Rusya sonrası?

Salih NEFTÇİ

Rusya devalüasyonundan sonra şimdi ne gibi gelişmeler bekleyebiliriz?

Olayın bir orta ve uzun vadeli yönü var. Burada işler sapa sarabilir. Ama bunu şimdilik bir kenara bırakalım.

Olası kısa vadeli gelişmeleri tartışalım.

DEVALÜASYON

Rusya sadece devalüasyon yapmakla kalmadı.

Borçlarını ödeyemeyeceğini de duyurdu.

Rusya'nın döviz cinsi federal borçları dışında kalan tüm borçlarının şimdi ne zaman, ne şekilde geri ödeneceği belli değil. (Bu konuda bugün bazı açıklamalar yapılacağı söyleniyor.)

Belli olan Ruble cinsinden yüklü miktarda bono almış yatırımcıların bu paralarını kolay kolay geri alamayacağı. Para yerine kendilerine yeni bono verilecek.

Bu bonoların vadesi geldiğinde, ödemenin kaç dolara tekabül edeceği ise hiç belli değil.

Bu arada önemli soru şu:

Rusya hükümeti devalüasyon sonrasında Ruble'ye ne derece hakim olabilecek?

Döviz kurları kontrolden çıkar, devalüasyon kısa zamanda yüzde 50'leri bulabilir mi?

Şu an için kesin bir şey söylemek mümkün değil.

Ancak biz Ruble'nin kontrollü bir şekilde değer kaybetmesi olasılığını düşük görüyoruz. Daha önceleri Asya ve Güney Amerika'da yaşanmış deneyler böyle gösteriyor.

Yabancı bono yatırımcıları Rusya'da ister istemez büyük bir darbe yiyecekler.

HONG KONG

Rus devalüasyonu sonrasında dikkatle izlenmesi gereken bir diğer olay Hong Kong parasının gelecek baskılara daha ne kadar dayanabileceği.

Daha önce de yazdığımız gibi, Hong Kong yönetimi geçen cuma piyasalara müdahale etti. Bu müdahalenin dün de devam ettiği söyleniyor.

Müdahale elbette günü kurtarıyor, ama aslında bir zayıflık göstergesi.

Uluslararası spekülatörler şimdi Hong Kong Doları'nın üstüne gelecekler diye düşünüyoruz.

Bazı uluslararası yorumlara göre Hong Kong parasının bir aydan fazla dayanması zor. Ancak, bu konuda farklı yorumlar da var. Bazı güvendiğimiz analistler, Hong Kong parasının devalüasyonunu halen de yüzde 50'nin altında görüyor.

Olay önemli, çünkü Hong Kong'ta şu anda var olan sabit kur darbe yerse, bunun etkileri Rusya devalüasyonunda daha büyük olacaktır.

ESKİ SOVYET CUMHURİYETLERİ

Hong Kong'tan sonra dikkatleri Ukrayna, Kazakistan vs. gibi eski Sovyet Cumhuriyetleri'ne çevirmek gerekiyor.

Türki Cumhuriyetler'de henüz yerleşmiş likit finansal piyasalar yok. Olmayan piyasaların parayı devalüasyona zorlaması mümkün değil.

Ukrayna ise biraz daha farklı. Parası baskı altına girebilir.

SONUÇ

Uluslararası piyasalarda korkulan sonunda gerçekleşti. Şimdi en olumlu gelişme bu durumun kontrol altına alınıp etkilerinin sınırlı tutulması.

İçerideki gelişmeler

İÇERİDE bankalararası işlemlere getirilen stopaj ve reeskontlardan alınacak vergiler piyasaları olumsuz etkilemeye devam ediyor. Nitekim Hazine uzun vadeli kâğıt satamayınca dün yapılan ihalede bir yıllık vadeyi 3 aya çevirdi. Sözkonusu kararlar uygulamada kaldıkça, bu gibi olumsuz gelişmelerin artarak devam etmesini bekliyoruz. Geçen hafta reeskontlar konusunu bir yazı dizisinde ele almıştık. Bu hafta yazı dizisi forward'lar ve stopajlarla devam edecek.

---