15 Temmuz’un beşinci yıldönümünde bir ayrışma tablosu

Saat 02.12’te Akıncı Üssü’nde 141’inci filodaki harekât masasından darbecilerin talimatlarını havadaki pilotlara iletmekte olan FETÖ’cü Kurmay Yüzbaşı Ahmet Tosun, Balıkçı’ya koordinatları bildirir, hatta yer tarifini de yapar:

“Görerek GBU (lazer güdümlü bomba) atacaksınız, Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ile yanındaki Meclis binasının yola yakın yeşillik tarafı...”

Balıkçı, saat tam 02.30’a gelindiğinde merkeze “Hocam, biz in olup (hedefe yönelip) atıyoruz” der. O sırada TBMM Genel Kurulu’nda Başkan İsmail Kahraman’ın yönetiminde bütün partilerin katılımıyla darbe girişimine karşı tarihi bir oturum gerçekleştirmektedir. Kısa bir süre sonra büyük bir patlama sesi duyulur, ortalık sarsılır.

Tosun, 02.42’de yeni talimatı bildirir: “Şimdi Meclis üzerinden beş altı defa MACH geçişi olacak...” “Anlaşıldı” yanıtı gelir F-16’dan.

MACH geçişi ile kastedilen, uçağın ses duvarını geçerek sonik ses patlamasına yol açılmasıdır. Darbeciler, kendilerine direnen TBMM’ye korku salma çabasındadırlar.

Otomatik olarak sisteme kaydedilen bu konuşmalarda, darbe girişimi gecesi TBMM’ye düzenlenen ilk saldırı bu şekilde geçiyor. Bundan 45 dakika kadar sonra saat 03.21’de ikinci saldırı gerçekleşmiş, bu kez doğrudan TBMM binası hedef alınmıştır.

TBMM’yi ilk bombayı atan pilot Balıkçı ile ona bu talimatı veren Tosun, Akıncı Üssü davasında yargılanarak 79’ar kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır.

BOMBANIN DÜŞTÜĞÜ YERDE YÜKSELEN ANIT

Balıkçı’nın TBMM bahçesinde bombayı bıraktığı yeşillik alanda üç metre kadar çapında, 1.5 metre kadar derinlikte bir çukur açılmıştır.

İlk bombanın düştüğü noktada bugün hava saldırısını simgelemek üzere bir cam küre bulunuyor. Cam kürenin altındaki yüzeye patlayan bombanın olay yerinde bulunan parçaları yerleştirilmiş. Kürenin hemen yanında da 15 Temmuz Şehitler Anıtı yer alıyor.

Geçen perşembe günü 15 Temmuz darbe girişiminin beşinci yıldönümüydü ve tam bu noktada iki ayrı anma olayına tanıklık edildi.

Önce saat 11.00 sularında CHP heyeti geldi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ve milletvekilleri, cam kürenin üstüne karanfiller bıraktılar. Ardından Özgür Özel burada bir konuşma yaptı.

Saat 12.00 sularında ise resmi program başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan cam kürenin önüne geldi ve o da karanfil bıraktı. Bunu Cumhurbaşkanı’nın anıtın önüne getirilen kürsüden yaptığı konuşma izledi. Törende davet sahibi olarak TBMM Başkanı Prof. Mustafa Şentop da konuştu.

Erdoğan ve Şentop’un konuşmacı oldukları resmi törende CHP’den herhangi bir temsilci hazır bulunmadı. Buna karşılık İYİ Parti, HDP, MHP ve BBP’den temsilciler vardı.

GEÇEN BEŞ YILIN ANMALARI NASIL GEÇTİ?

15 Temmuz’un beşinci yıldönümünde TBMM bahçesinde bombanın düştüğü yerde tanık olunan bu görüntüler 15 Temmuz’un bugün gelinen noktada iktidar ile ana muhalefet partisi arasında nasıl bir ayrışmaya yol açmış olduğunun çarpıcı bir özetidir.

Bu tablo aynı zamanda TBMM’de her 15 Temmuz’da darbe girişimini anmak üzere özel bir oturum düzenlenmesi konusunda bir mutabakatın yerleşmediğini de gösteriyor.

