Serdar Turgut: Suçluluk kompleksi

Serdar TURGUT

ERMENİ yasa tasarısının bu kez ABD Kongresi'nde hayli yol almış olması beni şaşırtmadı.

Çünkü geçmişte bu konuda son verilen Washington meydan muharebesinden bu yana Amerika'da önemli değişiklikler oldu.

Kültürel boyuttaki bu değişimi anlamadan, Ermeni yasa tasarısının Kongre'de bu kez neden bu kadar fazla yol alabildiğini anlayabilmek de mümkün değildir.

* * *

Ortalama Amerikalı bugün muazzam bir ‘‘suçluluk kompleksiyle’’ yaşar.

Bireysel düzeyde bu ‘‘kişinin kendi yaşamında da mutlaka bir şeyleri yanlış yaptığı inancı’’ şeklinde ortaya çıkar.

Amerikan televizyon kanalları gün boyu çeşitli programlara katılıp da ‘‘itiraflarda’’ bulunan kişilerin acıklı görüntüleriyle doludur.

Hayatta olabilecek her türlü insani hata bu insanlar için muazzam bir felakettir ve bunları hiç utanmadan, sıkılmadan milyonlarca insan önünde anlattıkları takdirde mutlu olacaklarına inanırlar.

Onların dünyasında hiçbir konu özel olarak kalamaz, çünkü özel dünyalarda yapılan ‘‘hatalar’’ kaçınılmaz olarak başkalarını da olumsuz etkilemiştir mutlaka.

O nedenle bu ‘‘suçlarının’’ cezalarını çekmeleri ve itiraflarını kamuoyu önünde yaparak en azından bilmeden de olsa etkiledikleri başka insanların affına layık olabilme şansını elde etmeleri gerekir.

Bu tür programların yapımcıları da doğal olarak insanların bu zayıflığına oynarlar. İtirafları daha kanlı canlı hale getirmek için insanların üzerine giderler.

Zavallı insanlar ağlarlar, sinir krizleri geçirirler ve bu tür programlar onları anlayışla karşılayan büyük nüfus nedeniyle büyük izleyici toplar.

* * *

Herkes kendi tarihinde bir şekilde suçlu konumunda olduğundan ve ancak bunu itiraf ederek mutlu olacağına inandığından bugün Amerika medeni dünya içinde en fazla lüzumsuz dava açılan ülke haline de gelmiştir.

İnsani hata yoktur bu toplumsal yapıda. Örneğin siz kapınızın önünde çocuğunuzun bir oyuncağını unutursanız ve postacı bu oyuncağa basıp da düşerse, yandınız.

Avukatlar hemen milyonlarca dolarlık davalar açabilirler. Hele bir de postacının kolu filan kırıldıysa o zaman anne ve babanın hapse girmesi bile gündeme gelebilir.

Herkes herkes aleyhine, bulduğu her konuda dava açıyor şimdi Amerika'da. Sigaranın sağlığa zararlı olduğunu bile bile sigara içip de kanser olanların sigara şirketlerini suçlayarak dava açabilmeleri ve üstelik dava kazanabilmeleri de ancak bu kültürel ortamda mümkündü zaten.

Herkes, her kurum bir şekilde suçlu olduğundan, sigara şirketlerinin de sigara içmeyi bireysel tüketicinin bireysel sorumluluk alanına ait olarak kabul etmesi mümkün değildi gayet tabii ki.

Onlar da suçlarını itiraf edip büyük paralar ödeyerek sorumluluklarını üstlendiler, rahatladılar.

* * *

Amerikan yerlileri yıllardır bu suçluluk kompleksine oynadılar.

Hiçbir ekonomik faaliyette bulunmayan, meslek öğrenmeyi reddeden, alkolik olmayı yaşamaya tercih eden yerliler, Amerikan beyazındaki suçluluk kompleksi nedeniyle kendilerine ayrılan özel bölgelerde mafya ile işbirliği içinde kumar oynatarak büyük paralar kazandılar.

O bölgelerde özel kanunlar geçerli. Ahlaksızlık, her türlü bayağılık o bölgelerde norm. Ancak şikáyet eden olursa yerlilerin liderleri hemen geçmişi hatırlatıyor ve tarihte bu kadar ezilen bir ırkın bugün en azından kendi bölgesinde kendi kendini mahvetme hakkının elinden alınamayacağını haykırıyor.

Ve Amerikan insanı da bu suçlamayı gayet tabii ki kişisel olarak alıp, üzülüyor ve onlara hak veriyor.

* * *

Çok yaygın ve vahim bir durumdur bu.

Öyle ki Amerikan kongresinde bir kanun tasarısı getiren temsilci John Coyers Jr. Amerikan zencilerine 250 yıllık kölelik geçmişi nedeniyle tazminat verilmesini önerebilmiştir.

Düşünebiliyor musunuz durumu, bugünkü zencilerin ataları 250 yıl önce başlayan kölelikle birlikte kıtaya getirildiler diye, o insanlar acı çekti diye şimdi dünyadaki en şanslı beyaz olmayan insanlar olan Amerikan zencilerine para verilecek.

Bu tazminat karşılığında onların beyaz insanı affetmeleri istenecek. Ve beklenilen affedilme olayı gerçekleşirse eğer o zaman beyaz insan da yıllardır yaşadığı bir başka suçluluk kompleksinden daha itiraf yoluyla kurtulmuş olacak.

* * *

Anlaşılacağı üzere Amerika'da durum vahim. Ne zaman kurtulacaklar bu psikolojik travmadan, bunu bilmek öyle kolay değil.

Ancak bildiğim bir tek şey var.

‘‘İtiraf kültürünün’’ böylesine yaygınlaştığı, insanların suçluluk kompleksleriyle yaşadıkları, itiraf yoluyla mutlu olunacağına inanılan bir toplumda kimsenin Ermeni yasa tasarısına Türklerin neden böyle sert tepki gösterdiğini anlaması ve algılaması öyle kolay kolay mümkün değildir.

Ve böyle bir toplumun böyle bir kongresinde Ermeni yasa tasarısının bu kez böyle yol kat etmiş olması da işte bu nedenlerle şaşırtıcı değildir.