Kaçınılmaz hataya nasıl gidildi?

17.20 MALATYA: İkinci Ordu Komutanlığı İstihbarat Başkanlığı’nın yönlendirdiği İHA (insansız hava aracı) 28 Aralık 2012 tarihinde akşam saatlerinde Şırnak Düğün Dağı ile Hakkâri Çukurca arasındaki güzergâhta keşif yapmaktadır. Saat 16.50’de başlayan keşfin planlamasını İkinci Ordu İstihbarat Başkanı Kurmay Albay Aygün Eker (geçen eylül ayında emekli oldu) yapmıştır. İHA’nın gönderdiği görüntülerin yansıdığı ekranda saat 17.20’de dikkat çeken bir hareketlenme olur. Düğün Dağı bölgesinde sınırın 6-7 km güneyinde Haftanin Deresi Vadisi’nde motorlu araç olduğu değerlendirilen üç ısı kaynağı tespit edilir. 15 dakika içinde motorlu araç sayısı yediye çıkar.
17.45 ŞIRNAK: İHA’nın gönderdiği görüntüler Şırnak’taki 23’üncü Sınır Tümen Komutanlığı Karargâhı’ndaki ekrana da düşmektedir. İkinci Ordu İstihbarat Başkanlığı ile Şırnak’taki Tümen Komutanlığı arasında görüntüler hakkında telefon konuşmaları başlar.
17. 55 ŞIRNAK: Jandarma Sınır Tümen Komutanı Tümgeneral İlhan Bölük (halen İstanbul’da Birinci Ordu Kurmay Başkanı), terörist olarak değerlendirdiği gruba topçu ateşi izni için talebini İkinci Ordu Kurmay Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Halil Erkek’e iletir (halen Tekirdağ Sekizinci Mekanize Piyade Tugay Komutanı).
17.55 VAN: İHA görüntüleri, karargâhı Van’da bulunan Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı tarafından da izlenmektedir. Kolordu Komutanı Korgeneral Yıldırım Güvenç (halen Gelibolu’da İkinci Kolordu Komutanı) İkinci Ordu’ya görüntüleri terörist olarak değerlendirdiklerini bildirir.
18.00 MALATYA: İstihbarat Başkanı Albay Eker, İkinci Ordu Komutanı Orgeneral Servet Yörük’ün (halen Jandarma Genel Komutanı) makamına giderek kendisine durumu anlatır. Aynı zamanda bölgenin PKK kamplarına yakın olduğu, son dönemde bu bölgede terörist faaliyetlerde yoğunlaşma saptandığı, ayrıca terörist saldırı beklendiğine ilişkin istihbarat bilgilerini de aktarır. Orgeneral Yörük, komutanlığın yetkisi dahilindeki bölgede (yurtiçi) top atışı yapılmasına, yurtdışına topçu atışı izni için Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na (KKK) talep yapılmasına karar verir.
18.15 İHA GÖRÜNTÜLERİ: Ankara, Malatya, Şırnak ve Van’daki askeri istihbarat birimlerine gelen İHA görüntülerinde motorlu araçların bulunduğu bölgeye Doğu’dan yük hayvanı ve insanlardan oluşan yaklaşık 20 ısı kaynağı gelir. Tam 5 dakika sonra Kuzey tarafından aynı evsafta bir grup daha bu noktaya gelir.
18.20 ANKARA: İkinci Ordu’dan gelen talebi değerlendiren Kara Kuvvetleri Karargâhı, görüntülerdeki grubun terörist olduğu değerlendirmesine katılır. KKK Plan Harekât Başkanı Tuğgeneral Erhan Uzun (halen Afganistan’da NATO Gücü Kâbil Bölge Komutanı) ve KKK İstihbarat Başkanı Tümgeneral İbrahim Yılmaz (halen Kıbrıs’ta 39. Mekanize Piyade Tümen Komutanı), yurtdışına topçu ateş talebini –KKK komuta kademesine bildirilmesinden sonra- Genelkurmay Başkanlığı Harekât Merkezi’ne iletirler.
18.30 ANKARA: Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı’nda görevli Albay Serdar Eren, talebi Genelkurmay Harekât Başkanlığı’nda görevli Hedef Analiz ve Değerlendirme Şube Müdürü Albay Zorlu Topaloğlu (halen Kosova’daki Türk Barış Gücü’nün Komutanı) ile 2’nci İstihbarat Analiz ve Değerlendirme Daire Başkanı Tuğgeneral Ali Rıza Kuğu’ya (halen Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanlığı’nda Daire Başkanı) iletir.
