Serdar Turgut: Amazon'daki Türk müşteriler

Serdar TURGUT

Bir milleti okuduğu kitaplara bakarak anlamak mümkündür. Örneğin, birçok Batı ülkesinde çok satan kitaplar listesinde bir sürü saçma sapan kitap vardır.

Öyle ki listede Stephen King'in kitapları diğerlerinin yanında entelektüel düzeyi yüksek olarak ortaya çıkmaktadır.

Amerika'da bugün çok satan kitaplar listeleri, her biri birbirinden ne açıdan farklı olduğu katiyen belli olmayan diyet kitapları, herkesin en özel konularını ‘‘itiraflar’’ şeklinde anlattığı abukluklar ile doludur.

*

Bu açıdan bakıldığında Türkiye birçok Avrupa ülkesinden ve Amerika'dan entelektüel açıdan hayli yüksek görünmektedir.

Bu da tuhaf bir durumdur; çünkü çok satan kitap listeleri dışında entelektüel düzeyimizin bütün dünya ölçeğinin hayli üzerinde olduğunu belli eden başka bir somut olay da yoktur. Bizim listelerde öyle kitaplar aniden ilk beşin, ilk onun arasına giriyor ki bunları Batı'da üniversitelerde çağdaş edebiyat lisansüstü bölümünde ders kitabı diye okutsalar, öğrencilerin okuduklarından tek kelime bile anlamaları mümkün değildir.

Anladığım kadarıyla 700 yıldır pek de fazla bir şey okumama geleneğini devralmış, gazete okumayan, okumak yerine konuşmayı ve seyretmeyi seven insanlarımız zor edebi romanlar söz konusu olduğunda birden aslan kesilmekte ve ne pahasına olursa olsun kitapları, onları illa da listeye sokuncaya kadar birbiri ardına devirmektedirler.

*

Dünyanın en büyük elektronik kitap satış dükkánı Amazon.com, her ülke için oradan en fazla satın alınan kitapların bir listesini yayınladı.

Türkiye bölümü çok ilginç.

Türkiye'den müşterilerin Amazon'dan en çok aldıkları kitap listesinin bir numarasında Henry Barkey, Graham Fuller ve Morton Abromowitz tarafından kaleme alınan ‘‘Turkey's Kurdish Question’’ (Türkiye'nin Kürt Sorunu) yer alıyor.

(Önemli not: Yetkililerden rica ediyorum, Türkiye'nin Kürt sorunu yoktur, PKK sorunu vardır şeklide bir açıklama yapmayı düşünüyorlarsa bunu bana değil yazarlara göndersinler.)

Bu üçlüyü bir arada görünce insan, bir dördüncüyü de bulsalar ‘‘CIA Quartet’’ olurlardı diye düşünmeden edemiyor. (I am sorry Henry, I couldn't help myself, it was a good joke.) Neyse konumuz o değil. Bu kitabın bir numarada yer almasına şaştım; çünkü bizim memlekette bu meselenin böylesine entelektüel bir coşkuyla ele alınıp üzerinde düşünüldüğünü doğrusu bilmiyordum.

Böyle bir ipucu yoktu elimde. Demek ki yanılmışım. İnsanlar Kürt meselesinin üzerinde ciddi bir şekilde düşünüp bu konuda yazılmış kitabı bir numara yapacak kadar bu işe ehemmiyetle eğilmiş durumdalar.

*

İkinci sırada, kısa süre önce Türkçe'ye de çevrilen ‘‘Lords of the Horizon: A History of the Ottoman Empire’’ var. Üçüncü sırada da Lord Kinross'un Osmanlılar üzerine kitabı yer alıyor. Liste ancak dördüncü maddede azıcık rasyonel hale geliyor. TOEFL imtihanına hazırlanan öğrencilerin satın aldığı iki kitap dört ve beşinci sıradalar.

Altıncı maddeyi de anlamak kolay. Java 1.2'yi öğrenmek için hazırlanmış bir kitap var burada da.

Anladığım kadarıyla yakında Türkiye'nin genç nüfusunun yüzde 50'si Amerika'ya okumaya gitmeye hazırlanıyor.

Yedinci sırada Hugh Pope ile Nicole Pope'un birlikte yazdıkları ‘‘Turkey Unveiled: A History of Modern Turkey’’ var.

Türkler'in yakın tarihlerini neden Hugh Pope'tan öğrenmeyi tercih ettiklerini de anlamadım.

Eğer bu kitaba talep Türkiye'de yaşamakta olan yabancılardan gelmemişse gerçekten tuhaf bir durumla karşı karşıyayız.

*

Ve sekizinci sıraya geldik.

Bence Türkiye'nin şu andaki gerçek durumunu anlatan kitap bu maddede yer alıyor.

Türkler ilk on arasına J.R.R Tolkien'in Lord of The Rings antolojisinin tümünü talepleriyle sokmuş durumdalar.

Bilmem farkında mısınız ama bir Tolkien modası var etrafta.

Kime sorsam Türkçe'ye de çevrilmiş Tolkien kitaplarına taktığını söylüyor.

Yahu, Türkiye o adamcağızın anlattığı gerçeküstü ülkeden çok daha tuhaf. Burada çok daha fantastik şeyler her gün rutin olarak yaşanıyor.

Bilmem ki ne buluyor millet bu dizide.

(Yazı İşleri Müdürü Nurcan Akad'a not: Bu konuda entelektüel bir tartışmaya katiyen girmek istemiyorum. Çünkü çok yorgunum. Tatile ihtiyacım var ve bu konuda da üst yönetimde tek bir hareket yok.)

*

Amazon.com'un Türkiye'de en çok sattığı kitaplar listesinde ilk 20 sırada yukarıda bahsettiklerimin dışında beni şaşırtan sadece iki kitap daha vardı. Bir tanesi 14'üncü sırada yer alan Salman Rushdie'nin ‘‘The Satanic Verses’’ adlı kitabıydı.

Buna Türkiye'den bu kadar fazla ilgi olmasını, insanların toplumsal baskıyla fiilen yasak ilan edilen bir şeye sırf yasak olduğu için ilgi duymaları şeklinde yorumladım. Çünkü bu kitap son birkaç yıldır zaten artık gündemde değil, yazarı da bundan sonra iki kitap daha yazdı ve üstelik onlar gerçekten iyi romanlar.

17'nci sırada ise toplumsal açıdan beklentilerimizi ortaya koyan bir kitap yer alıyor: ‘‘The Return of Depressin Economics’’ (Depresyon Ekonomisinin Geri Dönüşü). Ne kadar neşeli bir beklenti değil mi? Haydi baş baş...