Siyasetin neye ihtiyacı var?

Salih NEFTÇİ

Siyasette dört yıl süren irrasyonel bir dönem, Çiller'in hükümetin dışında kalması ile sona erdi.

Siyasetin önünde şimdi en az 7-8 aylık bir geçiş süresi bulunuyor. Bu sürenin sonunda bir seçim yapılabilir...

Veya hükümet kendisine yeni destekler bulabilir, daha kalıcı hale gelir.

Ama bunların hangisinin gerçekleşeceğini görebilmek için aradan birkaç aylık bir süre geçmesi gerekiyor.

Siyasetin bu zaman içinde en çok neye ihtiyacı olacak?

BULAŞICI HASTALIK

İrrasyonel, yani akıldışı davranış, anlaşılan bulaşıcı bir şey.

Çiller tarzı yönetimin ilk ‘‘icraatlarından’’ birisi otoyolların yapımını durdurmak olmuştu. (Otoyollar durduktan sonra diğer altyapı yatırımlarına ne yapıldığını hatırlatmaya sanırız gerek yok.)

Küçük bir cinayet diye nitelenebilecek bu karara fazla bir tepki gelmedi. (Otoyol yapımı yüksek teknoloji gerektiren bir proje. Durdurunca, yeniden başlamanın maliyeti çok yüksek. Otoyolu durdurmaktan elde edeceğiniz ‘‘kazancın’’ daha fazlasını bu yeniden başlama için harcamanız mümkün. Karar irrasyonel.)

Çiller tarzı yönetimin ikinci önemli ‘‘icraatı’’, uluslararası piyasalardan sonuna kadar, acımasızca borçlanmak olmuştu. Sonuçta Türkiye'nin ‘‘investment grade’’ olan notu, hızla düştü. (Yeniden investment grade olabilmek için doğru politikaların en az 15-20 sene aralıksız uygulanması gerekebilir. Tüm toplum, birkaç aylık bir siyasi ihtiras için 20 yıl ağır maliyet ödeyecek. Elbette, akıldışı.)

Türkiye'nin investment grade kredi notunu kaybetmesine de bir süre sonra alışıldı. Son zamanlarda, yeni downgrade'ler geldiğinde finansal piyasalar umursamaz olmuştu.

Daha sonra piyasa manipülasyonları başladı. İlk tepkilerden sonra, bunlara da alışıldı. Hatta piyasalar ‘‘biraz para kazanmak için’’ manipülasyon bekler oldu.

Ve sonunda geldik rakamlarla oynamaya.

Daha bundan birkaç hafta önce ciddi kişilerin rakamlarda 5-6 milyar dolarlık oynamaları ‘‘olağan’’ karşıladığına tanık olduk. (Amerika'da Milli Gelirde açıklanamayan yüzde 1'lik bir oynama var. Evvelsi gün Amerikan basınında yer alan yorumlar bunu utanç verici buluyordu. 6 milyar dolar, Türkiye milli gelirinin yüzde 3'ünü aşıyor.)

Bunlar sadece bazı örnekler.

İHTİYAÇ

Evet, akıldışı davranış ne yazık ki bulaşıcı. İnsan nerelere geldiğini kargaşa içinde fark edemeyebiliyor. (Sayın Erbakan gibi deneyimli bir politikacı bile Başbakanlığının son günlerinde Çiller tarzı düşüncenin akıntısına kapılıp gitti. Şaşkınlıkla izledik.)

Şimdi siyasetin ihtiyacı olan şey, bu akıldışı davranışlarla ilgili.

Siyasetin şimdi ihtiyacı olan şey...

Oturup biraz düşünmek. Birkaç adım geri çekilmek.

Ben ne yaptım?

Demek.

SONUÇ

Sayın Yılmaz'ın eleştirilebilir yönleri olduğunu düşünebiliriz.

Hükümetin kuruluş tarzını beğenmeyebiliriz. (Daha önce de yazdığımız gibi, son aylarda yaşananlar İngiliz demokrasisine örnek olacak değil.)

Hükümette başka politikacıları da görmek isteyebiliriz.

Ama bunları bir süre, bir yana bırakalım.

Akıldışı dört yılın psikoloji ve davranışlarından kendimizi kurtarmaya çalışalım.

Siyaset sahnesinin biraz sükûnete ihtiyacı var.

Basın toplantısı

Sayın Taner ve Sayın Temizel tarafından yapılan basın toplantısında, gerçeklerin tümü olmasa da, önemli bir kısmı dile getirildi.

Revize edilen hedeflerin birçoğuna katılıyoruz. Bu köşede detayları ile ele alacağız.

Yalnız Hazine'nin son yüklü borçlanmalarının ‘‘piyasadaki likiditeyi çekmeye yönelik’’ olduğu meselesini pek anlayamadık. Birkaç eksik de vardı. Ama basın toplantısı kuşkusuz yararlı oldu.