Arkanı dön ve git

Her yeni yıl yeni bir umuttur. Geride bırakılan yıl iyi geçmişse gelecek yılın da öyle geçmesi dilenir. Kötü geçmişse bir daha öyle bir yıl yaşanmaması arzulanır. Örneğin, 15 Temmuz darbe girişiminin yaşandığı 2016 yılı bir daha yaşanılmak istenmeyen bir yıl olarak o yılbaşında en fazla tutulan dileklerden biri olmuştu.
Bugün son gününü yaşadığımız 2018 yılı da ekonomide bir daha yaşanmak istenmeyen bir yıl olarak tarihe geçecek. Son yayımlanan Spectator Index’e göre 2018 yılında yüzde 2.400.000 değer kaybeden Venezuela parası bolivar, yüzde 107 değer kaybeden Arjantin pezosundan sonra Türk lirası yüzde 39’la dünyada en fazla değer kaybeden üçüncü para birimi olmuş.
Liranın değer kaybı maliyetleri artırıp, yüzde 25 enflasyona neden oldu. Azalan gelirler ve faizleri artan krediler tüketicinin talebini azalttı. Firmalar düşük talep ve finansal darboğaz nedeniyle üretimi kıstı, yatırımı durdurdu. Yatırım durunca işsizlik arttı. Hepsi birbirine bağlı gelişmelerden dolayı, 2018 zor bir yıl oldu. O nedenle son gününü yaşadığımız 2018 yılı 1994, 2001, 2008 ve 2015’de olduğu gibi ekonomik sıkıntıların yaşandığı yıllar arasına girip hatırlanmak istenmeyecek.

2019’DA NELER OLACAK
Egeli sanayicilerin 2019 yılı beklentileri geçen hafta Hürriyet EGE’de geniş şekilde yer aldı. Anket sonuçlarına göre gelecek yıl Türk lirası dolara karşı ortalama yüzde 30 değer kaybedecek, 2019 sonunda 1 dolar = 6.9 TL olacak. Euro ise TL’ye karşı yüzde 23.5 değer kazanarak yıl sonunda 1 euro = 7.9 TL olacak. Gelecek yıl için fiyat artışları beklentisinin ortalama yüzde 29 olduğu dikkate alınırsa, TL’nin dolar ve euroya karşı enflasyon kadar değer kaybedeceğini tahmin ediyor Egeli iş insanları.
Türkiye’de her yıl 1.5 milyondan fazla genç iş gücüne katılıyor. Sadece İzmir’de 175 bin üniversite öğrencisi olduğunu düşünürsek, işin boyutları daha iyi anlaşılır. Bu kadar gence iş yaratılması için ekonominin yılda ortalama yüzde 5 ile 6 büyümesi gerek. Ama gelecek yıl için tahmini büyüme oranı yüzde 1.4. İşsizlik oranı beklentisi ise yüzde 15.

TURİZM CAN SİMİDİ OLACAK
İster “Dış güçler” deyin, ister “İç kaynakların yetersizliği”, sonuçta bugün geldiğimiz nokta bu. Şimdi ekonomide dengeler yeniden kurulmaya çalışılıyor. Gerekli önlemler alındığında seçimlerden sonra, 2019’un ikinci yarısından itibaren ekonominin toparlanmaya başlaması bekleniyor. Ayrıca, önümüzdeki yıl Türkiye’ye nüfusunun yarısından daha fazla sayıda turist gelmesi bekliyor. Sahilleri, otelleri dolduracak 50 milyon turist gıdadan, tekstile, istihdamdan, döviz açığına her alanda can simidi olacak.
Görüldüğü gibi sıkıntılar biraz daha sürecek, ama yeni yıla yeni umutlarla giriyoruz. Ekonomik sıkıntıları tekrar yaşamamak dileğiyle 2018’e “Arkanı dön ve git” derken 2019’a yeni umutlarla “Merhaba” diyoruz.
İyi yıllar dileğimle...