Paylaş
Sevgili okurlar bu haftaki konumuz hamilelikte göz hastalıkları ve görme kaybı.
Gebelikte rastlanabilecek göz hastalıklarını ve tedavi yöntemlerini hafta boyu sizlerden gelen sorular doğrultusunda Tobb ETÜ Hastanesi Göz Hastalıkları Bölüm Yöneticisi Prof. Dr. Bekir Sıtkı Aslan ile konuştuk, konuyla ilgili merak edilenleri Dr. Aslan’a sorduk, o da yanıtladı.
Hamile olan hastanın değerlendirilmesinde ne gibi farklılıklar vardır?
Hamile bir hastanın değerlendirilmesi, büyük oranda diğer olağan hastalarda benzerlikler gösterse de bazı temel değerlendirmeler açısından farklılıklar kaçınılmazdır. Her koşulda amaç, görme kaybı yakınması ile gelen hamile hastanın problemini ve nedenlerini anlamaktır. Ancak bu noktadan sonra anlamlı bir tedaviye başlayabiliriz.
CİDDİYETLE ELE ALINMALI
Hamileliğin gözde kırma kusuru (miyop, hipermetrop veya astigmat numaraları) değişikliği yaptığı doğru mudur?
Doğru, hamile kadınlar bu zorlu dönmelerinde görme açısından bazı sıkıntılar yaşayabilir. Hamileliğin kendisi gözde kırma kusuru değişikliği yapar. Progesteron ile bağlantılı olarak kornea dokusunun (gözün en öndeki bombe saydam tabakası) su tutma özellikleri değişir. Bunun sonucu olarak görme bulanır ve özellikle kontakt lens kullananlarda lense karşı aşırı bir duyarlanma gelişebilir. Bu dönemde kontakt lens kullanımının ertelenmesi doğru bir tercihdir. Görme zaafı ifade eden tüm hamile kadınların yakınmaları büyük bir ciddiyetle ele alınmalı ve özenle bir ayırıcı tanı çalışması gerçekleştirilmelidir.
Hamilelikle birlikte gözde başka ne gibi rahatsızlıklar tetiklenebilir?
Hamilelikte fizyolojik etkenler vücutta damar değişimleri tetikleyebilmektedir. Bunlar arasında, kafa içi damar yapısal bozuklularını, gözde retina arter ve ven tıkanıklıklarını, kendiliğinden gelişen göz çukuru kanamalarını ve hipofiz bezi kanamalarını sayabiliriz. Hormonal değişimler, hipofiz bezi ve göz boşluğunun iyi ve kötü huylu tümörlerinin önceden mevcutsa büyümelerine ve klinik olarak daha belirgin olmalarına yol açabilmektedir. Hamilelik bu tümörlerin oluşma nedeni değildir ancak daha önce oluşmuşlarsa bu dönemde varlıkları daha dikkat çekici olabilmektedir.
Bir diğer önemli rahatsızlık, hamile kadınlarda preeklampsi ve eklampsi adıyla tanımlanan damar değişikleri sonucu ortaya çıkan bulgulardır ve bunlar mutlaka araştırılmalıdır. Hamile olarak başvuran tüm hastaların kan basıncı ivedilikle ölçülmelidir.
SIVI TOPLANMASI GÖRÜLEBİLİR
Eklampsinin görme yollarının tümünü etkileyebileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Preeklampsi aşamasında öne çıkan bulgular hipertansiyon ve idrarla aşırı protein atılmasıdır. Preeklamptik hastalar eklampsi aşamasında istem dışı kasılmalarla hatta koma ile başvurabilirler.
Bu hastaların yapılan göz muayenelerinde; görme siniri ödemi, hipertansiyona bağlı retina değişiklikleri, göz damarsal tabakasında tıkanıklıklar, ağ tabakada sıvı toplanması görülebilir. Bu hastalarda beyin dokularında hasarlanma ve serebral körlük gelişebilir. Tedavi edilmeyen hastalarda daha ileri aşamalarda hızla geri dönebilen beyin dokusu tutulumu gelişebilir.
