2008 vergileri kime ne getiriyor

Katma Değer Vergisi’nde bazı mal ve hizmetlerde, vergi oranları indirilirken, bazılarında artırıldı. Özellikle finansal kiralama şirketleri ve sakatlar için imal edilen araçlar, bu düzenlemeden olumsuz yönde etkilendiler.

Gelir Vergisinde, tarife dilimleri değiştirildi. Konut ve işyeri kira gelirlerinde beyan sınırı ve istisnalar yeniden belirlendi. Kaldırılan vergi iadesinin yerine getirilen "asgari geçim indirimi" yürürlüğe girdi.

Bu arada, tasarruf araçlarının vergilendirilmesinde, 2008 yılından itibaren, bazı değişiklikler oldu.

Bugünden başlayarak, 2008 yılı vergilerini, bir dizi halinde ele alacağız.

BANKA MEVDUAT FAİZİ VE REPO

2007 yılında olduğu gibi, 2008 yılında elde edilen banka mevduat faizi ve repo gelirleri de yüzde 15 stopaja tabi tutulacak.

Gerçek kişiler, banka mevduat faizi ve repo gelirlerini, tutarı ne olursa olsun beyan etmeyecekler. Örneğin Zehra Teyze, 2008 yılında 200 bin YTL, Remzi Amca da 500 bin YTL repo geliri elde etse dahi, bu gelirlerini beyan etmeyecekler.

OFF-SHORE ÜLKELERDEKİ FAİZLER

2008 yılında, off-shore ülkelerden elde edilecek faiz gelirlerinin tutarı, 960 YTL’yi aştığında, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek.

ALACAK FAİZLERİ

2008 yılında elde edilecek alacak faizlerinin tutarı da 960 YTL’yi aştığında, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek.

A VE B TİPİ YATIRIM FONLARI

Gerçek kişiler tarafından; 2008 ya da izleyen yıllarda (31.12.2015’e kadar) menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, risk sermayesi yatırım fonları ve ortaklıkları ile gayrimenkul yatırım fonları ve ortaklıklarından (A tipi ve B tipi fonlar) sağlanan kazançlar, Gelir Vergisi’nden müstesna olacak. Yani, gerçek kişiler tarafından A ve B tipi yatırım fonlarından elde edilen gelirler için beyanname verilmeyecek. Başka bir gelirden dolayı beyanname verilmesi halinde dahi, fonlardan elde edilen gelirler, beyannameye dahil edilmeyecek.

Hazine bonosu ve devlet tahvilinde beyan kalktı

2008 yılından itibaren, devlet tahvili faizlerinin vergilendirilmesi ile ilgili, önemli bir değişiklik oldu.

1 Ocak 2006’dan önce ihraç edilen devlet tahvillerinden faiz geliri elde edenler, 2007 yılı faiz gelirleri nedeniyle, 205 bin 994 YTL 16 YKr istisnadan yararlanacaklar. 2007 yılına ilişkin yüzde 37.7 "enflasyon indirimi" de göz önüne alındığında, 26.7.2001 ile 31.12.2005 tarihleri arasında ihraç edilen Devlet tahvillerinden, 2007 yılında elde edilen faiz geliri, 361 bin 146 YTL 32 YKr’yi aşmıyorsa, beyan edilmeyecek. Aşıyorsa, enflasyon indirimi ve istisna düşüldükten sonra, kalan tutar, 1-25 Mart 2008 tarihinde beyan edilecek.

2007 yılında uygulanan 205 bin 994 YTL’lik istisna, 2008’de sona erdiği için, 2008 yılı devlet tahvili faiz gelirleri için uygulanmayacak.

1 Ocak 2006’dan itibaren ihraç edilen Hazine bonosu ve devlet tahvillerinin faizi ise yüzde 10 stopaja tabi tutulacak. Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek.

Devlet tahvili alım satım kazancı ne olacak

26 Temmuz 2001 ile 31 Aralık 2005 tarihleri arasında ihraç edilen devlet tahvillerinden, 2007 yılında elde edilen alım-satım kazancının vergilendirilmesinde ise enflasyon indirimi uygulanmayacak. Kazanç, devlet tahvilinin elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere, iktisap (edinme) bedeli ÜFE artışı oranında artırılarak belirlenecek. Kazanca 205 bin 994 YTL 15 YKr istisna uygulanacak.

Buna göre, elden çıkarma bedeli ile endekslenmiş edinme bedeli arasındaki fark, kazanç sayılacak. Ortaya çıkan kazanç, istisna tutarını aşmıyorsa beyan edilmeyecek. Aşıyorsa, istisna tutarını aşan kısmı 1-25 Mart 2008 tarihinde beyan edilecek.

