Repo mu? Mevduat mı?

Salih NEFTÇİ

Küçük yatırımcı açısından önemli gelişmelerin yaşandığı günlerden geçiyoruz.

Küçük yatırımcı parasını ne yapmalı?

Repo'ya mı yatırmalı? Yoksa mevduata mı yönelmeli?

Karar kendisinin. Biz sadee bir kıyaslama yapacağız.

Yazıyı küçük yatırımcı açısından kaleme alıyoruz.

REPO

Repo'da paranızı gecelik, haftalık veya bir aylık vadeyle bir finansal kuruma verir belli bir ‘‘repo faizini'' garanti edersiniz. Kurum da bu paranıza teminat olarak aynı değerdeki Hazine bonosunu bir kenara koyacaktır. Bir sorun çıkar, TL.'niz geri gelmezse, bu bonoyu ‘‘alma hakkınız'' vardır. (Bu nokta bir kurumdan diğerine farklılıklar gösterebilir. Yatırımcı imzaladığı kontratı çok dikkatli okumalı.)

Repoyu (en az) iki şekilde yapmak mümkün.

Resmi IMKB repo piyasasından geçersiniz. İşlem İMKB tarafından belirlenen çerçevede yapılır.

Emin. Şeffaf. Ama aynı zamanda daha maliyetli. Demek ki İMKB'den geçen repolarda elde edilen getiri biraz daha düşük olacak. Bu nedenle de İMKB piyasasının boyutu daha küçük.

Veya repo yapmak için doğrudan bir finansal kuruma gider. Onunla anlaşırsınız. Aynı şeffaflık yok. Kurallar farklı. Ama faiziniz biraz daha yüksek olur.

MEVDUAT

Mevduat eski bir enstrüman. İyi biliniyor.

TL.'yi bankaya yatır, bir aylık veya 3 aylık bir faizi garanti et. Paranın arkasındaki teminat belki Hazine bonosu değil, ama unutulmamalı:

Tüm mevduatlara devlet garantisi var.

Bir kargaşada TL.'nizi kurumdan geri alamazsanız, parayı ‘‘devletten'' alacaksınız.

Repoyla kıyaslayalım.

KAZA OLURSA?

Bir kaza anında repo, elinize TL. yerine, bir Hazine bonosu tutuşturmuş gibi oluyor.

TL.'nizi geri gelmesi için ya bu bono ikinci piyasada satılacak veya bononun vadesi neyse vadeye kadar beklenecek.

Demek ki burada bazı önemli ayrıntılar var.

Bono ikinci piyasada satıldı diyelim. Başkaları da aynı şeyi yapıyorsa, bononun değeri düşmez mi?

Vadeye kadar beklenecekse, teminat olarak yatırılan kâğıttaki vadenin ne olduğu önemli değil mi?

Mevduatta işler daha az karışık.

Mevduatta yaşanan bir kazada paranızı ‘‘devlet'' geri verecek. Bunun da anında olması beklenmemeli. Yine beklenecek.

Ama geri gelecek TL.'nin miktarı önceden belli.

VADE AVANTAJI

Buraya kadar enstrümanların özelliklerine baktık.

Ya verdikleri faizler, sundukları vadeler ne durumda?

Repoyu isterseniz bir günlük, isterseniz bir haftalık yapıyorsunuz. Aylık repolar da az değil. Ama mevduatta vadeler daha uzun. Ağırlık 1 ve 3 ayda.

Faizler bir yükselme dönemine girdi diyelim.

Hem finansal kurumlar açısından daha zorlu bir dönem başlar, riskler artar, hem de gelecekte daha avantajlı faizler oluşabilir.

Böyle dönemlerde vadelerin kısa tutulmasında yarar vardır.

VE FAİZ...

İki tahminle bitirelim.

Önümüzdeki 3 aylık dönemde haftalık ortalama repo faizlerinin yüzde 75'in altına düşmeyeceği anlaşılıyor.

Mevduat faizlerinin biraz daha yükselmesi de şaşırtıcı olmamalı.