Sağlıklı dişler öz güveni artırır

Ortodonti kelimesi, Yunanca’da ortho düzgün ve odons diş kelimelerinden oluşmaktadır. Ortodonti anabilim dalı, dişlerin diş kemikleri (alveolar kretler) üzerinde düzgün şekilde yerleşmesi ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen diş hekimliğinin bir uzmanlık dalıdır. Her ne kadar düzgün diş anlamına gelse de, kelime anlamını aşan Ortodonti bölümü, günümüzde sadece dişleri değil, alt ve orta yüz düzensizliklerini de tedavi etmektedir. Ortodonti dalı, alt ve üst çenenin kafa kaidesine ve birbirlerine göre konumunu ve dişlerin ilişkilerini üç boyutlu olarak inceler. Ortodonti tedavisinin gerekliliği, yararları ve aşamaları ile ilgili bilinmesi gereken birçok konu ve ortodonti dalının günümüzde geldiği son nokta ve ağız ve diş sağlığında ortodonti tedavisi ve merak edilen ayrıntılarını Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ufuk Toygar Memikoğlu ile konuştuk.

- Öncelikle, ortodonti ne demektir ve ortodontik tedavi ne işe yarar?
- Ortodonti kelime anlamı olarak “düzgün diş” anlamına gelmektedir, ortodontik tedaviler dişlerin çene kemikleri içerisinde düzgün bir biçimde sıralanmasını, çene ve yüzün büyüme ve gelişim bozukluklarını düzeltmeyi hedefleyen tedavilerdir. Alt ve üst dişlerde ortodontik tedavi ile sağlanan iyi bir kapanışın, düzgün sıralanmış dişlerin ve dengeli bir alt-üst çene ilişkisinin bireylere pek çok artısı vardır. Bireyin yüz ve diş estetiğini düzeltmenin yanı sıra, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını da iyileştirir. Aynı zamanda düzgün sıralanmış dişlerin temizlenmesi çapraşık (eğri) dişlere göre daha kolay olmaktadır bu sayede ağız ve diş sağlığı da geliştirilmiş olur, bu durum genel sağlığı da olumlu yönde etkileyerek bireyin öz güvenini artırır.

BOZUKLUK VARSA TEDAVİ GEREKİR

-Kimler ortodontik tedavi görmelidir?
- Çocuğun diş gelişimi ve çene gelişiminin ortodontik açıdan değerlendirilmesine 7-8 yaşlarında başlanmalıdır. Ortodonti uzmanı bu değerlendirmeler esnasında dişlerin, çene kemiklerinin ve yüzün büyüme ve gelişiminde bir bozukluk olduğunu tespit ederse size ortodontik tedavi önerecektir. Dişlerin, çenelerin ve yüzün büyüme ve gelişiminin bozulduğu pek çok ortodontik problem vardır, şimdi hepsini burada söyleyemeyiz ancak bir problem var ise ve birey bu problemden estetik ve fonksiyonel açıdan rahatsız ise ve tedavi talebi varsa bu kişilerin ortodontik tedavi görmesi gerekmektedir.

- Peki ortodontik tedavi nasıl bir tedavidir?
- Tedavilerde kullanılan pek çok uygulama vardır ancak bunlardan en yaygın olanı ve halk tarafından en çok bilineni sabit ortodontik aygıtlar olarak adlandırılan braket ve diş tellerinden oluşan tedavi mekanikleridir. Bunlar metal veya porselen (diş renginde) olabilir. Ancak bunun yanında hastaların takıp çıkarabildiği hareketli aygıtlar, ağız dışından kullanılan maskeler ve boyunluklar gibi pek çok tedavi aracı bulunmaktadır. Ayrıca dişlerin arkasına yapıştırılan tellerle yapılan ve lingual tedavi olarak adlandırılan ve şeffaf takıp çıkartılabilen aygıtlarla yapılan tedavi şekilleri de mevcuttur. Bunlardan hangisinin uygulanması gerekliliğine hastanın problemine göre hekim karar verecektir.

