900 MHz’lik kapışma

Vodafone, “Avea geniş banttan 3G hizmeti verirse, biz de 3G’yi oraya taşımak zorunda kalırız. Bu ağır maliyet” diyor. Avea ise karşı çıkıyor: “Sizin 1 milyar dolar ödediğiniz lisansa biz 5.6 milyar dolar verdik. Dengesizlik burada.”

MOBİL iletişimde yeni nesil teknolojileri maksimum kapasite ile kullanma imkanı sunacak 4G’nin frekans ihalesi için süreç resmen başlıyor. Önümüzdeki hafta ihaleyle ilgili detayların Ulaştırma Bakanı Lütfi Elvan tarafından açıklanacağını dün kaleme almış, ihalenin toplamda 1.5 milyar Euro’nun üzerine çıkabileceğini belirtmiştim.
Dün ihale ile birlikte 800, 1800 ve 2600 MegaHertz (MHz) frekanslarının nasıl ihaleye çıkabileceğini, paketlerde nelerin yer alabileceğini ayrıntılarıyla yazdım. Ancak Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel arayarak,yazımda bir konunun eksik olduğunu söyledi. Süel, 800, 1800 ve 2600 MHz frekanslarının yanı sıra 900 MHz frekansının da ihale edileceğini ancak bu ihaleye sadece bir operatörün (Avea) teklif verebileceğini öne sürdü.

‘GÜNDEMDEKİ STRATEJİ’

Süel’in teknik itirazının ne anlama geldiğini araştırmaya çalıştım. Anladığım şu.
900 MHz’lik bant genişliğini operatörler mevcutta şu şekilde paylaşmış.
Turkcell: 11 frekans
Vodafone: 11 frekans
Avea: 2.4 frekans
Hasan Süel’in iddiasına göre, devlet elindeki 8.6 frekanslık E-GSM bandı için de bir ihale yapacak. Ancak tüm operatörlere eşit frekans tahsis etmek için oluşacak şartname baz alındığında bu ihaleye yalnızca Avea girebilecek. Ve muhtemelen oluşturulacak muhammen bedelin biraz üzerinde bir rakamla Avea 8.6 frekansı satın alacak. Böylece tüm operatörlerin elinde 900 MHz bandınma 11’er frekans olacak. İyi de bu adil dağılıma Vodafone niye itiraz ediyor. Ya da mevcut durumda Avea haksızlığa uğramış değil mi?

GENİŞ KAPSAMA ALANI

Vodafone bu hamleyi, sürmekte olan bir maça dışarıdan müdahale olarak yorumluyor. Yani tüm operatörler bedellerini ödeyerek frekans teminine gitmiş. Frekanslar sayılardan oluşsa da teknik özellikleri çok farklı. 1000 MHz’nin altındaki frekanslar geniş bir kapsama alanı taşıyor. Turkcell ve Vodafone 900 MHz üzerinden eski nesil teknoloji 2G’nin hizmetini veriyor. Yani onların 900 MHz’i dolu. Avea ise aynı hizmeti 1800 MHz üzerinden veriyor. Mevcut yatırımlar ve kurgu buna göre yapılmış. Akşamdan sabaha 2G’yi 3G’ye çevirmek mümkün değil. Baz istasyonları ona göre yerleştirildiği için oyun planındaki bir değişiklik tüm sistemi altüst ediyor.