Eurobond faiz geliri nasıl beyan edilecek

1) Faiz Gelirlerinin 26 Temmuz 2001 Tarihinden Önce İhraç Edilen Eurobondlara İlişkin Olması:

Bu gelirlere, herhangi bir istisna uygulanmayacak. Beyan sınırını yani 2007 yılında elde edilenler için 19 bin YTL’yi, 2008 yılında elde edilecek olanlar için de 19 bin 800 YTL’yi aşması durumunda, gelirin tamamı, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek.

2) Faiz Gelirinin 26 Temmuz 2001- 31 Aralık 2005 Tarihleri Arasında İhraç Edilen Eurobondlara Ait Olması:

Bu durumda, elde edilen gelire, önemli tutarda bir istisna uygulanacak.

Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 59. maddesi uyarınca;

2007 yılında elde edilen eurobond faiz gelirleri için, istisna tutarı; 205 bin 994 YTL 16 YKr. olarak uygulanacak. İstisna tutarı düşüldükten sonra, kalan kısım, 19 bin YTL’lik beyan sınırını aşmıyorsa, beyan edilmeyecek.

Buna göre, örneğin;

- 2007 yılında, Eurobond faiz geliri, 224 bin 994,16 YTL’yi aşmadığı sürece, beyan edilmeyecek.

- 2007 yılında, bunun üzerinde, sözgelimi 300 bin YTL Eurobond faiz geliri elde edilmesi durumunda, 205 bin 994,16 YTL’yi aşan kısım beyan edilecek ve gelir vergisi ödenecek.

- 2008 yılından itibaren, yukarıda belirtilen dönemde (yani 26.7.2001-31.12.2005 döneminde) ihraç edilen Eurobondlardan elde edilen faiz gelirleri, herhangi bir istisnadan yararlanamayacak. Faiz geliri, 2008 yılı beyan sınırı olan 19 bin 800 YTL’yi aştığında, örneğin 50 bin YTL olduğunda, tamamı beyan edilecek.

3) Faiz Gelirinin, 1 Ocak 2006 Tarihinden Sonra İhraç Edilen Eurobondların Faiz Gelirlerinden İbaret Olması:

Bu gelirlere, herhangi bir istisna uygulanmayacak. Elde edilen faiz geliri;

- 2007 yılında 19 bin YTL’yi,

- 2008 yılında da 19 bin 800 YTL’yi aştığında,

Gelirin tamamı, izleyen yılın 1-25 Mart tarihleri arasında, yıllık beyanname ile beyan edilecek.

Örneğin, Fatma Teyze, 2007 yılında elde ettiği, 16 bin YTL’lik Eurobond faiz gelirini, beyan sınırı olan 19 bin YTL’nin altında olduğu için beyan etmeyecek. Mehmet Amca ise, 2007 yılında elde ettiği 60 bin YTL Eurobond faiz gelirinin, tamamını beyan edecek.

Eurobond alım-satım kazancında beyana dikkat

Kazancın vergilendirilmesi, Eurobondun ihraç tarihine göre değişiyor.

- 26 Temmuz 2001 Tarihinden Önce İhraç Edilen Eurobondların Kazancı: Gelir Vergisi Kanunu’nun Mükerrer 80. maddesinde yer alan; 2007 yılı için 15 bin YTL, 2008 yılı kazancı için de 16 bin YTL istisna uygulandıktan sonra, kalan kısım, tutarı ne olursa olsun beyan edilecek.

- 26 Temmuz 2001-31 Aralık 2005 Tarihleri Arasında İhraç Edilen Eurobondların Kazancı: Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 59. maddesinde yer alan 205 bin 994 YTL 16 YKr. istisna uygulanacak. Buna göre, 2007 yılında elde edilen alım satım kazancı, bu tutarı aşıyorsa, aşan kısım, beyan edilecek ve gelir vergisi ödenecek.

Bu Eurobondların, 2008 ve izleyen yıllarda alım-satımından doğan kazanç, istisnadan yararlanamayacak. Başka bir anlatımla, 2008 yılı alım-satım kazancı, 30 bin YTL dahi olsa, beyan edilip, gelir vergisi ödenecek.

- 1 Ocak 2006 Tarihinden Sonra İhraç Edilen Eurobondların Kazancı: Bu kazanca, herhangi bir istisna uygulanmayacak ancak maliyet bedeli endekslemesi yapılacak. Maliyet bedeli endekslemesi yapıldıktan sonra, bulunan kazanç tutarı 2007 yılı için 900 YTL’yi, 2008 yılı kazancı için de 960 YTL’yi aştığında beyan edilecek.

Borsa kazancına sadece stopaj var

GERÇEK kişilerin 2008 yılında elde edecekleri borsa kazancı, tutarı ne olursa olsun beyana tabi değil. Elde edilen kazanç yalnızca yüzde 10 stopaja tabi.