Ekmek arası talih kuşu!

Bizler “yüksek aile terbiyesi” gördüğümüzden ona dümdük kumar demiyoruz, onun yerine “şans oyunu” deyimini tercih ediyoruz. Ancak bu onun kumar olduğu gerçeğini değiştirmiyor.

İnsanların umudunu en yüksek düzeyde sömürüp, bir adet “göstermelik ikramiye” ile parasını alan Milli Piyango yıllardır en yüksek kârları elde ediyor. Buna karşılık elini cebine yeterince atmıyor.

* * *

Yılbaşı ikramiyesini “fantastik” miktarda belirleyip ciroyu yükseltmek merhum Turgut Özal’ın akıllarıydı. Başarılı da oldu. Tavsamış bir şans oyunu olan, Spor Toto gibi ölmeyi bekleyen Milli Piyango bir anda şaha kalktı.
Milli Piyango’yu yönetenler Özal’dan öğrendiklerinin bir adım ilerisine geçmediler.
O günden beri, her yıl büyük ikramiyeyi katlayarak veya büyüterek ilgiyi de katlıyorlar, sonra yığılan cironun tadını çıkarıyorlar.

SAÇMA DÜZENEK

Bu yıl büyük ikramiye 55 milyon lira. Onu 60 milyona yuvarlasalardı, hiç değilse yarım ve çeyrek bilete çıktığında acayip küsuratları olmayacaktı.
İkinci büyük ikramiye ise 5 milyon lira. Sırasıyla birer adet üç, iki ve birer milyon lira var. Araya bir de 500 bin lira sıkışmış. Gerisi çerez parası sayılır, çıksa da olur çıkmasa da.
Kumar oynatmanın da bir raconu var.
Las Vegas’a gittiğinizde para attığınız kumar makinelerinin dışarıya ne kadar para vereceği, atılan paranın ne kadarını içeride tutacağı yasa ile belirlenmiş.
Bütün kol ve değişik oyun makineleri yüzde yarımlık puan farkıyla kumarhaneye kazandırır. Sadece otomatik poker makinesi yüzde yarımdan da küçük bir oranla dışarıya para verir.
Yani sabırlı bir oyuncu yüz dolarlık fiş alıp, dört saat sabırla oynar ve poker oyununun icabını yerine getirirse yüz elli dolar kazanabilir. Las Vegas, Atlantik City kumarhanelerinde “dışarıya verilecek” yani “dağıtılacak” oranları eyalet yönetimleri denetler.
Bizde bunu bir kamu kuruluşu olan Milli Piyango İdaresi belirliyor ve cironun neredeyse yüzde doksanı Hazine’ye gidiyor. Bu da beni dilhûn ediyor. O yüzdendir ki piyangoya bozuğum.
O talih kuşu elime geçse “ekmek arası” yaparım.

* * *

Bu söylediklerim insanların bilet aldıktan sonra hayal kurmalarını engellemiyor. Peki çok bilet almak şansı arttırır mı? Latif Mutlu amcamın bu soruya verdiği cevap bellidir.
“Bir bilet almayan eşektir. İki bilet alanın babası da eşektir.”
Çocukluk yıllarımda, babamın ağırbaşlı arkadaşları Milli Piyango’nun lafı açıldığında burun kıvırıp “Enayi vergisi” derlerdi. Bilet almazlardı.

TAYYARE BİLETİ

Milli Piyango’nun atası “Tayyare Piyangosu” idi. İsmet Paşa bu organizasyonu 1926 yılında Türk Hava Kurumu’na gelir sağlamak için kurdu. Toplanan para ile uçak alınacak ve hava kuvvetlerine pilot yetiştirilecekti.
İlk yılın büyük ikramiyesi 7 bin 500 liraydı.
1939’a kadar bu isimle devam eden bu piyango, 1933 yılında “elli bin liralık” büyük ikramiyesiyle Atatürk’ü bile cezbetmişti.
Atatürk’ün öteden beri “yerli sermaye” ile kurulacak bir “yerli bira fabrikası” hayali vardı. Bir türlü İsmet Paşa’nın bütçesine sokamıyordu.
Tayyare Piyangosu’nun elli bin lirası onu heyecanlandırdı ve çevresindeki zevata “Herkes para versin, hepsiyle bilet alacağız” dedi. Büyük ikramiye çıkarsa, bira fabrikasına sermaye yapılacaktı.
Bir liralık piyango bileti için herkesten elli lira topladı. Yanında parası olmayanı da kendi cebinden borç verip piyango biletlerine ortak etti. O parayla alınan beş-altı yüz bilete umut bağlandı.
Çekiliş yapıldı. “Atatürk ve arkadaşları piyango ortaklığı” elindeki biletlere birkaç amorti dışında hiçbir şey çıkmamıştı.
Hevesi kırılan Atatürk bir daha piyangoya bağlı bir umut girişimine öncülük etmedi.

* * *

Yıl içinde “iki milyon liralık” büyük ikramiyelerle, her ay üç çekiliş yapan Milli Piyango bu kafada giderse kendi başını yer.
Görüyorum. “Beş milyonu devretti, yedi milyonu devretti” nidaları ile satış yapan Süper Loto veya Sayısal Loto ona her ay “piyasa dayağı” atıyor.
Bir küçük ihtimal hesabı ile 2015’i kapatayım.
Kişiye piyangodan büyük ikramiye çıkma şansı, o kişiye ömrü boyunca altı kez yıldırım çarpması ihtimali kadarmış. Herkese daha iyi bir yıl diliyorum.