YAŞ SINIRLAMASI YOK

- Ortodontik tedavilerde yaş sınırı var mıdır?
- Ortodontik tedavilerde yaş sınırlaması yoktur, ortodontik tedavi erişkin bireylerde de başarı ile uygulanmaktadır. Erişkin hastaların tedavileri, diş eksiklikleri, protez dişler, diş eti problemleri ve kemik kaybı gibi nedenlerle biraz daha farklı olabilir ancak yine de mümkündür. Ayrıca ortognatik cerrahi olarak isimlendirilen ortodonti ve cerrahi işbirliği ile hem çene hem de diş tedavisi yapılabilmekte ve hastalara daha düzgün bir yüz ve gülüş estetiği sağlanabilmektedir.

- Türkiye’de ortodontik tedavi yaygın bir tedavi şekli midir?
- Toplumumuz gün geçtikçe daha bilinçli hale gelmektedir. Üniversitelerde, hastanelerde ya da muayenehanelerde bu tedaviyi olmak isteyen birey sayısı her geçen gün daha da artmaktadır.

UZMANLIK BELGESİNİ GÖRÜN

- Ortodontik tedavi kim tarafından yapılır, her diş hekimi yapabilir mi?
- Ortodontik tedavi yaklaşımların büyük bir kısmı ortodonti uzmanı tarafından yapılmalıdır. Uzman, 5 yıllık diş hekimliği eğitime ilave olarak 4-6 yıl Ortodonti Anabilim dalında uzmanlık yapar. Elbette diş hekimleri koruyucu ortodontik tedavi başlığı altında bazı uygulamaları yapabilmektedir. (Örneğin süt dişlerin korunması, yer tutucu yapılması veya tek diş çaprazda ise atlatılması gibi.) Ancak iş çene ve diş düzeltilmesi oldu mu bu tedavide yetkin olan ortodonti uzmanıdır. Benim hep bir söylemim vardır. Önemli olan bir problem çıktığında üstesinden gelebilme bilgisine ve tecrübesine sahip olmak. Uzmanlık eğitimi bu bağlamda yeterli bir süredir. Halkımıza gittiği ortodontistin uzmanlık belgesini görmesini tavsiye ederim.

- Hocam son olarak, Ortodontik tedavi gören hastalar tedavileriyle ilgili en doğru ve sağlıklı bilgiye nereden ulaşabilir?
- Türk Ortodonti Derneği web sitesinde www.tod.org.tr detaylı bir şekilde ortodonti ile ilgili soruları yanıtlamaya çalıştık. Ayrıca iletişim formu ile de özel sorulara cevap verilmektedir. Facebook ve Twitter sayfamızda ise zaman zaman hem bilimsel hem de sosyal olarak halkımızı bilinçlendirmeye çalışıyoruz.

ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA

ANESTEZİDE “SEDASYON”

Sevgili okurlar, önümüzdeki hafta konumuz birçok tanı ve tedavi için gerekli olan, hakkında çoğunlukla yanlış ya da yanıltıcı bilgilere sahip olduğumuz anestezi yontemi; sedasyon. Tıbbın gün geçtikçe ilerlemesi ile beraber tanı ve tedavi aşamalarında da birçok yol alınmış ve genel anesteziye ihtiyaç duyulmadan sedasyon denen anestezi yöntemi geliştirilerek güvenle uygulamaya konulmuştur. Önümüzdeki hafta, bu konuyu Ankara Acıbadem Hastanesi doktorlarından Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı Dr. Arif Timuroğlu ile konuşacağız. Sedasyon nedir,uygulama alanları ve avantajları nelerdir gibi tüm merak edilenleri hafta boyunca bana skalyoncu@hotmail.com adresinden ulaştırabilirsiniz.

PROF. DR. MEMİKOĞLU KİMDİR

1988 yılında Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun olan T. Ufuk Toygar Memikoğlu, ortodonti doktorasını 1994 yılında Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı’nda tamamladı. 2003 yılında aynı bölümde profesör ünvanını aldı. Akademik ve klinik ilgi alanları arasında; Ortognatik cerrahi, pediatrik obstrüktif uyku apnesi, yarık damak ve dudak tedavisi, multidisipliner tedavi ve yüz estetiği bulunan Memikoğlu’nun Türk Ortodonti Derneği, Dünya Ortodonti Federasyonu, Adli Bilimciler Derneği ve Uyku Derneği’ne üyeliği bulunuyor. Halen Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olan Memikoğlu evli ve bir kız çocuk annesi.