EXPO’da Tayland sürprizi
SÜRPRİZ haber Tayland’dan geldi. Meğer EXPO 2020 yarışı için ülke birbirine girmiş haberimiz yokmuş. Tayland basınına göre 28 Ocak ile 1 Şubat arasında ülkeyi ziyaret eden EXPO heyeti sordukları soruların pek çoğuna cevap alamamış. Ama en önemlisi, Tayland hükümeti henüz “EXPO için yatırım yapmaya değer mi?” sorusunun cevabını bulamamış.
Tayland’ın EXPO 2020 adaylığı için başvuru yapan eski Başbakan, bugünün ana muhalefet lideri Abhisit Vejjajiva, hükümeti EXPO konusunda tavrını netleştirmeye çağırıp, “Yoksa yarıştan çekilerek başka bir ülkenin kazanmasının yolunu mu açıyorsun?” şeklinde imalı bir soru sormuş.
Ana muhalefet liderinin sözünü ettiği yer Dubai. Ama hikaye burada daha da renkleniyor. Meğer Tayland’ın kadın Başbakanı Yingluck Shinawatra’nın ağabeyi, eski başbakanlardan Thaksin Shinawatra, Dubai’de sürgünde yaşıyormuş. Tesadüfün bu kadarına da pes değil mi! 
Ana muhalefet partisi liderinin iddiasına göre Tayland Başbakanı Yingluck, kardeşinin sürgünde yaşadığı Dubai lehine yarıştan çekilmeyi planlıyor. Başbakanın kardeşi Thaksin Shinawatra, 2006’da askeri darbe ile devrilip yolsuzluk suçlamalarıyla hapse mahkum olduğu için yurtdışına kaçmış. Ama son seçimlerde yeni başbakan kız kardeşi olunca Time dergisine bile “Hala iktidarda” diye kapak olmuş.
Tayland gazetelerinin haberlerine göre, Ayutthaya yarıştan çekilirse, Dubai, Çin’in de desteğini alarak kazanma ihtimali en güçlü aday olacakmış. Ama Tayland’ın bayan Başbakan’ı açıkla-
ma yaparak çekilme iddialarını reddetmiş ve yeni Turizm Bakanı’nın projeyi sürdür-düğünü söylemiş. Bütün bu haberler geçen hafta boyunca Tayland basınında vardı. İnternet-ten arayınca karşınıza çıkıyor.
Bu sürpriz haberlere İzmir’e ne yararı olacağı gözüyle bakacak olursak, beş şehrin yarıştığı EXPO’da Tayland’ın iddiasının hayli zayıfladığını, belki de yarıştan çekilerek ve rakip sayımızı azaltacağını söyleyebiliriz. Zaten iki büyük organizasyona ev sahipliği yapacak olan Brezilya’ya da pek şans tanınmadığını duyuyoruz. Bu durumda en büyük çekişmenin Ekaterinburg, Dubai ve İzmir arasında olacağını söyleyebiliriz.
Tayland, Dubai lehine yarıştan çekilmese bile ilk turda elenmesi durumunda bu ülkeye verilen oyları ikinci turda kimin toplayacağı en önemli konu. Ateş olmayan yerden duman
çıkmaz. Anlaşıldığı kadarıyla Dubai, Ortadoğu’dan sonra Uzakdoğu’nun da oylarına göz dikmiş durumda.
Ama İzmir’in de boş durmadığını tahmin ediyoruz. Hele Çin’e milyonlarca dolarlık tren setleri siparişleri veren, daha birçok hızlı tren projeleri olan Türkiye herhalde lobi çalışmalarında bu konuları da gündeme getiriyordur.
Her ne olursa olsun aday sayısının beşten dörde inmesi bile cepheyi daraltacağı için, EXPO yarışında İzmir’in lehine önemli bir gelişmeler olduğunu söyleyebiliriz. Yeter ki son dakikaya kadar rakipleri iyi takip edelim.
İzmir’de nüfus patlaması olabilir
Hükümetin, “Çocuğu yap, erken emekliliği kap” projesi, emeklilikte ilk akla gelen kent İzmir’de nüfus patlaması yaparsa şaşmamak gerek. Zaten genç emekliler cenneti olan Türkiye’de bu projenin ekonomiye ve Türk insanının yaşam standardına nelere mal olacağı umarız iyi hesap ediliyordur.
Türkiye’nin 2001’deki ekonomik krizde kafasını duvara vurmasından sonra, AKP’nin iktidara gelmesi dahil pek çok şey değişti. Krizden çıkabilmek için yapılan en önemli değişikliklerden biri de erken emekliliğin tarihe karışmasıydı. Geçmişte oy avcılığı için 35-40 yaşındakilere bile emeklilik hakkı verilmişti. Sonu hüsran oldu ve sosyal güvenlik sistemi batağa sürüklendi.
Normal olarak dört çalışanın ödediği sigorta primleriyle bir emekliye bakılması gerekir. Ama emeklilik yaşı erkene alınınca emekli sayısı öyle arttı ki, iki çalışan bir emekliye bakar hale düştü. Böylece hem emekli maaşları yerlerde sürünmeye başladı, hem de SSK gibi sosyal güvenlik kurumları doğru dürüst hizmet veremez oldu.
Başbakan Erdoğan üç çocuk isterken, ekonomik büyüme için genç ve dinamik nüfusa ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Hepsi tamam da, eğer ülkedeki yaşam standardı gelişmiş ülkelerin dörtte biri ise bugün maaşları yetmeyen emekliler kapı kapı dolaşıp iş arıyorsa, ekonomin büyüse de değişen bir şey olmaz. Nüfusa katılan her yeni kişi ucuz işgücü olmaktan başka işe yaramaz.
Geçenlerde, “Üç çocuk yaptık. Şimdi ne olacak?” diye bir haber vardı. Herhalde bundan sonra aileler akşamları evlerine çekilip teşviklere ve bütçelerine baktıktan sonra tercihlerini yapar.