18.51 ANKARA: Tuğgeneral Kuğu ve Albay Topaloğlu, Genelkurmay Görüntü İzleme Merkezi’ne (GİM) giderler, görüntülerin terörist olduğu değerlendirmesini yaparlar ve yurtdışı topçu ateşine ilişkin karara katılırlar.
19.03 ANKARA: Genelkurmay İstihbarat Başkanı Korgeneral Yaşar Güler (geçen YAŞ’ta orgeneral rütbesine terfi etti, halen Genelkurmay İkinci Başkanı) GİM’e gelerek görüntüleri izler ve grubun terörist olduğuna ilişkin değerlendirmeye o da katılır. Albay Eren, Albay Topaloğlu, Tuğgeneral Kuğu, Tümgeneral Köse ve Korgeneral Güler’in hazır bulunduğu ortamda izlenecek harekât tarzı görüşülür. Teröristlerin miktar ve üç ayrı grup halinde geldikleri noktasından hareketle topçu atışının yeterli olmayacağı, teröristlerin etkisiz hale getirilmesi için hava harekâtı ile müdahale edilmesine karar verilir.
19.20 ANKARA: Korgeneral Güler, konuyu arz etmek amacıyla Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın (bugünkü Kara Kuvvetleri Komutanı) yanına çıkar. Bu sırada İHA görüntülerinde yük hayvanı ve insanlardan oluşan grubun kuzeye doğru intikale başladığı bilgisi gelir.
19.30 ANKARA: Orgeneral Akar, kendisine arz edilen bilgiler ve teklif sonrasında hava harekâtı yapılacaksa yurtdışına topçu atışının bekletilmesinin uygun olacağına karar verir.
19.30 sonrası ANKARA: Orgeneral Akar, o sırada Milli Güvenlik Kurulu toplantısı nedeniyle karargâh dışında bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel’e konuyu onay için iletir. Orgeneral Özer, tespitle ilgili bilgilerin işlendiği haritaların konutundaki çalışma ofisine gönderilmesini ister.
20.00 ANKARA: Orgeneral Özel, hava harekâtının yapılmasına onay verir. Hemen ardından Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Diyarbakır’daki 2’nci Hava Kuvveti Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri’nin bölgeden sorumlu birlikleri arasında koordinasyon çalışması başlar.
19.34-20.21 ŞIRNAK: Sınır Tümen Komutanlığı ve Jandarma Asayiş Komutanlığı’nın yetkileri dahilindeki ortak kararları çerçevesinde sınır hattı (yurtiçi) üzerinde 12 ayrı top atışı yapılır. İHA görüntülerine göre buna rağmen grubun kuzeye doğru ilerlemesi devam eder, grubun öndeki parçası 20.45’te sınırın sıfır hattı civarına ulaşıp beklemeye başlar.
21.39 ŞIRNAK SINIR: F-16 ilk bombayı grubun üzerine bırakır. 21.43’te ikinci, 22.02’te üçüncü ve 22.24’te dördüncü bomba bırakılır.
22.20: ŞIRNAK ULUDERE: Gülyazı Jandarma Karakol Komutanı Jandarma Başçavuş Vehbi Göçmen araçla giderken Ortasu köyünün girişinde bir grup vatandaşı paniklemiş halde el kol hareketleri yaparken görür. Araçtan inip yanlarına gider. Köy halkından Lezgin Encü, “Bizim çocuklar kaçaktan gelirken uçaklar bombalamış” der. Bu sırada köyün muhtar vekili Ubeydullah Encü, kendisini cep telefonundan arar, “kaçakçıların bombalanıp bombalanmadığını” sorar. Başçavuş, “böyle bir şeyin olamayacağını, teröristlerin bombalandığını” söyler. Göçmen, köylülerden duydukların hemen İl Jandarma Komutanı Albay Hüseyin Onur Güney ve İlçe Jandarma Komutanı Binbaşı Alper Çetinkaya’ya iletir.
Bu, gerçeğin öğrenildiği andır. Bombardımanda sınır ötesine kaçağa gitmiş 34 vatandaş hayatını kaybetmiştir.
Genelkurmay Askeri Savcılığı’nın önceki gün ‘kaçınılmaz hata’ tespitini yaptığı kararında, bu olayda 5 askerin şüpheli olarak soruşturulduğu ortaya çıkmıştır. Bunlar sırasıyla Tümgeneral İlhan Bölük, Korgeneral Yıldırım Güvenç, Kurmay Albay Aygün Eker, Tuğgeneral Halil Erkek ve Tuğgeneral Ali Rıza Kuğu’dur.
Yarın bu verilerin ışığında kararın değerlendirmesine geçebiliriz.