Tuvalet eğitimi dedikleri

Tracy Hogg ve Melinda Blau’nun yazdığı ‘Bebek Bakım Sorunlarına Mucize Çözümler’ adlı başucu kitabım bu konuda iddialı konuşuyordu. Tuvalet eğitiminin dokuz aylıkken başlaması gerektiğini söylüyordu. Dokuz ay bana çok erken geldiğinden olsa gerek, kitabın o sayfalarını okudum ama anlamamazlığa geldim. Ne zaman ki ikinci evreye geçti, on altı aydan yirmi üç aya tuvalet eğitiminden bahsetmeye başladı kulak kabarttım.
“Çocuğunuz kendi kendine oturabilecek kadar büyümüşse, başlamak için hazır demektir. Yapmanız gereken, tuvalet eğitimini öğrenmesi gereken bir sürü beceriden biri, mesela bardaktan su içmek ve yürümek gibi, düşünmektir. Süreci göz korkutucu bir görev gibi görmekten çok, ilginç bir hedef gibi düşünün. Rehber sizsiniz. Tercihim, klozetin üzerine oturtulabilecek çocuklar için hazırlanmış klozet adaptörleridir. Böylelikle ek bir geçiş adımını atlarsınız. Adaptörün yanı sıra küçük bir ayak taburesi almanız iyi olur. Ayaklarını basarak tuvaletini yapmak kendini güvende hissettirecek, kakasını yapmak için ıkınırken de kolaylık sağlayacak. Çocuğunuz aynı tabureyi tuvalete inip çıkma, diş fırçalama ve el yıkama gibi diğer banyo ritüellerinde de kullanabilir. Bütün bu süreçte tuvalet alışkanlıklarını not edin. Ve bolca sabır yüklemesi yapın. Eğitime aşırı yoğun bir projeye çalışırken, taşınmaya ya da yolculuğa yakın bir dönemde ya da hasta olduğunuzda başlamayın. Uzun bir süre bu yükü üzerinizde taşıyacağınızı bilerek plana sadık kalın” diyor kitapta Tracy Hogg.

YAPARKEN SİZİ İZLESİN

Kitap; ikinci aşamada çocuğa tuvaletin tuvalette yapıldığını anlatmamız gerektiğini söylüyor. Birlikte tuvalete girebilir, siz yaparken sizi izlemesini sağlamalısınız. Babalara önemli bir görev düşüyor. Erkek çocuklar çiş yapmayı öncelikle oturarak öğrendiklerinden babalarının bu şekilde göstermeleri, oğulları yanlarındayken asla ayakta çiş yapmamaları gerekiyor. Çünkü çocuklar her şeyi taklit yaparak öğreniyor.
Üçüncü aşamanın adı plan: “İlk haftalarda, çocuğunuzu uyanır uyanmaz tuvalete oturtun. Sabah ritüelinin bir parçası olsun. Uyandığında odasına girin öpün, kucaklayın ve ‘Şimdi tuvalet vakti’ deyin. Gece bezini ıslatabilir. Sabah uyandığında çişini yapabilir veya yapmayabilir. Onu klozetin üstünde sadece birkaç dakika oturtun, hiçbir şekilde beş dakikadan uzun sürmesin. Aynı göz hizasında olmak için çömelin ya da tabureye oturun. Kitap okuyun, şarkı söyleyin, o gün neler yapacağınızdan konuşun. Çiş yaparsa bunu dile getirin. ‘Bak tıpkı anne gibi çişini tuvalete yapıyorsun’ deyin. Ve onu abartılı övgülerle ödüllendirin. ‘Aferin’ demeyin. ‘Aferin çişini tuvalete yaptın’ deyin. Ayrıca poposunu nasıl sileceğini de gösterin. Çişini yapmazsa, yeni bir bez bağlayın kahvaltısını verin. Sıvı aldıktan yirmi dakika sonra tekrar tuvalete götürün ve süreci yineleyin. Bunu yemeklerden sonra ve günün geri kalan kısmında bağırsak hareketleri olduğunu düşündüğünüz zamanlarda yapmayı sürdürün. Ayrıca, çocuklar genellikle banyoya girmeden önce ya da küvette otururken çiş veya kaka yapar. Çocuğunuzun böyle bir alışkanlığı varsa, banyoya girmeden önce tuvalete oturtun. Her zaman aynı sözcükleri kullanın. ‘Hadi tuvalete gidelim. Şimdi bezini çıkaralım. Sana yardım edeyim’ Bu sözcükler bedensel fonksiyonlarını tuvaletle ilişkilendirmesinde ipucu olur. Eğer tuvalet ziyaretlerini günlük rutininizin bir parçası haline getirirseniz gün içinde çok kez banyoya gideceğiniz için, süreç çocuğunuza doğal gelecek. El yıkamayı ritüelinizin parçası yapmayı unutmayın.”
İlk haftalarda acele etmemek önemli. Ama istikrarlı davranmak şart. İki üç hafta sonra gün içinde kuru kalabildiğinde bezi atıp külot giydirmemiz gerekiyor. Bazı uzmanlar eğitime karar verildiği an gündüz bezin atılmasını savunuyor. Çocuk kaza yaptığında kendini ıslak hissetmeli, bezlememek bu açıdan önemli. Bu süre zarfında her türlü kazaya da göz yummak gerekiyor. Asla büyütmeyin. ‘Sorun değil, bir dahaki sefere tuvalete yapabilirsin’ deyin. Altına kakasını yaptıysa bunu tuvalete boşaltmayı unutmayın. Böylelikle onun nereye ait olduğunu görür. ‘Bu sefer senin için onu ben tuvalete atacağım’ diyebilirsiniz. Yine kitaptan önemli bir bilgi: İki yaşından önce, çoğu çocuk kendini ‘kötü kokulu’ veya ‘pis’ görmez. Şakayla bile bu sözcükleri kullanmamaya dikkat edelim. Çocuklar sadece yetişkinlerin olumsuz tepkileri sonucunda bir şeylerden utanmaya başlar.
Bir çocuğun geceyi kuru geçirmesi için birkaç aya ihtiyaç var diyor kitap. İki hafta boyunca gece altını ıslatmayan bir çocuğun bezini çıkarmayı deneyebilirsiniz. Ama iki hafta yapmadı diye hiç yapmayacak zannetmeyin. Koruyucu sererek önleminizi mutlaka alın.