Her yönüyle hipertansiyon

Bu yazımızda “sağlık” var.

Konumuz “hipertansiyon”, yan koltuktaki konuğumuz ise Acıbadem Ankara Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Sena Arıcı.
Hipertansiyon nedenleri, belirtileri, tedavisi ve merak edilenleri.  Ben sordum, Dr. Sena Arıcı sizler için cevapladı.

1. Hipertansiyon nedir?

Damar içerisinde dolaşmakta olan kanın damar duvarına yaptığı basıncın artmasına yüksek tansiyon yani hipertansiyon denir. Tanım olarak sistolik tansiyonun 140 mmhg ve üzeri diastolik tansiyonun ise 90 mmhg ve üzeri olması olarak tanımlanır.

2. Tanı nasıl konulur?

Tanı, doktor kontrolünde veya ev ölçümleri ile tansiyon takibi yapılarak konulur. Doğru tanı için en az beş günlük tansiyon takibi yapılmalı ve ölçüm yapılırken uygun koşullarda yapıldığından emin olmak gerekir. İstirahat halindeyken, sigara, çay, kahve gibi tansiyonu yükseltebilecek ajanlar tüketilmemişken ve tuvalete sıkışık değilken her iki koldan da ölçüm yapmak gerekir.

3. Hipertansiyonun belirtileri nelerdir?

Öncelikle belirtiler kan basıncı arttıkça daha gürültülü hale gelmektedir. Ve her tansiyonu yüksek kişide bu belirtiler mevcut olmak zorunda değildir, ancak en sık rastlanılan belirti özellikle enseden başlayan baş ağrısı ve kulakta çınlama olabilir. Bunların haricinde özellikle çok yüksek değerlerde bulanık veya çift görme, bulantı ve burun kanaması da görülebilir. Eğer tansiyon yüksekliği bir başka hastalığa ikincil olarak geliştiyse altta yatan hastalığa ait belirtiler de görülür.

4. Hipertansiyon neden olur?

Vakaların yüzde 90’ı esansiyel yani nedeni ortaya konamayan halk arasındaki adı ile ırsi hipertansiyon olup, bu durumun ortaya çıkmasında etkili pek çok faktör bulunmaktadır. Aşırı kilo, hareketsiz yaşam, aşırı tuzlu beslenmek, aile bireylerinde tansiyon hastalığı öyküsü olması, alkol ve sigara tüketimi, şeker hastalığı, genetik yatkınlık bunlardan birkaçıdır. Nadir de olsa yüzde 10 vakada ise hormonal hastalıklara veya böbrek ve böbrek damarı hastalıklarına bağlı da tansiyon hastalığı görülebilmektedir.

5. Hipertansiyon tedavisinde nelere dikkat etmek gerekir?

Öncelikle her hastada tedavinin ilk ve olmazsa olmaz aşaması yaşam tarzı değişiklikleridir. İdeal vücut ağırlığının korunması veya kilo verilmesi, tuz kısıtlaması, sağlıklı beslenme, sigara ve alkol kısıtlaması, hareketli yaşam ve stres yönetimi, tedavinin birinci aşamasıdır. Sonrasında hastanın evresine, yaşına ve yandaş hastalıklarına göre uygun ilaç seçimi ile tedavi yönetilir.

6. Hipertansiyon tedavi edilmezse nelere sebep olabilir?

Damar içerisindeki kanın sürekli yüksek basınçta akması öncelikle damar duvarına dolayısı ile vücuttaki tüm organların damarlarına zarar verir. Buna bağlı olarak böbrek, kalp ve göz başta olmak üzere bütün organlar bu durumdan etkilenir. Felç, göz arkasında kanamalar, böbrek yetmezlikleri gündeme gelebilir.

7. Hipertansiyon tedavisinde doğru bilinen yanlışlar nelerdir?

Öncelikle hipertansiyon kronik ve bazen de ilerleyici bir hastalıktır. Dolayısı ile bir-iki kutu ilaç kullanmak ile şifaya kavuşacak bir hastalık olarak görülmemelidir. En sık yapılan hata, ilaçların kullanılmaya başlamasından sonra normal değerleri görünce iyileşildiği zannedilerek ilaçların kesilmesidir. İlaçlarımızın çoğu 24 saat ve daha uzun etki sürelerine sahip olduğu için ilaç unutulması ve atlanması durumunda da 24-48 saat süre ile tansiyon düşürücü etkileri devam eder ve bu durum hastalar tarafından yanlış yorumlamalara örneğin ilaca artık ihtiyacı olmadığı gibi bir yoruma neden olabilir. Ayrıca tansiyon düşürmek için fonksiyonel yöntemlere de sık başvurulmaktadır ama unutulmamalı ki hiçbiri medikal tedavinin bir alternatifi değildir ancak belki destekleyici olabilir.

Bu yazının video'sunu da izleyebilirsiniz