Piyasalar ve KİT zamları

KİT zamları konusundaki tartışma ekonomiye radikal bir programla olmasa da, sistematik bir yöntemle yaklaşılacağını uman çevrelerde düş kırıklığı yarattı.

Aslında radikal bir istikrar programı siyasi olarak uygulanabilir değil. Siyasetçiler, bir uzlaşma arayışına girseler, önümüzdeki aylarda yaşanabilecek badireli dönemden geçişi nispeten kolaylaştıran bir program ortaya konabilir. Ama siyasetin nabzı farklı atıyor.

Öte yandan sert tedbirler alınmasa da gelişmeleri tutarlı bir program içinde ele alan, atılan küçük adımları bir modele oturtan bir yöntem izlenebilirdi. Ciddi bürokratların yaklaşımı da bu yöndeydi. Ve burada belli bir mesafe alınmıştı.

KİT zamları konusundaki tartışma bu çizgiyi bir anda değiştirdi.

Bunun için ekonomi basınında çıkan yorumları izlemek yeterli.

Piyasalara gelince...

Dikkat edildiyse piyasalar, son tartışmaya olumsuz bir tepki vermedi. Bono piyasası olaya nispeten olumlu yaklaştı.

Gecikmeli de olsa borsada da benzer bir hava esti.

FARKLI TEPKİ

Piyasa profesyonelleri olaylara kendi açılarından bakar.

Son gelişmeleri alalım.

KİT zamlarının durdurulacağı demeçleri piyasalara gelir gelmez, hemen birkaç dakika içinde bonoda tepki alımları geldi. Neden gelmesin?

Şöyle düşünüldü:

‘‘Tutarsız, hesapsız bir adım olsa da hükümet bu durumda kendisini angaje etmiş oluyor. En azından birkaç ay KİT zamlarını durdurmak zorunda kalacaklar. Bu da enflasyonu bir miktar düşürecek. Çok değil. Enflasyon olması gerekenden bir buçuk puan daha düşük gerçekleşebilir. Özel sektörün bir kısmı da bu politikaya katılırsa, enflasyon biraz daha düşer.

Devalüasyon oranı olması gerekenin altında gerçekleşir.

Faizler bir miktar iner. Bonolar prim yapar.’’

Bu mantıkla hareket eden profesyoneller hemen alıma geçtiler.

SONRASI

Ama bir de işin sonrası var.

Bizim bildiğimiz kadarıyla alıma geçenlerin büyük çoğunluğu, bu kâğıtları tutmak üzere satın almış değil. Amaç, fiyatlar birkaç gün sonra yükselince bu bonoları başkasına satıp çıkmak.

Herkes de bunu biliyor.

Öte yandan ocak-mart arasında artık iyi bilinen olumsuz mevsimlik koşullar yaşanacak. Kamu bir kaynak sıkıntısı içine girecek. Piyasalardan yüksek miktarda borçlanmak gerekecek.

Bu borçlanma yanında daha önce satılmış olan bonoların itfası da gündeme gelecek.

Ve bütün bunlar uluslararası finansal krizin yavaş yavaş Türkiye üzerinde etkisini göstermeye başlayacağı bir dönemde yaşanacak.

SONUÇ

Piyasalar KİT zamları konusundaki tartışmaya olumsuz tepki vermedi.

Çünkü kısa vadede para kazanılacaktı.

Ama kimsenin kuşkusu olmasın, oyuncular gelişmelere baktılar ve önümüzdeki aylarda yaşanabilecekler konusundaki görüşlerini biraz olumsuza çektiler.