Kalkınma planımız yeni nesil sağlık girişimlerini teşvik etmeli

Türkiye’de düzenlenen girişimcilik programları ve yarışmacıları, yeni nesil girişimci adaylarının eğildikleri alanları analiz etme açısından önemli veriler sunuyor. TÜSİAD’ın 2011 yılından bu yana Türkiye’deki üniversite öğrencilerine yönelik olarak düzenlediği ve her yıl bir önceki yılın katılım rekorunun kırıldığı TÜSİAD Bu Gençlikte İş VAR! yarışmasının son iki döneminde odağına insan sağlığına ilişkin teknoloji çözümleri sunmayı alan girişimler büyük ödüllerin sahibi oldu.

Yarışmada 2017 döneminin birincisi, fizik tedavi hastaları ve hareket ihtiyacı olan insanlara, tedavi egzersizlerini istedikleri yerde, istedikleri zaman yapma ve takip etme imkânı sunan bir fizik tedavi platformu tasarlayan Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri olurken, 2018 birincisiyse cinsel hastalıkların erken tanısında kaliteyi iyileştirmeyi ve doğru tedaviye hızla ulaşılmasını amaçlayan çözümleriyle “Gazi Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi öğrencileri oldu.

Girişimcilik Vakfı’nın Fellow Programı’nda da gözlemlediğimiz bu eğilim esasında şaşırtıcı değil. Yepyeni bir nesil iş yaşamlarımızı ve sosyal atmosferimizi günden güne yeniliyor, tazeliyor. Bu neslin en çok önemsediği kavramların başında ise tasarladıkları girişimlerin mutlaka sosyal bir boyutu olması geliyor. Sağlık gibi yaş, millet, sınıf, sosyal statü ayırt etmeksizin evrensel nitelikteki bir ihtiyaca yeni ekonominin fırsatlarıyla çözümler bulmak, çağımızda genç insanların yaşamla ve özellikle de çalışma hayatıyla bağlantısını güçlendiren bir eylem olarak öne çıkıyor.

Ülkemizin bu alana fikir yatırımı yapan gençlerini besleyecek çok önemli konjonktürel fırsatlar var. Dünyada sağlık alanında yaşanan teknolojik dönüşüm, diğer birçok sektörü geride bırakacak boyutlara ulaştı bile. Bu alandaki teknoloji girişimleri, gen bilimi, ilaç, yönetim, klinik operasyonlar ve sigorta gibi sağlık hizmetlerini besleyen alanlardaki dönüşüme odaklanıyor. Yalnızca Amerika birleşik Devletleri’nde yılın ilk çeyreğinde dijital sağlık alanına yapılan yatırımlar 1,6 milyar dolara ulaştı.

Sağlık sisteminde özellikle yenilikçi ilaç geliştirme süreçlerindeki yoğun iş akışları ve yüksek maliyetler malum. Bu alanda da girişimlerin yapay zeka teknolojilerini kullanarak maliyetleri azaltma ve süreçleri verimli hale getirme stratejileri gözlemleniyor. Yapay zeka son dönemlerin en popüler konusu. Ünlü fizikçi Michio Kaku her ne kadar yapay zekasının henüz insan zekasına yaklaşma noktasından çok uzak olduğu görüşünü paylaşsa da özellikle robot teknolojileriyle birleştirilen temel yapay zeka özelliklerinin insanların sağlık alanındaki yeniliklerin motoru olacağına hiç şüphe yok.

Business Insider’ın yaptığı güncel bir araştırmaya göre dünyada yapay zeka, dijital terapiler, sağlık sigortası ve gen bilimleri alanına odaklanan ve hızlı büyüyen girişimler ortak stratejiler uyguluyor. Bunların en önemlilerinden biri verimliliklerini kaybetmiş geleneksel sistemlerin yarattığı atıl boşlukları doldurmaya odaklanan Silikon Vadisi yaklaşımı. Bu yaklaşımda girişimler, mevcut sağlık sistemlerinde artık yanıt bulmayan alanları tespit ediyor ve teknoloji trendlerini bu alanlara uygulayarak girdikleri piyasada fark yaratıyor. Bu yaklaşımın temelinde üç ana unsur göze çarpıyor: proaktif olmak, risk almak, kaynağa erişmek.

Yeni nesil sağlık girişimlerimizin ilk iki faktör için dünyadaki akranlarından eksiklerinin olduğuna inanmıyorum. Ancak üçüncü faktöre ulaşamadıklarında hayallerini gerçekleştirecek motivasyon kaynağından da mahrum kalıyorlar. Sağlık alanına odaklanan genç girişimcilerimizin dünyadaki gelişmelerden uzak kalmaması ve yapılan büyük yatırımlarla geliştirilen yeni ekipman ve donanımlara erişmeleri Türkiye’nin de bu alanda söz sahibi olabilmesi açısından kilit öneme sahip. Aslında yeni dönemle birlikte önümüzde çok önemli bir fırsat da uzanıyor. Önümüzdeki beş yılı kapsayacak kalkınma planında Ar-Ge ne kadar öncelikli bir yer edinirse, genç girişimcilerimizin de teknoloji transferi ve inkubasyon imkânlarına erişme şansı da o kadar yüksek olacaktır.