Elysee Sarayı’ndaki nişan töreninden notlar ve COP28

Sıcağı sıcağına duygularını sordum, aynen aktarıyorum:

“Nişan tabii beni çok mutlu etti bu. Çünkü enerji ve iklim değişikliği konusunda yaptığımız çalışmalar bir anlamda takdir görmüş oldu. Cumhurbaşkanı Macron konuşmasında çok güzel şeyler söyledi. Bir bölümde, ‘Fatih Birol öyle güzel konuşmacı ki sokaktaki hiç bu konuyu anlamayan bir insanı da ikna edebilir, benim gibi bir devlet başkanını da. Mesela hem beni hem Biden’ı ikna edebilen biri’ dedi. Enerji konusunda dünyadaki en önemli isim, uzman vurgusu da yaptı. Bu sözler çok önemliydi benim için. Bu nişan gerçekten bizim dünyada enerji ve iklim konularında önerdiğimiz ve çoğu kabul gören çözümlerle ilgili daha da fazla çalışmamızı şevklendirdi.”

Fatih Birol’dan aldığım bilgilere göre Macron konuşmasının önemli bir bölümünde Galatasaray’dan da bahsetmiş. Bilen bilir. Fatih Birol sıkı Galatasaraylı’dır. Hatta bu kadar yoğun temposuna rağmen seyahatlerini bile çoğu zaman Galatasaray maçlarına göre ayarlar. Macron konuşması sırasında Fatih Birol’un babası ve kardeşiyle ilgili anekdotlar da paylaşmış. Törene,�Türkiye’nin Paris Büyükelçisi Yunus Demirer, Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, GS Yönetimi’ni temsilen eski büyükelçi Hakkı Akil’in yanı sıra aralarında Amerika, Japonya, İngiltere, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, İtalya’nın da bulunduğu birçok ülkenin büyükelçisi de katılmış.

Fatih Birol nişan takdiminin bizzat Macron tarafından Elysee Saray’ında yapılmasının da nadir olduğuna dikkat çekti. Bu durum kendisini ayrıca gururlandırmış ve mutlu etmiş.

BİROL’UN GÖZÜYLE COP28

- 1992 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kapsamında her ülke tehlikeli iklim değişikliğinden kaçınmak ve sera gazı emisyonlarını küresel olarak adil bir şekilde azaltmanın yollarını bulmakla yükümlü. 30 yıldır hükümetler iklim krizine çözüm bulmak üzere bir araya geliyor.

Fatih Birol’u yakalamışken Birleşik Arap Emirlikleri’nde 30 Kasım’da başlayan ve 12 Aralık’a kadar devam edecek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nı (COP28)  sormazsam olmazdı.

Dubai’den önceki gün dönen Birol ayağının tozuyla aldığı nişan sonrası muhtemelen tekrar Dubai’ye gidebileceğini söyledi.Dünyanın pek çok global sıkıntıyı aynı anda yaşadığı bir dönemde gerçekleşen zirvede görüşmelerin sürdüğünü, bazı konularda önemli kararların uzlaşmayla alınabileceğini belirtti.

COP28’DEKİ AVANTAJLAR

- COP28’in çözüm için avantaj ve dezavantajı aynı anda taşıdığına dikkat çeken Birol, avantaj bölümünde şunları dile getirdi:

“İklim değişikliği konusunda adım atmak için gerekli olan temiz enerji teknolojilerinde muazzam bir büyüme var. Maliyetleri ucuzluyor. Mesela; bu sene dünyada inşa edilen elektrik santrallarının yüzde 80’den fazlası yenilebilir enerji kaynaklı. Ulaşım sektöründe üç sene önce dünyada satılan her 25 arabadan biri elektrikliydi. Bu sene her 5 arabadan biri elektrikli. En tutucu tahminle bile 2030’da dünyada satılan her iki arabadan biri elektrikli olacak.

COP28’DEKİ DEZAVANTAJLAR

- Dünyada temiz enerjinin şampiyonu şu anda Çin. Amerika ve Avrupa hemen Çin’in arkasından geliyor. Hindistan onları takip ediyor. Çin güneş paneli ve elektrikli araçta üretim lideri. Çinli başka şampiyonlar da çıkacak.

Fatih Birol özellikle maliyet konusundaki avantajlara dikkat çektikten sonra konuyu mayınlı bir alana, yani dünyadaki karışıklıklara getirdi. Dönemsel dezavantajı şu sözlerle aktardı:

“Global sorunu çözmek için en önemlisi ülkeler arasındaki işbirliği. Ama uluslararası işbirliğinin belki de son yıllarda en zayıf ve kırılgan olduğu bir dönemden geçiyoruz. Rusya, Ukrayna, Ortadoğu’da olanlar, Çin ile Amerika arasındaki gerilim. Petrol piyasasında Suudi Arabistan’la Rusya’nın ortak hareket etmesi... Bunlar çözüm bulmayı zorlaştırıyor. COP28’in sonunda her ülkenin imza attığı uluslararası bir mutabakat metni çıkması önemli. Bu gelişmeler şansları biraz azaltıyor ya da çıkacak sonuçlar piyasalara güçlü bir işaret verme konusunda yeterli olmayabilir.”

Fatih Birol özellikle iki konuda anlaşmazlık olduğuna da dikkat çekti. Birçok ülke fosil yakıtların kullanımının azaltılmasına dair bir ibare önerirken fosil yakıt üreticisi ülkeler bunun karşısında yer almaya devam ediyor. Özellikle de bazı Ortadoğu ülkeleri.

İkinci anlaşmazlık konusu ise gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelere nazaran temiz enerji yatırımları için bazı istisnaları talep emesiymiş. Gelişmekte olan ülkeler gelişmiş ülkelere, “Dünyayı yıllardır sizin teknolojileriniz kirletti. Şimdi yeşil enerji yaparken bizi Dünya Bankası vs daha ucuza finanse etsin” diyormuş.

Özetle, ‘Günahlarınızın bedellerini ödeyin’ diyorlar ki bence de çok haklılar.

Açık söylemem gerekirse Fatih Birol’un aklı hâlâ COP28’de, konuşmamızın sonunda önerileri oldu, sonrasında 125 ülkenin yenilenebilir enerji kapasitesini 2030 yılına kadar 3 kat artırmayı kabul ettiğine dikkat çekti. Birol’un kalan ülkeleri ikna için Dubai’ye geri dönmesi şaşırtıcı olmayacak.

 Bu kadar yoğun tempo ve emeğin ucunda gelecek nesillere daha yeşil ve temiz bir dünya bırakma çabası var. Tebrikler, teşekkürler Fatih Birol...