Seçimin 3 sonucu olacak!

Birbirine güven duymayan, gerilim yaratmadan siyaset yapamayan bir iklimde bu kadar sık seçim akıl karı değil. Beşeri faturası ile de mali faturası ile Türkiye bir seçimi daha kaldıramaz. 

1 Kasım seçiminin 3 sonucu olacak
1. Yine koalisyon görünüyor! 1 Kasım seçimi pek bir şeyi değiştirmeyecek. Meclis'te 4 parti olacak. Bu seçimden de koalisyon çıkacak. O nedenle Türkiye’nin artık koalisyon fobisinden kurtulması gerekiyor zira pek çok insan için koalisyon demek ekonomik kriz demek hâlâ. Aşağıda Cumhuriyet döneminde kurulan hükümetlerin ortalama ekonomik büyüme oranları var. Gördüğünüz gibi 1999 krizi hariç koalisyon dönemleriyle tek parti hükümetleri performansları arasında ciddi bir fark yok. Hatta daha ilginç bir sonuç var. AK Parti’nin tek başına iktidar dönemi ile DYP-SHP koalisyon dönemi büyüme oranları aynı seviyede.



2. Sol bu seçimden oyunu arttırarak çıkacak!
Bu seçimin ikinci sonucu solun oyunu arttırarak çıktığı bir seçim olması. Benim için Türkiye siyasetinin önemli göstergelerinden biri sağ partilerin aldığı toplam oylar ile sol partilerin aldığı toplam oylar arasındaki makastır. Bu bağlamda önümüzdeki seçim henüz pek fark edilmeyen bir dönüşümün altını çizecek. Türkiye’de sol, sessiz sedasız bir şekilde 12 Eylül’de aldığı darbenin izlerini silerek çımış olacak 1 Kasım seçiminden. Önümüzdeki hafta gelecek sonuçlarda sol için Ecevit’in efsanevi 1977 zaferine benzer bir sonuçla karşılaşma olasılığı az da olsa var. CHP ve HDP’nin birlikte temsil ettiği merkaz sol partiler ilk defa 40 puan bandını geçebilir! 

Aşağıdaki tablodan da izleyeceğiniz gibi Baykal döneminde 50 puana çıkan sağ oy hegemonyası 1 Kasım’da 10 küsur puana inecek. Bu sonuç yakın gelecekte solun ortak iktidarının en azından bir olasılık olarak gündeme gelmesini sağlayacak. Bu analize CHP’liler HDP’yi ve HDPliler de CHP’yi sol saymadıkları için itiraz eder zaman zaman. O nedenle şu tarihsel bilgiyi paylaşmak isterim: 1983 seçiminden Halkçı Parti’nin, 1977 seçiminde CHP’nin birinci çıktğı illere bakın. Bugün HDP’nin birinci olarak çıktığı yerlerin neredeyse aynısı. Zaten HDP’de siyaset yapan eski kuşak siyasetçilerin önemli bir kısmı CHP kökenli. İdeolojik olarak da HDP’nin programı belki tabanının da ötesinde ideolojik sol bir program. 



3. Hangi parti mecliste 3. büyük grup olacak?
Üçüncü olarak benim için önümüzdeki seçimin en önemli sonucu Meclis'teki üçüncü büyük grubun kim olacağıdır. HDP ve MHP oylarında ciddi bir değişiklik olmazsa bile MHP’deki az bir daralma ve HDP’deki az bir yükselme gerçekleşmesi bile HDP’yi Meclis'te üçüncü grup yapmaya yetiyor. HDP oyları belli bölgelerde konstantre olduğu ve o seçim bölgelerinde HDP bir tek AK Parti ile yarışıldığı için HDP az oyla çok vekil çıkartabiliyor. MHP ise her yerde hem AK Parti ile hem de CHP ile yarışıyor. Bu bölgese konsantrasyon avantajı muhtemelen HDP’yi önümüzdeki seçimde Meclis'e giren 3. büyük grup yapacak. Eğer bir ‘büyük koalisyon’ yani AKP-CHP koalisyonu olursa o durumda HDP Meclis'te ana muhalefet partisi görevini üstlenecek. 

Seçimlere ara verme zamanı!
Türkiye tarihinde ilk defa 5 ay arayla iki genel seçim yapıyor. Geçen sene de biri yerel diğeri Cumhurbaşkanlığı olmak üzere iki seçim yaptık. Artık seçimlerin bir iptilaya dönüşme riski var. Artık enerjimizi birbirimizi hırpalamak yerine yapısal sorunlarımıza yoğunlaştırmamız gerekiyor. Türkiye yol ayrımında deyip durmam bundan. Bunu kendimiz için değilse çocuklarımızın geleceği için yapmak zorundayız.