Son gelişmeler

Salih NEFTÇİ

Piyasalarda ve ekonomide yaşanan son gelişmeler bazı bakımlardan şaşırtıcı oldu.

Beklenenin ötesindeki bazı gelişmeleri şöyle sıralamak mümkün:

Biz gecelik faizlerin düşmesini zaten piyasadan daha çok bekliyorduk. Ama faizlerdeki iniş bizim de beklentimizin ötesine geçti.

IMF temsilcileri Türkiye ekonomisi konusunda beklenenden olumlu konuşmalar yaptılar.

‘‘Enflasyon yıl sonunda yüzde 50'ye inecek’’ sözleri Ankara'da daha sık dile getirilir oldu.

Bu konularda neler söyleyebiliriz?

FAİZLER

Faizlerde bu mevsimde hızlı düşüşler yaşandığı önceki yıllarda da görülmüştü. Bu nedenle aslında fazla şaşırmamak gerekiyor.

Ama o zamanlar, piyasada repoya yatan para bu kadar yüksek miktarlara ulaşmamıştı. Dış piyasalarda tehlikeli bir durum da yoktu.

Ayrıca ekonominin çarkları şimdiki kadar hızlı dönmüyordu.

Bu sene, hem repo miktarı daha yüksek, hem ekonomi çok hızlı büyüyor, hem de dış piyasalarda çok istikrarsız bir durum var.

Bütün bunlar yüksek faizlerle eşleştirilen durumlar. Bu gibi bir ortamda nasıl oluyor da ekonomi yönetimi faizlerin daha da düşeceğinde ısrarlı olabiliyor? Faizleri bu kadar hızlı aşağı çekebiliyor?

Aklımıza bazı olasılıklar geliyor, ama tatmin edici bir cevap bulabilmiş değiliz.

IMF

IMF yöneticilerinin Türkiye ekonomisi konusundaki iyimser görüşleri bundan önce söylenenlerle kıyaslandığında epeyi farklı.

Buna bir görüş değişikliği demek ne derece mümkün bilemiyoruz, ama IMF'nin yaklaşımındaki değişiklik bir nüans farkının ötesine geçmişe benziyor.

Bu gelişmeyi anlamak biraz daha kolay.

IMF, Asya, Rusya ve Çin'de yaşananlardan dolayı zor durumda. Yeni krizlerle karşılaşmayı şu an hiç mi hiç istemiyor. İster Türkiye olsun, ister bir başka ülke, IMF sanırız artık ‘‘dayatmakta’’ çok dikkatli olacaktır. Çünkü son örnek Rusya'dan.

Rusya'daki son çalkantıların bir nedeni de, IMF'nin Rusya'ya vereceği kredileri donduracağına dair piyasa dedikoduları idi. Rusya karışınca hemen geri adım atıldı. Paralar önümüzdeki günlerde Rusya'ya gönderiliyor.

Ayrıca, IMF Türkiye'de özelleştirmedeki gelişmeleri de cesaret verici olarak görmüş olabilir.

Son olarak, Türkiye'nin artan stratejik önemi de gözardı edilmemeli.

VE YİNE ENFLASYON

Ankara'dan daha sık duymaya başladık:

‘‘Enflasyon yüzde 50'ye inecek.’’

İddialı bir tahmine benziyor.

Ama, unutmamak gerekir ki ekonomi yönetimi, TEFE rakamlarını kullanıyor. Çünkü bu endeks, enflasyonu bu aralar 10 puan kadar daha düşük gösteriyor. Ayrıca yüzde 50 denir, ama toptan eşya enflasyonu yüzde 59.9 olursa, hedef tutturulmuş gibi bir imaj verilebilir.

Temmuz ve ağustos aylarında enflasyon rakamlarında yaşanacak 6-8 puanlık düşüş de biliniyor.

‘‘Biraz gayret edersek TEFE yüzde 50'li rakamlara geriler’’ diye düşünülüyor herhalde.

Sade yatırımcıya

BU küçük not kurumlara değil, bireysel yatırımcıya yönelik. Asya krizinde zor dönemin yeni başladığını defalarca yazdık. Çin devalüasyon tehlikesine işaret ettik. Rusya finansal piyasalarında yaşananların çok önemli olduğunu vurguladık.

Bugün, bir adım öteye gidiyoruz. Bireysel yatırımcıyı uyarıyoruz.

Dikkat.

---