Serdar Turgut: Dikkat bizi gözetliyorlar!

Serdar TURGUT

ŞU anda Türkiye'de olup bitenleri en yakından izleyenlerden bir tanesinin de Felix Rohatyn olduğunu bilmenizi isterim.

Rohatyn, Lazard Freres gibi dev bir kurumun başındayken, Clinton yönetimine yaptığı yardımlar nedeniyle ABD'nin Paris Büyükelçiliği'yle ödüllendirilmişti.

Felix Rohatyn, 1970'li yılların başında New York şehrini iflastan kurtaran önemli mali operasyonu yönetmiş kişidir.

Yani batmış ekonomileri anlamakta ustadır, bu nedenle de Türkiye'yi izlemesi bizim için belki bir şans olabilir.

Bana sorarsanız Kemal Derviş'in yapacağı en iyi şey bir an önde Rohatyn ile bağlantı kurup, New York şehrinin iflastan kurtarılması planının detaylarını ondan bir an önce öğrenmek olmalıdır.

***

Kemal Derviş'e bu konuda en hızla yardımcı olacak kişi ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson'dur.

Pearson, Felix Rohatyn'ın adamıdır.

Hatta onun Ankara gibi Amerikan Dışişleri Bakanlığı'nda ‘en çok talep edilen atama yerlerinden bir tanesine’ hiyerarşi dışından atanmasının nedeni de Rohatyn'dır.

Pearson, Paris Büyükelçiliği'nde Felix Rohatyn'ın altında çalışmıştır. Rohatyn, profesyonel Dışileri personeli ve uzmanı olmadığı için Pearson ona çok yardımcı olmuş, o da bu iyiliğe karşılık olarak yakın arkadaşı Clinton'a rica ederek Ankara'ya Pearson'u atatmıştır.

Demek istediğim Derviş istediği takdirde Pearson iki dakika içinde Rohatyn'ı telefona bağlatır ve hatta Türkiye'ye bile çağırabilir.

Zaten Rohatyn da yakın çevresine ‘‘Pearson da bu kriz işlerinden anlar. Benim yanımda üç ay kaldı ekonomi konusunda çok şey öğrendi’’ diye konuşuyormuş.

***

Washington'ın nasıl işlediğini bilmeyenler bugünlerde ABD Büyükelçisi'nin Ankara'da temaslarını yoğunlaştırmasını yanlış yorumluyorlar.

Bu temasların artmasını ‘‘ABD'nin yakında Türkiye'ye büyük miktarda para yardımı yapacağı’’ şeklinde yorumluyorlar.

Dediğim gibi bu yorum tamamen Washington denilen şehrin nasıl örgütlendiğini, nasıl iş yaptığını bilmemekten kaynaklanıyor.

Washington'daki eski kaynaklarla biraz sohbet ettim geçenlerde. Şu anda Bush yönetimi Dışişleri Bakanlığı'na sadece beş önemli atama yapabilmiş durumda.

Türkiye'ye sadece Güney Doğu Avrupa bölgesi bürosunda eski dönemden kalan bir bayan bakıyor. O işini iyi yapan bir profesyonel ama esas siyasi kararları alacak otoriteye sahip değil.

Türkiye ile ilgili kararları alabilecek makamlar ise ya boş ya da bir kaçgün sonra başka yerlere atanmayı bekleyen insanlarca vekaleten bakılıyor.

Anlayacağınız Türkiye'ye ek para vermek gibi büyük bir siyasi kararı hazırlayıp Bush'a sunacak yetkili yok Washington'da.

Gerçi bu tür bir öneri oluşturulup Bush'a sunulsa da ne olacağı belli değil çünkü Bush'un Hazine'ye atadığı başkan ve yardımcısı Türkiye'ye ek kaynak açılmasına karşılar.

Şimdi Washington'da durum böyleyse ABD'nin Ankara Büyükelçisi neden durmadan temaslar yapıyor diye soracaksınız.

Cevap çok basit. Washington'da durum böyle olduğunda ABD'nin Ankara büyükelçileri tıkanmışlığı açmak için kendi kendilerine hep vazife çıkarırlar.

Merkez'de var olan otorite boşluğunu kendileri doldurmaya, merkezden kaynaklanmayan bazı önerileri burada kendileri yaratmaya kalkışırlar.

Bu Amerikan Dışişleri hiyerarşisinde her zaman oynanan bir oyundur ve büyükelçilerin bu tür gayretleri de hemen her zaman sonuçsuz kalmaya mahkûmdur.

Yorumlar yapılırken bunun da bilinmesini istedim.

***

Globalleşme üzerine uzman yorumcu sayılan Thomas Friedman bir makale üzerine çalışıyormuş.

Konusu Türkiye. Bu çok yakında New York Times'ta yayınlanacakmış.

Friedman Türkiye'de son yaşanan krizi ve uluslararası kuruluşlar ile sermayenin bu krize tepkisini, ‘global kapitalizmin kurallarına uymamakta direnen bir ülkeye verilmiş olan ceza’ olarak yorumlayacakmış.

Friedman, en azından Rohatyn kadar sermaye çevrelerinin ve yatırımcıların kararlarını etkileme gücü olan bir kişidir.

Hükümetler yerine bu tür insanları tatmin edecek kararları alıp bir an önce onlara anlatmaya başlamakta yarar var.

Benden söylemesi yani.

***

Telefon ve faks ile bana ulaşabilmeniz mümkün değil. Tek bağlantı yolumuz aşağıda vereceğim yeni e-mail adresi.

serdargut@yahoo.com