Deprem geliyorum demez

Benim ve yanımda bulunan eşim için de deprem bitmek bilmedi. Sarsıntı başladıktan sonra ayağa kalkıp evin kapısına yürüyüp bahçeye çıktıktan sonra hala sallanmaya devam ediyorduk. Bu satırı yazdığım sırada 5.1 Aydın Kuşadası depremiyle yine sallandık. Artçı sarsıntıların yanı sıra bu bölgede yakın zamanda 5.7 - 5.8 gibi yeni depremler olacağı bazı bilim adamları tarafından dile getirildi.
Ben 1999 depremini İstanbul’da tüm şiddetiyle yaşamış biriyim. Gece yarısı yaşadığım o depremde beşik gibi sallanan yatağımın sağ ya da sol tarafından inememiş, sonunda ileriye doğru kendimi atarak önden inebilmiştim. Belki gece yarısı 03.30’da uykuda yakalandığım için o depremin büyüklüğünü çok iyi anlayamamıştım. Ama Urla’da yakalandığım Seferihisar depreminde ne kadar büyük bir felaketle her an karşı karşıya olduğumuzu çok daha iyi anladım.

YÜZDE 70’İ RİSKLİ
İzmir’deki binaların yüzde 73’ünün sağlam olmadığını, bir büyük depremde çok büyük kayıplar olacağını yıllardan beri yazıp çiziyoruz. Ama kentsel dönüşüm başta olmak üzere yürütülen çalışmaların henüz çok az olduğu da acı bir gerçek. Vatandaşın kötü yapı da olsa metrekare kaybetmemek için mevcut mülklerinden vazgeçmek istememesi bunda en önemli etken.
Türkiye’ye göre 6.6 ya da 6.9, Yunanistan’a göre ise 7 büyüklüğündeki son depremin İzmir’i etkileyecek asıl büyük deprem olmadığını anlıyoruz. Fay hatlarıyla kuşatılmış İzmir’de kent merkezine daha yakın bir noktada kırılacak bir fay çok daha yıkıcı etkilere sahip olabilecek.

TEMEL 4 METRE OLMALI
Kısa bir süre önce Ege Bölgesi’nde yakın bir zamanda büyük bir deprem beklediğini söyleyen Prof. Dr. Ahmet Ercan bu kadar çok fayın olduğu bir bölgede temellerin en az 3- 4 metre derinlikte olması gerektiğini söylüyor. İzmir’deki binaların ise sadece yüzde 1-2’sinin temelleri bu derinlikteymiş. Genellikle İzmir’de bina temelleri 15 - 2 metre derinlikte oluyormuş.
Tabii binaların büyük bölümü ayakta iken az sayıda binanın yıkılması ise özellikle üzerinde durulması gereken bir konu. Bu binaları yapanların, denetleyenlerin, oturulmasına izin verenlerin mutlaka bir açıklama yapması gerekecek.

ARTIK BİRİNCİ ÖNCELİK
İzmir çok büyük bir felaketi çok az kayıpla ucuz atlattı. Ama yaşadığımız felaket İzmir’in öncelikli konusunun ‘Depreme hazırlık ve deprem odaklı bir kentsel dönüşüm’ olduğunu tartışılmaz bir şekilde liste başına koydu. Merkezi ve yerel yönetimlerin İzmir’i kurtarmak için birinci önceliği bu olmalı. Kaybedecek vakit yok. Deprem “Geliyorum” demiyor.