3G HİZMETİ VERECEK

İddiaya göre, Avea elde edeceği 8.6’lık geniş kapsama alanına sahip yeni 900 Mhz’lik frekanslardan 3G hizmeti vermeye başlayacak. Yani şehirlerarası yollarda veya ücra köşelerde Avea hatlarında 3G’yi görebileceğiz. Malum 3G’nin pazar payı iyice arttı, üstelik operatörlere çok daha iyi gelir sağlıyor. Bu durumda diğer iki operatör rekabete girebilmek için 900 MHz’lik frekanslarını boşaltmak ve 1800 MHz’ye taşımak zorunda kalacak. Çünkü ancak bu şekilde onlar da 900 MHz üzerinden 3G hizmeti verebilecek.
2G’yi 1800 MHz’ye taşımanın bedeli ise çok ağır. Vodafone’un ilk etapta 500 milyon lira, Turkcell’in ise 700 milyon lira yatırıma girmesi anlamına geliyor. Her iki şirket de 5000 ila 7000 arasında yeni baz istasyonu kurmak zorunda kalacak. Ayrıca her yıl 160 milyon TL’lik ekstra operasyonel maliyeti göğüsleyecekler. Bir kez daha belirtmemde fayda var. Tüm bunlar Vodafone’un iddialarından çıkardığım sonuçlar.
Süel’in itirazının odağında Avea vardı. Peki bu konuda onların görüşü ne? İddiaları bizzat Avea CEO’su Erkan Akdemir’e sordum. Akdemir yazılı cevabında 900 bandındaki frekans dağılımında bir adaletsizlik olduğunu kabul etti, ancak bunun
tamamen kendi aleylerine olduğnu öne sürdü. Erkan Akdemir’in bu tezinin odağında lisanslar için ödenen ağır bedeller vardı. Biliyorsunuz Avea şirketi Aycell ve Aria şirketlerinin birleşmesiyle ortaya çıktı.
Akdemir açıklamasında bu konunun altını çiziyor ve “Aslında Avea toplam ödenen lisans bedellerinin yüzde 75’inden fazlasını tek başına ödemiş durumdadır” diyor. Yani özetle her iki operatöre de ‘ben sizin maliyet olur dediğiniz bedeli fazlasıyla ödedim’ demek istiyor.
Bu arada dün Turkcell’i de aradım. Şartnamenin henüz oluşmadığını, senaryolar üzerine yorum yapamayacaklarını söylediler.
Özetle daha 4G’de ihale takvimi bile açıklanmadı ama mobil iletişimde gündem ısındı. Takipteyiz...

VODAFONE İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel: ‘Bize de frekans verilmezse haksızlık olur’

“4G lisans politikasında herhangi bir operatörün diğerlerine göre avantajlı veya dezavantajlı duruma düşmeyeceği bir lisans stratejisinin uygulanması sektörümüzün geleceği açısından büyük önem taşıyor. Bu noktada göz ardı edilmemesi gereken bir konu daha var ki o da 900 MHz frekansında yapılacak tahsis. Tüm dünyada 4G’ye konu olmayan, 2G ve 3G için kullanılan 900 MHz E-GSM frekans bandının 4G ihalesiyle lisanslanması söz konusu. Bu yapılırken, eşit bantların tahsis edilmesi gerekirken, tam tersine, 900 bandında tek bir operatörün ihaleye teklif verebileceği ve diğer operatörlerin buna teklif bile veremeyeceği bir strateji gündemde. Böyle bir asimetrinin hayata geçmesi, gerek sürdürülebilir rekabet, gerekse de yatırımlarımızın devamlılığı ve değeri üzerinde olumsuz etki yaratacaktır. Eğer bu bant ihale kapsamına alınacaksa, adil biçimde dağıtılmalıdır.”

AVEA CEO'su Erkan Akdemir: ‘Evet haksızlık var ama bize haksızlık var’

“VODAFONE tarafından da ifade edildiği gibi 900 MHz bandının dağılımında büyük bir dengesizlik var. Vodafone ve Turkcell’den farklı olarak Avea on yılı aşkın süredir çok daha maliyetli bir bandı kullanıyor. Buna ilave olarak Avea 1800 bandındaki spektrumuna 5.6 milyar dolar öderken diğer iki operatör kullandıkları spektruma (900 dahil) 1 milyar doların altında bir bedel ödemiştir. Böylelikle aslında Avea toplam ödenen lisans bedellerinin yüzde 75’inden fazlasını tek başına ödemiş durumdadır.
Avea ayrıca rekabetçi konumunu sürdürmek için daha yüksek yatırım ve işletme maliyetlerine katlanmaktadır. Son durumu ve öngörülen planı bilmemekle birlikte, Avea gündemdeki ihale ile bu pazarda uzun süredir devam eden dengesizliğin daha iyi müşteri deneyimi ve seçenekler sağlayacak adil bir oyun alanı ve rekabetçi ortam oluşturacak şekilde giderileceğine inanmaktadır.”