Revize edilen makro dengeler

Salih NEFTÇİ

Yeni ekonomi yönetimi, revize edilmiş 1997 yılı makro hedeflerini açıkladı.

Aslında her hükümet yıl ortasında hedefleri revize eder, çünkü geçen aylar o senenin rakamları konusunda uzmanlara yeni bilgiler vermiştir.

Türkiye'de bu revizyon genellikle ‘‘daha olumsuza’’ doğru bir düzeltme olur. Siyasetçiler nedense yılbaşında pembe tablo çizmekle prim yapacaklarını düşünüyorlar. (Oysa seçmen yılbaşında açıklanan bu hedefleri fazla dikkate almıyor.) Yıl ortası gerçekleşmeleri bu hedeflerin daha gerçekçi bir seviyeye çekilmesini gerektiriyor.

Evvelsi gün açıklanan revizyonun bir nedeni bu. Ama yeni bir ekonomi yönetiminin işbaşına gelmiş olması da revize edilen rakamları ilginç kılıyor.

Kendi tahminlerimizi piyasalarla yapacağımız toplantı sonrasına geciktirip, hükümetin revize ettiği rakamlar üzerinde bazı görüşleri ele alacağız.

BÜYÜME

1997 büyüme hızı yılbaşında yüzde 4 olarak öngörülmüştü. Revizyon bu rakamı yüzde 5.5-6 arasına çekiyor.

1997 yılının birinci çeyreğinde büyüme hızı yüzde 5.7 olarak çıktı. Demek ki, yeni ekonomi yönetimi bunun yılın geri kalan kısmında da devam edeceğini düşünüyor.

Biz bu rakamın biraz aşılacağı kanısındayız.

ENFLASYON

Yeni yönetim 1997 yılı enflasyon beklentisini de yükseltti.

Yılbaşında yüzde 65 olarak açıklanan toptan eşya enflasyonu yıl sonunda yüzde 80-85 bandına çekildi.

Okuyucular bizim de 1997 yılı enflasyon tahminlerimizi kademe kademe yukarı çektiğimizi hatırlayacaklardır. Aylık enflasyon rakamları son aylarda ‘‘yüksek’’ çıkıyordu. Bu beklentileri yukarı itmişti. Bu nedenle bundan bir ay kadar önce enflasyon beklentimizi yüzde 84'e çekmiştik. (Hükümetin tahmini toptan eşyayı, bizim tahminimiz ise tüketici fiyatlarını kapsıyor. Aradaki tek teknik fark bu.)

Enflasyonda yüzde 80-85 bandını da gerçekçi bir tahmin olarak görüyoruz.

DIŞ DENGE

1997 yılı dış dengesi konusunda söyleyecek önemli sözler var. Ama bunu 3 hafta sonra yapacağız.

Hükümetin dış denge revizyonu iyimser. Yılbaşında 20.5 milyar dolar olarak öngörülen dış ticaret açığı şimdi 20 milyara çekiliyor.

Bu, bazı yorumcular tarafından garip karşılanabilir. Büyüme hızının yükseltildiği bir ortamda ithalatın da artması gerektiği, bunun da dış açığı artıracağı öne sürülebilir.

Bu nedenle yeni yönetimin rakamları tutarsız bulunabilir

Biz farklı düşünüyoruz.

Dış ticaret açığının aşağı çekilmesini doğru yönde yapılmış bir düzeltme olarak görüyoruz. (Nedenlerine sonra gireceğiz.)

VE BİLİNEN YANLIŞ

Son önemli rakam cari işlemler açığı.

Bu göstergede, işe teknik ve kitaba uygun bir şekilde yaklaşanlarla bazı ‘‘uygulamacılar’’ arasında önemli bir fark var. Daha önce de değindiğimiz gibi Merkez Bankası tarafından açıklanan cari açık rakamları ‘‘tutarsız.’’

Bu nedenle Merkez Bankası cari açık rakamlarını gerekli düzeltmeleri yaptıktan sonra yorumlamak gerekiyor.

Evvelsi günkü revizyon 1997 yılı cari işlemler açığını 4-4.5 milyar dolar arasında öngörüyor. Düzeltme yapıldıktan sonra bu rakamın anlamı şu:

1997 yılı bavul hariç cari açığı 10-10.5 milyar dolar olarak öngörülüyor.

Bavul dahil cari açık ise, 1-1.5 milyar dolar kadar.

(Bu rakamları, Merkez Bankası'nın 9 milyar dolarlık bavul ticareti hesabına göre veriyoruz. Bilindiği gibi bu da tartışmalı. Son DİE anketi ve bazı uluslararası kurumların hesabı, bavul ticaretinin bunun yarısını geçmeyeceğini gösteriyor. Bu düzeltmeyi okuyucuya bırakıyoruz.)

SONUÇ

Revize edilmiş 1997 yılı hedeflerini gerçekçi görüyoruz.

Yeni ekonomi yönetimi için olumlu bir puan.