira tazminat ödenerek emekli edildi.

Tekel'in, vergi borcu dışında kimseye borcu yok. Bu da, Vergi Barışı Yasası ile getirilen kolaylıkların sayesinde 1 katrilyon 78 trilyon liradan, 127 trilyon liraya indi.

Tekel, satış hacmi itibariyle; Türkiye'de sigara piyasasının yüzde 58'ini, yüksek alkollü içkilerde de yüzde 95'ini elinde bulunduruyor.

2002 yılında 303.8 trilyon lira dönem kárı elde eden Tekel, son olarak 500 büyük firma sıralamasında, üretimden satışlara göre, dokuzuncu sırada yeraldı. Sigarada ise, Tekel dünyanın en büyük 5 sigara üreticisi arasında bulunuyor.

EN KÖTÜ VE EN İYİ YIL

Başlangıçta 1.1 milyar dolarlık net yabancı sermaye yatırımının geleceği öngörülen 2003'de, ilk sekiz ayda, fiilen gelen tutar 63 milyon dolarda kaldı. Bu da, son 15 yılda, Türkiye'ye fiilen gelen en düşük yabancı sermayeyi ifade ediyor.

Özelleştirmede ise, 2003 yılı özelleştirme hedefi, 4 milyar dolar olarak belirlenmişti. Ancak ekim sonu itibariyle fiilen gerçekleşen tutar, yıllık hedefin yüzde 3'ü civarında oldu...

Financial Times'ın geçen haftaki haberine göre, sigaranın özelleştirilmesi ihalesinde, 2.5 milyar sterlin civarında teklifte bulunulacağı tahmin ediliyor. JP Morgan ve Morgan Stanley gibi uluslararası finans kuruluşlarının, sektör analizlerine göre de, ihaleden 2.5 milyon dolar civarında bir gelir sağlanması bekleniyor.

İçki ihalesinden sağlanacak gelirle birlikte, toplam gelirin de 3 milyar dolar civarında olacağı tahmin ediliyor.

Sigaranın özelleştirilmesi ihalesine British American Tobacco (BAT), Japon Tobacco Int (JTI) ve Philip Morris gibi dünyanın önde gelen üç yabancı sigara üreticisinin, içki fabrikalarının özelleştirmesine de, biri yabancı olmak üzere, dört firmanın girmesi bekleniyor.

Sigara ve alkolün özelleştirme ihalesinin sonuçlanması durumunda, tek kalemde, en yüksek tutarda net yabancı sermaye girişi gerçekleşmiş olacak. Böyle olursa, en kötü yıl, en iyi yıl haline dönebilir. Bir başka açıdan, son 20 yılda, özelleştirme konusunda, 2003 yılı en verimli yılı olabilir. Tekel'le ilgili özelleştirme sürecinin hızlanmasında, Maliye Bakanı'nın ve Özelleştirme bürokratlarının seri ve pratik hareket etmelerinin de büyük payı oldu.

SIRADA TÜPRAŞ VAR

Bu arada Tüpraş'ın özelleştirilmesi de, son aşamaya gelmiş durumda. Tüpraş'la ilgili teklifler de önceki hafta alındı. Ancak, bu teklifler alınmadan önce, Meclis'e sevk edilen Petrol Kanunu Tasarısı'nın, kısa sürede yasalaşması halinde, Tüpraş ihalesi de, iyi bir bedelle sonuçlanabilir.

Sırada, Petkim'in ihalesi var ama bununla ihalenin sonuçlanması ve para girişi 2003'de mümkün gözükmüyor. Tekel'in 6 tuz ve 100 yaprak tütün işletmesinin özelleştirilmesi için de, 2004 yılı hedefleniyor. Milli Piyango özelleştirmesi ise İhale Yasası'na takılmış durumda.

Daha önce, İhale Yasası'na tabi olmayan, özelleştirmede danışman seçimi ihaleleri, 4734 sayılı Yasa ile yapılan son düzenlemeyle, İhale Yasası'na tabi tutulunca, ihale süreci, sadece danışman seçimi aşamasında altı ay uzadı. Diğer gecikmeleri artık siz düşünün.

Özelleştirme olayında, öncelikle Özelleştirme İdaresi'nin özerkleştirilmesi gerekiyor...