Yine görme siniri ödemi sıklıkla sebebi belli olmayan kafa içi basınç artışı nedeniyledir. Hamile kadınlarda pıhtı oluşma eğilimi nedeniyle damar tıkanıklıkları atlanmamalıdır. Sebebi bilinmeyen kafa içi basınç artışı hamile kadınlarda sıklıkla vücutta kontrolsüz sıvı birikimi ile birliktedir. Bu iki durumu dikkatle ele almak gerekir. Bu hastalara yakın takip şarttır, genellikle kilo artışının kontrolü vücutta dengeleri sağlayabilir.
Son olarak; çocuk doğurma yaşındaki kadınlarda görme siniri iltihabı rastlanan bir durumdur. Gebeliğin ilk dönemlerinde veya gebelik sonrası gelişebilir. Ara dönemde gebelerdeki mükemmel bağışıklık sistemi nedeniyle pek görülmez.
SINIFLAMA BİLİNMELİ
Hamile olan hastanın tanısı konulduktan sonra tedavi nasıl planlanmalıdır?
Tanısı belirlenmiş gebe hasta için tedavi planları da özellik gösterir. Tüm göz hekimleri FDA’nın ilaç sınıflama sistemlerini bilmek zorundadır. Bazı ilaçlar gebelerde asla kullanılmamalıdır. Hamile hastaların görme ile ilgili yakınmalarının tedavisinde nöroloji ve kadın doğum uzmanlarıyla konsültasyona ihtiyaç vardır.
Son olarak anne adaylarına özellikle iletmek istedikleriniz var mıdır?
Hamilelik sırasında bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklar iyileşebilir ancak hamilelik sonrasında hızla alevlenebileceği akılda tutulmalıdır. Epidural yapılarak doğum yaptırılan gebelerde, epidural anesteziye bağlı geçici göz kapağı düşüklüğü olabilmektedir. Görme ile ilgili en küçük bir yakınmada bir göz hekiminin bilgisine başvurmak sağlıklı hamileliği güvenceye alabilecek doğru bir yaklaşımdır.
KISACA BEKİR SITKI ASLAN
TED Ankara Koleji’nden 1972 yılında mezun oldu. Tıp eğitimini 1972-1978 yılları arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tamamladı. Göz Hastalıkları dalında uzmanlık eğitimine S.B. Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi’nde başladı, Londra Üniversitesi Moorfields Göz Hastanesi’nde ve Cambridge Üniversitesi Addenbrookes Hastanesi’nde sürdürdüm. 1984 yılında Göz Hastalıkları Uzmanı oldu. 2010 yılından bugüne kadar TOBB Ekonomi Teknoloji Üniversitesi Hastanesi Göz Bölümü Başkanı olarak başladığı görevini sürdürüyor.
ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA
Önümüzdeki hafta konumuz tiroid kanserinde cerrahi tedavi. Birkaç hafta önce tiroid bezi ve hastalıklarına sağlık olsun köşemizde yer vermiştik. Önümüzdeki hafta da cerrahi gerektiren ve kanser olduğu tespit edilen tiroid nodüllerini ve bu nodüllerin tedavisini, cerrahi işlem öncesi ve sonrası yapılması gerekenleri Güven Hastanesi Meme Hastalıkları ve Endokrin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Serdar Özbaş ile konuşacağız. Bu konu ile ilgili merak ettiklerinizi ve sormak istediklerinizi hafta boyunca bana skalyoncu@hotmail.com adresinden ulaştırabilirsiniz.
Babamın ani ölümü
Sevgili okurlar, 11 Nisan’da babamın ani kaybı nedeniyle üzüntümü paylaşan ve yanımda yer alan tüm dostlarıma teşekkürü borç bilirim. Ayrıca bu acı günümüzde ailemizi ziyaret eden, sevgili babamın tüm arkadaşlarına ve büyüklerimize minnet duygumu sunarım.
Paylaş