Petkim’e kardeş şart

Aliağa’ya ikinci bir Petkim kurulması projesiydi söz konusu haber. Özelleştirilen Petkim’i satın alan ve sonbaharda açılışı yapılacak Star Rafinerisi’ni kuran Azerbaycan devlet şirketi Socar’dan geldi açıklama. Socar Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev, 3 milyar dolarlık yatırımla yeni bir Petkim kurmak için son kararı 2019 yılında vereceklerini söyledi.

DÖRT PETKİM’E DAHA İHTİYAÇ VAR
Önce ürünleri tekstil sektöründen otomotiv sanayine, ambalajdan mutfak eşyasına, hemen her sektörde kullanılan petro kimya ürünleri üreten Petkim’in durumuna bakalım. Petkim’in yıllık üretim kapasitesi 3.6 milyon ton. Ama bu rakam Türkiye’nin ihtiyacının çok altın. İç pazarda en az dört Petkim’e daha ihtiyaç olduğu geçen yıl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü tarafından açıklanmıştı.
Petkim’in üretimi yeterli olmadığı için yılda ortalama 11 milyar dolarlık petro kimya ürünleri ithal ediyoruz. Yani Türkiye, ekonominin korkulu rüyası olan yaklaşık 50 milyar dolarlık cari açığın beşte biri petro kimya ürünlerini ithal edebilmek için ödemek zorunda olduğumuz dövizden geliyor. O nedenle yeni Petkim’ler kurmak için çok geç bile kalındı. Petkim gibi bir yatırımın 4 ile 5 bin kişiye doğrudan, binlerceye kişiye dolaylı iş imkanı ise İzmir’in en büyük kazançlarından biri olacak.

ALİAĞA JURONG ADASI GİBİ OLABİLİR
Aliyev, “Bir Petkim daha kurmaya hazırız, ama Aliağa’ya Singapur modeli getirip, stratejik yatırım bölgesi ilan edelim” demiş. Stratejik yatırım bölgesinden kasıt bürokrasinin minimize edilmesi bakanlık bakanlık dolaşma yerine, yatırımın tek elden yürütülebilmesi, yatırım teşvik imkanlarının yatırımcıya çok hızlı ulaştırılması gibi talepler. Star Rafinerisi kurulurken bu konuda çok başı ağrıyan Socar’ın böyle bir taleple gelmesi normal.

JURONG’DA 30 BİN KİŞİ ÇALIŞIYOR
Ama daha da önemlisi Aliağa’nın dünyanın en ünlü petro kimya merkezlerinden Singapur’daki Jurong Adası gibi Avrupa’dan, Afrika’ya, Rusya’dan, Asya’ya tüm bölgenin petro kimya üssü haline getirilmesi fikri. Bugün Exxon’dan, Shell’e dünyanın en ünlü 100’den fazla petrol ve petro kimya şirketinin Jurong Adası’nda yatırımları bulunuyor. Yaklaşık 30 bin kişi çalışıyor. Bu özel bölgede standart petro kimya ürünleri yanı sıra dünyanın hiçbir yerinde üretilmeyen özel ürünler de üretiliyor. Her ülkede üretilmesine gerek olmayan bu ürünler ihtiyacı olanlara Singapur’dan bütün dünyaya dağıtılıyor.

BÖLGENİN PETRO KİMYA ÜSSÜ OLACAK
Benzer bir modelin Aliağa’da da gelişmesi durumunda örneğin Rusya’ya da herhangi bir Avrupa ülkesi ihtiyacı olan özel petro kimya ürününü Singapur yerine hemen yanı başındaki Türkiye’den alabilecek. Singapur’daki petro kimya üssü modeli öyle başarılı oldu ki, yıllık ticaret hacmi 80 milyar doları aştı. Singapur yer yokluğundan bu merkezi yapay adalar üzerine, depoları deniz altına kurdu. Singapur’dan çok daha geniş arazilere sahip Aliağa’da hem coğrafi koşullar hem yeni yapılan limanlar gibi altyapı avantajlarıyla çok daha başarılı projeler hiç de zor değil...
Hem de yatırıma hevesli petrol zengini Azerbaycan gibi bir yatırımcı ülke varken, bu fırsatı iyi değerlendirmek gerek.