MHP’nin aldığı oy ne anlama geliyor?

MİLLİYETÇİ Hareket Partisi’nin yüzde 10 barajının altına bırakılması geçen pazar günü yapılan seçimde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın en önemli hedeflerinden biriydi.

Erdoğan, aslında bu stratejisinin ilk adımlarını geçen eylül ayındaki anayasa referandumuyla birlikte atmış ve Gülen cemaatini de yanına alarak MHP’ye sandıkta büyük hasar vermişti.
MHP, geçen pazar günkü seçime referandumda uygulamaya konmuş olan bu siyasi kuşatmaya ek olarak, son kaset skandalının yol açtığı büyük bir türbülansa yakalanarak sendelemiş bir halde girdi.
MHP’nin bütün bu olumsuz koşullar altında baraj üstünde kalarak elde ettiği sonuç muhtelif göstergeler üzerinden incelendiğinde şu saptamaları yapmak mümkün:

574 BİN YENİ SEÇMEN

MHP, 2007 milletvekili seçiminde kullanılan toplam 35 milyon 828 bin oyun 5 milyon bin 869’unu almıştı. Bu miktar, toplam oyun yüzde 14.87’si ediyordu.
2009 İl Genel Meclisi seçiminde ise 6 milyon 386 bin kişinin MHP’ye oy atmasıyla partinin toplamdaki oranı yüzde 15.97’ye çıktı. Kullanılan toplam oy sayısı 40 milyon 932 bindi.
Geçen pazar günü yapılan seçimde ise MHP’ye 5 milyon 575 bin kişi oy verdi. Bu da yüzde 12.98’e karşılık geliyor. Bu kez 50 milyon 200 bin oy kullanıldı.
MHP, 2007’ye kıyasla yüzde 1.29, 2009’a kıyasla yüzde 2.99 oranında bir gerilemeye uğradı. İl Genel Meclisi seçimi baz alındığında 2009’da MHP’ye oy veren 1 milyon 384 bin kişi başka tercihlerde yöneldi. Ama salt 2007 seçimi baz alınırsa, MHP, 574 bin yeni seçmen kazanmış gözüküyor. Her halükarda MHP’nin 2009’da yaptığı yükselişi koruyamadığı ortada.
MHP, milletvekili sayısında da 71’den 53’e düştü. Bu gerilemenin önemli bir bölümü İstanbul, İstanbul, İzmir ve Mersin gibi büyük kentlerde yaşadı. Kayıpların bir bölümünü ise özellikle Orta Anadolu’da nüfus azalması nedeniyle milletvekili sayısı düşen illerde ortaya çıktı. Karaman, Yozgat, Çankırı, Kırşehir, Aksaray bunlar arasında gösterilebilir.

81 İLİN 34’ÜNDE ARTIŞ 47’SİNDE DÜŞÜŞ

Peki MHP’nin performansı il ve bölge bazında değerlendirildiğinde ne gibi yönelişler karşımıza çıkıyor?
Yaptığımız incelemeye göre, MHP 2007 seçimiyle kıyaslandığında toplam 81 ilin 34’ünde yüzde olarak oyunu artırabilmiş, 47 ilde ise yüzde olarak gerilemeye uğramış.
Burada ilginç bir ayrıntının altını çizelim. MHP, en yüksek artış oranlarını büyük ölçüde Marmara bölgesinde, özellikle Trakya’da yakalamış. Keza Karadeniz bölgesinde de illerin yarısından fazlasında (18’de 10) yüzde olarak yükselmiş.
Gelgelelim, Ege bölgesinde 2007’ye kıyasla yüzde olarak oyunu artırabildiği tek bir il bile yok. Hepsinde reel olarak gerilemiş. Antalya ve Kahramanmaraş istisnaları dışında Akdeniz bölgesi için de aynı şey söylenebilir. İstanbul’da da yine 2007’ye kıyasla yüzde olarak net bir gerileme söz konusu (yüzde 10’dan, yüzde 9.3’e doğru).
MHP’nin pazar günü aldığı oyu yüzde olarak 2009 İl Genel Meclisi sonuçlarıyla kıyasladığımızda ise 81 ilden ancak 18’inde artış yakaladığını, 63 ilde gerilediğini görüyoruz.

DÜŞÜŞ ANADOLU’DAN ÇOK METROPOLLERDE

Karşımızdaki veriler, özellikle 2007 ile karşılaştırmalı bakıldığında, MHP’nin aslında Orta Anadolu’da ileri sürüldüğü kadar büyük bir zemin kaybı yaşamadığını gösteriyor. MHP Orta Anadolu bölgesindeki 13 ilden 8’inde 2007 seçimine kıyasla oylarını seçmen sayısı ve yüzde olarak artırabilmiş.
Bu durumu muhafazakar eğilimleriyle bilinen bazı illerimiz üzerinden örnekleyelim. Yozgat’ta 2007 seçiminde MHP’ye 44 bin 867 oy verilmiş. (Yüzde 17.9). Geçen pazar günü ise 47 bin 492 oy gitmiş MHP’ye bu ilimizde. (Yüzde 18.4). Keza Kayseri’de 2007’de 92 bin 992 oy (yüzde 15.5) alan MHP, bu kez 132 bin 678 oya (yüzde 17.99) çıkmış.
Kayseri ve Yozgat’ta bu performansı yakalayan MHP, metropollere gelindiğinde net oy kaybına uğruyor. Örneğin İzmir’de MHP’nin 2007 yılında 289 bin 994 olan (yüzde 13.57) oyu, bu seçimde 281 bin 76’ya (yaklaşık yüzde 11) düşmüş.
Bu tablo kaset skandalı nedeniyle Orta Anadolu’daki muhafazakar seçmenin MHP’den uzaklaştığı savlarını biraz boşlukta bırakıyor. Şu çelişkiye bakın ki, kaset skandalına daha az tepki vermesi beklenen metropollerdeki düşüşler daha büyük oranlarda çıkıyor.
Her halükarda MHP’nin büyük kentlerdeki, özellikle Ege ve Akdeniz’deki kayıplarının analizi için daha ayrıntılı saha çalışmalarına ihtiyaç var.
Yazarın Tüm Yazıları