Riskleri unutmak çok kolay

Salih NEFTÇİ

Piyasaların günlük heyecanına kapılmak ve bu arada arka plandaki önemli riskleri unutmak gerçekten de çok kolay.

Kolay ama unutmakla riskler ortadan kalkmıyor.

RUSYA'DAKİ SARSINTI

Bu hafta bizim mesleğin en önde gelen isimlerinden birisiyle birlikte uluslararası piyasa profesyonellerine yönelik bir ders verecektim.

Gazeteden birkaç günlüğüne beni hoş görmelerini rica etmiştim.

Ama bu arada olan oldu.

Rusya piyasalarındaki gelişmelerin çok riskli olduğu biliniyordu. Pazartesi günü değinmiştik. ‘‘Badireyi bu sefer atlatabilirler’’ diye düşünürken, Rusya piyasaları fena karıştı.

Karışınca da bu köşede bir süreden beri ele aldığımız ‘‘dışarıdan kaynaklanan bazı risklerin’’ ne kadar tehlikeli olduğu da bir anda yeniden fark edildi.

RUSYA'DA OLANLAR

Rusya piyasalarında neler yaşanıyor?

Basit bir açıklaması yok. Rusya finansal piyasaları çok yönlü bir sorunla karşı karşıya.

Bir kere reel gelişmeler fazla olumlu değil. Küçük bir örnek. Rusya bütçesi zaten kötü durumdayken vergi gelirlerinin azaldığını gösteren rakamlar açıklandı. Bütçe açığının daha da büyümesi olasılığı yükseldi.

Harcamalarını kısamayan, vergi toplayamayan Rusya, borçlanmak zorunda. Çaresiz bono satacak. (Yani, Türkiye'ye benzer yönler çok.)

Bu Rusya bonolarını da yabancıların alması bekleniyor.

Oysa yabancılar Endonezya'da yaşananlardan ve özellikle de Çin'in devalüasyona gitmesinden korkuyorlar.

Bir Çin devalüasyonunun bir süre sonra kaçınılmaz olacağını düşünüyorlar.

Bu da ilk başta Rusya'yı etkileyecek.

Böyle bir durumda Rusya kâğıtlarından çıkmanın imkânsızlaşacağını düşünen yabancıların sayısı az değil. Anlaşılan ‘‘Neme lazım, ortalık fazla karışmadan biz pozisyonlarımızı kapatalım’’ diyenlerin sayısı son günlerde arttı.

Daha önce de yazdığımız gibi, yabancılar Türkiye ile Rusya'yı benzer sınıflara dahil ediyorlar.

Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Polonya da bu ‘‘sınıfa’’ dahil edilen ülkeler arasında.

Bu inançtan dolayı Rusya piyasaları karışınca, bu piyasaların da karışması gündeme geliyor.

NELER OLABİLİR?

Olayları iyi izleyen bazı yabancılar Ruble'nin eninde sonunda yüzde 20 ile yüzde 40 gibi bir oranda devalüe edileceğini tahmin ediyorlar.

Ama bunun ne kadar yakında olacağı belli değil.

Rusya'nın devalüasyona gitmesi, ülkede çok büyük siyasi ve sosyal sorunlar yaratacaktır.

Rus yetkililer bunu biliyorlar. Ne pahasına olursa olsun, paralarının değerini korumaya çalışacaklardır diye düşünüyoruz.

Ayrıca Batılı ülkeler de Rusya'da büyük bir kriz çıkmasını istemiyorlar. Nitekim IMF olaya hemen müdahale etti.

SONUÇ

Rusya'nın eninde sonunda havlu atması olasılığı az değil.

Ancak, buna daha birkaç ay olabilir. Ne de olsa Rus yönetimi dayanmaya çalışacaktır.

Ama unutmayalım, biz tam bu yazıyı yazarken de Moody's Rusya'nın kredi notunu indirdi.

Kısacası, riskli bir durum.

---