Kritik bir tarih: 30 Nisan 2024

Hazine ve Maliye Bakanlığı 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 il ve bir ilçede deprem tarihi itibarıyla mücbir sebep hali ilan etmiş ve vergi yükümlülükleri ertelenmişti.

Adana, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep (İslahiye ve Nurdağı ilçeleri hariç), Kilis, Osmaniye ve Şanlıurfa ile Sivas Gürün’de mücbir sebep hali 31 Temmuz 2023te sona ererken Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde 30 Kasım’a kadar uzatılmıştı.

Bakanlık, en son Kasım 2023’te mücbir sebep hali devam eden Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde mücbir sebep halinin 30 Nisan 2024’e kadar uzatılmasını kararlaştırdı.

Bu illerde kaydı bulunan mükellefler, mücbir sebep halinin başladığı 6 Şubat’tan, mücbir sebep halinin sona ereceği 30 Nisan 2024’e kadar verilmesi gereken beyanname ve bildirimlerini 15 Mayıs 2024 Çarşamba günü sonuna kadar verebilecek.

Bu beyannamelere ve bildirimlere istinaden tahakkuk eden vergiler ile 2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksiti ve 2024 yılı motorlu taşıtlar vergisinin birinci taksiti, 31 Mayıs 2024 Cuma günü sonuna kadar ödenebilecek.

Yine bu mükelleflerin, deprem tarihinden önce tahakkuk etmiş, ödeme süresi mücbir sebep hali ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizi ile deprem tarihinden önce ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen ve vadesi mücbir sebep halinin başladığı tarihten sonrasına rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi de uzatılmıştı.

Bu alacaklar her bir vade tarihi itibarıyla ayrı ayrı değerlendirilecek ve ödeme süreleri normal vade tarihlerinden itibaren bir yılı geçmeyecek şekilde uzatılacak.

Peki ama mücbir sebep halinin kalkacağı il ve ilçelerde durum nasıl...

Dün Malatya Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu’nu arayıp sordum. Sadıkoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in katılımıyla gerçekleşen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu Başkanları İstişare toplantısındaki konuşmasını hatırlatarak başladı söze:

“Ertelenen vergi ve diğer borçlarımız 30 Nisan sonrasında dağ gibi önümüze çıkacak. Hiçbir üyemizin bunu karşılayacak gücü yok. Şehirlerimiz tekrar ayağa kalkana kadar mücbir sebep hali devam etmelidir. Vergi ve SGK borçlarının taksitlendirilmesinde istenilen teminat şartı büyük mağduriyetler doğuruyor. 50 bin TL ve üzeri borçlar için teminat isteniyor. Düzenleme ile bu şartın kaldırılmasını veya limitin 500 bin TL’ye yükseltilmesini talep ediyoruz.”

Oğuzhan Ata Sadıkoğlu

Sadıkoğlu, Malatya’nın henüz tam anlamıyla ayağa kalmadığını, konteynırlarda yaşamın sürdüğünü, kentin hâlâ göç verdiğini söyledi ve devam etti:

“Ticaret normal hayata henüz dönemedi. Biz normalleşme için yoğun çaba harcıyoruz. Bazı noktaların gözden geçirilmesi normalleşmeyi hızlandırır. Örneğin deprem kredisi adı altında verilen KGF kredilerinin bileşik faizli olması bizlere ekstra yük çıkardı. Yüzde 10-11’lerdeki faizler yüzde 50’lere çıktı. 360 TL ödeyen bir esnaf şimdi 480 TL ödüyor. Deprem bölgelerinde bu tür kredilerde faizlerin sabit olması taksitlerin ödenebilir olması çok önemli.”

Tabii ki mücbir sebep halinin sonsuza kadar sürmesini beklememek lazım. Ancak deprem bölgesinde hayatın henüz tam olarak normalleşemediği de bir gerçek. Mücbir sebep hali kaldırılacak mı, 30 Nisan sonrasında bir kez daha mı uzatılacak mı sanırım nisan ayı içinde kesinlik kazanır. Belki de mücbir sebep hali kalksa bile depremden etkilenen, henüz ayağa kalkamayan sanayiciyi, esnafı rahatlatacak başka bir formül bulunur. Sadıkoğlu’nun anlattıklarına bakılırsa buna gerçekten ihtiyaç var.

KGF FAİZLERİ YÜKÜ ARTIRDI

DÜN Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Torunoğlu ile de görüştüm. Adıyaman’ı da kapsayan mücbir sebep halinin mutlaka sürmesini istediklerini söyledi. Torunoğlu, “Çoğu esnafımız yıkılan işyerine dönemedi. Yeni bir işyeri de bulamadı. Vefat eden esnafımızın şirketi, borcu ailesine kaldı. En azından yıl sonuna kadar mücbir sebep hali devam etsin” dedi. Torunoğlu ayrıca, ildeki mali müşavirlerin büro sorunlarının da devam ettiğine dikkat çekti. Bu arada Mehmet Torunoğlu’nun da KGF kredilerindeki faiz yükünü gündeme getirdiğini söylemem şart. Torunoğlu, “Yüzde 10-11’lerdeki kredi faizleri yüzde 50’leri aştı. Kredi alan şimdi bir de faiz depremi ile boğuşuyor. Bu konuda yardım bekliyoruz. Konu çok önemli” diye konuştu. 

Mehmet Torunoğlu