Bu yöndeki beklentiler 15 Temmuz’un birinci yıldönümünde (2017) TBMM Genel Kurulu’nda bütün partilerin katıldığı bir özel oturumun gerçekleştirilmesiyle ortaya çıkmıştı. Ancak ertesi yıl (2018) 15 Temmuz’da benzer bir toplantı yapılmamış, bu durum CHP’nin eleştirilerini beraberinde getirmişti.

Üçüncü yıldönümü olan 15 Temmuz 2019’da ise yeniden özel oturum düzenlenmişti. Gelgelelim, gerek 2017 gerek 2019’daki özel oturumlar, özellikle CHP kanadından 15 Temmuz’la ilgili yöneltilen sorular ve getirilen eleştiriler nedeniyle elektrikli konuşmalara sahne olmuştu.

Geçen yıl pandemi koşullarına rastlayan 15 Temmuz’un dördüncü yıldönümünde genel kurulda yine özel oturum yapılmadı, bunun yerine bahçedeki 15 Temmuz anıtının önünde tören düzenlenmesi düşüncesi ağır bastı. Hazırlanan programda ise konuşmacı olarak yalnızca TBMM Başkanı ve Cumhurbaşkanı’na yer verildi. Bu arada, katılacak olanların PCR testi yaptırması zorunluğuyla ilgili tartışmalar yaşandı. CHP geçen yılki törende hazır bulunmadı.

Geçen haftaki beşinci yıldönümünde ise genel kurulda yine özel oturum düzenlenmedi, CHP’liler cam küre ve anıtın yanına giderek kendi anma etkinliklerini düzenlediler.

CHP’NİN ELEŞTİRİSİ: “ARAÇSALLAŞTIRILIYOR”

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel’in geçen perşembe günkü konuşmasında CHP’nin tutumunun gerekçelerini okuyabilmek mümkün.

Özel, 15 Temmuz gecesi düzenlenen olağanüstü oturuma kendisinin de katılarak bir konuşma yaptığını, ertesi günü TBMM’de okunacak bildirinin sığınakta yazıldığını, bütün partilerin bunun altına imza attığını, o tarihteki değerlendirmelerin Meclis’in bu darbe girişiminden güçlenerek çıkacağı yolunda olduğunu anlatıyor.

Buna karşılık sürecin sonradan “15 Temmuz’u siyasi açıdan araçsallaştırma sürecine evrildiğini” söyleyen Özel, “15 Temmuz’u hep birlikte sahiplenme yerine ‘Bizim Temmuzumuz, siz yoktunuz’ biçimine dönüştürmeye çalışan bir anlatı içine girdiler. Bugün Meclis’te özel bir oturum yapılmamasının başka bir izahı yoktur. Burada törenler düzenlenip, o törene sadece bir partinin genel başkanının konuşmacı olmasının başka izahı yoktur” diyor.

ERDOĞAN “UZLAŞMA KÜLTÜRÜ” DEDİ, ANCAK...

İlginçtir ki, Cumhurbaşkanı Erdoğan da açıklamasının giriş kısmında 15 Temmuz gecesi engelleri aşarak, tankların çevresinden dolanarak TBMM’ye gelen ve milletin vekili olmanın sorumluluğunu yerine getiren herkese “şükranlarını” sunuyor, “Tarih, 15 Temmuz gecesi yaşanan diğer kahramanlıklar gibi Gazi Meclisimizin çatısı altında sergilenen bu dayanışmayı da altın harflerle yazacaktır” diye konuşuyor.

Erdoğan, ayrıca “Yeni anayasa başta olmak üzere, Türkiye’nin demokrasisini güçlendirecek” tüm milli meselelerde “Siyaset kurumunun gereken uzlaşma kültürünü yaşatması gerektiğini” söylüyor.

Nutuklardaki uzlaşı söylemine karşılık, 15 Temmuz’un beşinci yıldönümünde TBMM’nin bahçesinden yansıyan görüntülerde bunun yansımasını bulmak mümkün değildir. Kalkışma gecesi genel kurulda sergilenen tarihi dayanışma yerini bugün darbe konusunda iktidar ile ana muhalefet arasında ciddi bir ayrışmaya bırakmıştır.

15 Temmuz’un beşinci yıldönümüne ilişkin yapılacak bir değerlendirme bu saptamayı da içermek durumundadır.