Olumlu adımlar dikkatsiz koordinasyon

Salih NEFTÇİ

Dün piyasalar görülmeye değer bir gün yaşadı.

Borsa ve bono piyasası gelen ‘‘iyi haberlere’’ olması gerekenin çok, ama çok üstünde bir tepki verir durumda. ‘‘İyi haberler’’ büyük bir olasılıkla bundan sonra devam edecek. Ama her şeyin bir sınırı var.

Sanırız Ankara da dün böyle düşündü. Salı sabahı Merkez Bankası TL'de alışını şu veya bu nedenden yüzde 72'den 73'e çekti.

Piyasalara bir iğne batırdı.

Doğru bir hareket.

TEPKİ

Merkez Bankası'nın bu küçük uyarısı beklenen etkiyi yaptı. Fiyatlar daha da yükselecek beklentisi ile kâğıda girmiş bazı oyuncular, kâğıtların bir kısmını boşalttılar.

Bileşikler bir anda 1.5-3 puan yukarı gitti.

Ama hemen arkasından bir Hazine açıklaması geldi.

Bundan sonra enflasyona endeksli uzun vadeli kâğıtlar satılacak, bildiğimiz iskontolu kâğıtlar artık sadece birkaç aylık ‘‘kısa’’ vadelerde çıkarılacaktı.

OLUMLU ADIM

Temmuz ayında iktidarın ilk heyecanı ile ekonomide bazı dikkatsiz adımlar atılmıştı.

Bunların çoğu sonradan geri alındı. Birisi hariç.

Temmuz ayında yapılan açıklamalarda TÜFEx kâğıtlarından vazgeçildiği duyurulmuştu.

TÜFEx'ler bizce ‘‘iyi’’ dizayn edilmiş enstrümanlardı. Zor da olsa piyasalara kabul ettirilmişlerdi.

Enflasyonun inişe geçtiği bir ortamda kamunun faiz yükünü azaltacaklardı. Vadeleri uzatacaklardı. Ve bu arada bankaları yeni beceriler kazanmaya zorlayacaklardı.

TÜFEx'lerden vazgeçilmesi yanlıştı.

Dün yapılan Hazine açıklaması, işte temmuz ayından kalma bu son yanlışı da düzeltiyordu.

MANTIK

Dünkü Hazine açıklamasını olumlu bir adım olarak görüyoruz. Sanırız arkasında şöyle bir mantık var:

Çıkarılan bir yıllık kâğıtlarda faizler şu anda yüzde 100 civarında. Ama hükümet ‘‘enflasyonu yüzde 50'ye çekeceğim’’ diyor.

Peki o zaman yüzde 100 faizli bir yıllık kâğıtların geri ödemesi nasıl yapılacak? Yüzde 100 faiz verirken enflasyonu yüzde 50'ye çekeceğim demek tutarsızlık değil mi?

Piyasalardaki oyuncular bu soruları soruyorlardı.

Hazine'nin dünkü açıklaması bu soruna bir çözüm getiriyor. Yüzde 100 faizli borçlanmalar çok kısa vadeli kâğıtlarla yapılacak. Uzun vadeli borçlanmalarda enflasyona endeksli enstrümanlara geçilecek.

Enflasyon bir süre yüksek seyredeceğinden, kısa vadeli kâğıtların da faizi yüksek olacak. Enflasyon inişe geçince iskontolu kâğıtların faizi düşecek. Bir yıl sonra ortada yüzde 100'den çıkarılmış iskontolu kâğıt kalmayacak. Enflasyonun yüzde 50'lere gerilemesi durumunda bir tutarsızlık olmayacak.

Mantık bu.

SONUÇ

Bunlar olumlu adımlar. Nitekim Hazine açıklamasından sonra faizler hemen üç puan indi.

Ancak şunu da söyleyelim:

İlk önce Hazine açıklamayı yapıp da Merkez Bankası iğneyi sonra batırsaydı, bizce daha iyi olurdu. Çünkü dün bazı oyuncular düşük fiyattan sattıkları bonoları hemen sonra yüksek fiyattan almak zorunda kaldılar. Bir sağ, bir sol yediler.

Her şeyi Mahfi Bey'in yapması mümkün değil. Hazine'yi yöneten kişi ekran başına geçip bono piyasasını izleyemez.

Detaylar yardımcıların işi.