Bu belirtilere dikkat edin... Demans onları da etkiliyor

Ne güzel ki aynı çaba Batı ülkelerine gittikçe evcil hayvanlar ve sokak hayvanları için de gösteriliyor. Washington Post’ta okuduğum bir yazıdan yola çıkarak hem konuyu anlatayım hem önerdikleri tedbirleri anlatayım. Herhangi bir hayvanseveri çarpacak bir girişi var haberin. Aktarayım: “Sully olarak da bilinen, Sullivan adında bir Boston terrier cinsi köpek, 9 yaşındayken tuhaf davranmaya başladı. Eve kakasını yapmayı, mutfak adasının etrafında amaçsızca dönmeyi ve etrafta görünmeyen bir şeylere havlamayı alışkanlık haline getirdi. Başlarda, sahibi Bridget Allen, bu davranışların normal yaşlanmanın bir parçası olduğunu düşündü. Ama bir gün Sully, iyi bildiği, yakındaki ormandan eve dönemedi. Allen’ın oğlu, onu kirli ve kafası karışık bir halde bir akarsu kenarında buldu.”

Akarsu kenarında oturmuş, ne yapacağını bilmeyen köpek görüntüsü sizin gözünüzde de canlandı mı? Devam edeyim: “Kısa bir süre sonra uyurken yataktan düştü ve yere çişini yaptı. Allen, 2012’de yaşanan Sully’nin davranışları hakkında, ‘Bir şeyler yolunda değildi’ dediğini hatırlıyor. Veterinere gittiklerinde bunun ‘klasik’ bir bunama gibi göründüğü cevabını almışlar. Allen, ‘Karnıma tekme yemiş gibi hissettim,’ diyor, ‘Köpeklerin bunama yaşayabileceğini hiç bilmiyordum’.”

KEDİLERİN DE BAŞINA GELİYOR

Maalesef, köpeklerin bunama yaşayabileceği gibi bu durum kedilerin de başına gelebiliyormuş.

Habere göre tahminler, 8 yaş üstü evcil köpek nüfusunun yüzde 14’üyle 35’i arasında bir oranda bu görülebiliyor. Başka bir çalışmaya göre 11-14 yaş arası kedilerin neredeyse 3’te 1’i, 15 yaş ve üstü kedilerin yüzde 50’sinin bunu yaşayabileceği. Tabii bu verilere şüpheyle bakılıyor. Zira evcil hayvanlar için yapılan araştırmalar insanlar için yapılanlar kadar çok ve kapsamlı değil. Henüz.

Peki nasıl anlayabiliriz? Belirtiler neler?

Uzmanlara göre şöyle:

* Kafa karışıklığı ve oryantasyon kaybı.

* Ev eğitimi veya kum kabını kullanma gibi öğrendikleri şeyleri unutmak.

* Uyku-uyanıklık döngüsünde yaşanan değişiklikler.

* Kediler arasında, daha fazla miyavlama, yani daha fazla ağlama veya uluma açıkça fark edilen ve sıkça rapor edilen bir işaretmiş.

* Ayrıca kedilerde fazla miyavlama ve oryantasyon kaybı ile insanlar veya diğer hayvanlarla etkileşimde değişiklikler ve tırmalama gibi şeyler de olabiliyormuş.

Uzmanlar ayrıca şunu da söylüyor, köpekler ve kediler de tıpkı insanlar gibi hem bunama gibi bir hastalık hem de fiziksel bir rahatsızlığı aynı anda yaşayabilirler. Bu nedenle eğer belirtiler fiziksel rahasızlık düzeldiği halde devam ediyorsa demans ya da bunamadan şüphelenmek ve veterinere başvurmak önemli.

Peki bunama veya demans varsa ne yapılabilir? Henüz kesin tedavi yok. Zaten köpeklerde ve kedilerde yapılan çalışmalar da -özellikle köpeklerdekiler- insanlara yönelik çalışmalara da destek veriyor. Tek öneri hareketi artırmak ve ona verebileceğiniz kadar sevgi vermek. Umarım kısa zamanda tedavi bulunur ve hiçbir canlı böyle rahatsızlıklarla karşı karşıya gelmez.

‘MAVİ YAKALI’ KEDİLER




ABD’de Washington DC’de, barınaklardaki kediler için bulunan formül enteresan. Bölgede nüfusu artan fare ve sıçanlarla mücadelenin yolunu kedileri sahaya sürmekte bulan yönetim şöyle bir çalışma başlatmış: Buna göre kedileri sahiplenmek isteyen insanlar, kedilere bir ‘otel gibi’ hizmet veriyor. 6 hafta, bir kafeste bakarak, kedilerin o mekâna alışmasını sağlıyor ve sonrasında kedileri serbest bırakıyorlar. Bu durumda da kedi dışarıda farelerle savaşıyor, sonrasında uyumak ve yemek yemek için oteline dönüyor. Böylelikle hem kedi sahipsiz olmuyor hem de şehirdeki fare nüfusu kontrol altına alınıyor. Bu kedilere de artık mavi yakalı kediler diyorlar. Enteresan.

OKUR FOTOĞRAFI MAŞHA VE AİLESİ

Okurumuz Ercan Kaygaş, aile üyeleri Maşha’nın şahane bir fotoğrafını şu notla iletmiş: “Mersin’de yaşıyoruz. Öğretmen bir aileyiz. Maşha canımız, arkadaşımız, yavrumuz. 2.5 yaşında. En güzel yol arkadaşımız. Hobisi: Dışarı çıkmak. Fobisi: Elektrik süpürgesi.” Topluma örnek öğretmenlerimizi saygıyla selamlıyorum. Ayrıca Maşha’yla aynı hobiyi paylaşıyor oluşumuza da sevindim. Sizden de kedinizin, köpeğinizin fotoğrafını bekliyorum.




NOT: Kediniz ya da köpeğinizin fotoğrafını #dünyagüzeli etiketiyle ve Hürriyet’i mention’layarak sosyal medyada paylaşın ya da sdemirel@hurriyet.com.tr adresine mail atın, seçip paylaşalım..