Temmuz enflasyonu ve enflasyon beklentileri

Salih NEFTÇİ

Temmuz ayı enflasyon rakamları pazartesi günü açıklanacak.

Yeni hükümetin ilk günlerinde yapılmaya başlanan zamlar ve bunların enflasyona etkisi bu rakamlara olan ilgiyi artırıyor.

Son haftalarda enflasyon beklentileri yükseldi. Temmuz ayı enflasyon rakamı önümüzdeki dönemde fiyat hareketlerinin bir göstergesi durumuna geldi.

Bunun ne derecede doğru bir davranış olduğunu bilmiyoruz.

BEKLENTİLER

Yeni ekonomi yönetimi ilk günlerde gerçekten de yüklü zamlar yaptı.

Üstelik bu zamlar, meyve, sebze gibi ürünleri, taşımacılığı özellikle etkiledi. Oysa, bu kalemlerin fiyat endekslerindeki (dolaylı) ağırlığı yaz aylarında daha fazla.

Demek ki, zamların temmuz enflasyonunu bir miktar etkilemesi doğal. Gerek basında, gerekse piyasalarda temmuz ayı tüketici enflasyonu rakamlarının yüzde 5-6'larda çıkabileceği dile getiriliyor.

Biz bu çeşit rakamların gerçekleşmesini zor görüyoruz.

Ayrıca, bunlar gerçekleşse bile, esas önemli olan temmuz değil, sonbahar dönemi olacağa benziyor.

MEVSİMLİK OYNAMALAR

Mevsimlik hareketlerin gücü yabana atılmamalı.

Temmuz enflasyonları genelde yüzde 2-3 civarında çıkıyor. Oysa, fazla yüksek olmasa da geçmiş yıllarda da yaz zamları yapıldığı olmuştu. Ama mevsimlik hareketler güçlüydü, bu zamlar dengelendi.

Bu nedenle yüzde 4 civarında gerçekleşen bir tüketici enflasyonu aslında temmuz ayı için çok yüksek sayılmalı.

Piyasalarla yaptığımız toplantıda temmuz enflasyonu için yüzde 4.3 gibi bir tahminde bulunmuş ve bunu biraz çekinerek yapmıştık.

Bu zamlar eylül ayında veya ocak ayında yapılmış olsaydı, belki yüzde 7-8'ler gündeme gelebilecekti.

Ama yaz aylarında?

Ayrıca, zamların çoğu temmuzun ikinci yarısında yapıldı. Bu da hesaba katılmalı.

SONBAHAR

Bizce esas üzerinde durulması gereken, eylülle birlikte nasıl bir enflasyon trendinin başlayacağı.

Geçen yılın eylül-aralık döneminde enflasyon rakamları beklenenden düşük gerçekleşmişti.

Yeni yönetimin işbaşına gelmezden önce enflasyonda hafif bir yükseliş trendi başlamıştı. Rakamlar beklenenin bir miktar üzerinde gerçekleşiyordu. Bu trendin sonbahar aylarında da devam etmesi durumunda enflasyonda zaten bir artış olacaktı. Tüketici enflasyonu rakamları yüzde 83-84'e yönelecekti.

Yapılan zamlar işte temmuz enflasyonundan çok bu tehlikeyi büyütüyor.

Eylül sonrasında enflasyonun yüzde 90'a yaklaşması olasılığını artırıyor.

SONUÇ

Perşembe günü ve dün bono piyasasında açıklanacak enflasyon rakamlarına yönelik bazı spekülatif pozisyonlar alındı.

Bunlar doğal.

Ama piyasaların beklentisi gerçekten de temmuz ayına mı yönelik, yoksa orta vadeli mi?

İlginç bir soru.