Olası bir gelişme

Salih NEFTÇİ

Uluslararası piyasalarda bu aralar söylenti çok.

Bunların büyük çoğunluğu önemsiz dedikodular. Piyasaları birkaç gün, hatta birkaç saat etkiliyor, sonra üzerlerinde bile durmaya gerek kalmıyor.

Ancak bu aralar dolaşan bir söylenti var ki dikkatle izlenmeye değer. Yatırımcılara içeride ve dışarıda yeni fırsatlar doğurabilir.

Olayın ne kadar gerçek olduğu bilinmiyor. Bizden sadece aktarması...

İzlemek yatırımcılara kalmış.

ULUSLARARASI TEDBİR

Asya'dan başlayıp Latin Amerika'ya sıçramış olan uluslararası kriz bilindiği gibi büyük çapta gelişmekte olan piyasaları vurdu.

Yabancılar, temel göstergelere bakmadan bütün gelişmekte olan ülkelerde pozisyon boşalttılar.

Adeta ayrım yapmadan satışa geçtiler.

Bu durum bir öneriyi birçok ülkede aynı anda gündeme getirdi. Hong Kong'dan Brezilya'ya birçok ülke Batı'dan, ‘‘Harekete geçmesini’’ istediler.

Krizin hızını ancak G7 ülkeleri tarafından organize edilen koordineli bir hareketin kesebileceği dile getirilmeye başlandı.

SÖYLENTİ

İşte söylenti bu çeşit bir koordineli hareketle ilgili.

Ama önce vurgulayalım.

Aşağıda sözünü edeceğimiz konu şu an için somut bir kanıtı olmayan bir söylentiden ibaret. Sadece yatırımcıya iyi fırsatlar doğurabileceği için burada ele alıyoruz.

Bir olasılığa göre Batı dünyası, gelişmekte olan piyasaların biraz rahatlamasını sağlayacak bazı adımlar atma hazırlığında. Gelişmekte olan ülkelerin bonolarına bir swap imkânı yaratacak bir ortak fondan söz ediliyor. Söz konusu fonun tutarının 40-70 milyar dolar arasında olabileceği konuşuluyor.

Tekrarlayalım, bu sadece bir söylenti. Ayrıca mekanizmanın nasıl çalışacağı konusunda da herhangi bir dedikodu yok. Ama bir swap imkânı gerçekleşirse ortaya şöyle bir durum çıkarabilir:

Gelişmekte olan bir ülkenin bono piyasasına gelen satış sırasında ülkeler kendi paraları cinsinden bonoları geçici bir süre için dolar veya başka bir döviz cinsi kâğıtla swap'lama (değiş tokuş etme) imkânına kavuşabilirler.

Bu da söz konusu ülkelerin bonolarını biraz daha likit kılar. Merkez bankaları biraz rahatlar.

Gelişmekte olan ülkelerin finansal piyasaları üzerindeki baskı biraz hafifler.

ÇALIŞIR MI?

Peki buna benzer bir tedbir, kriz üzerinde etkili olabilir mi?

Dediğimiz gibi swap imkânının mekanizması konusunda bir ipucu yok. Ama toplam miktarı 60 milyar dolara ulaşan bir swap olanağı gelişmekte olan piyasalara kısa vadede belli bir fleksibilite tanıyabilir.

Ancak uluslararası krizin sadece psikolojik veya finansal nedenlere bağlı olmadığı da unutulmamalı.

Krizin arkasında ciddi reel nedenler var. Söz konusu söylenti bu sorunlara herhangi bir çözüm getirmiyor.

SONUÇ

Temeldeki sorunlara bir çözüm getirmese bile, bu çeşit bir tedbirin işlerlik kazanması uluslararası piyasaları olumlu etkileyebilir. Fiyatlar bir süre yukarı gidebilir.

Yatırımcıya birkaç gün hatta birkaç hafta iyi fırsatlar yaratabilir.

---