Memur zammının düşündürdükleri

Salih NEFTÇİ

Kamu çalışanlarına verilecek zam bir soruna dönüşmek üzere.

Hatta belki de dönüştü bile.

Bu yazının kaleme alındığı saatte memur zammının ne olacağı henüz belli değildi. Ama bu konuda bir karar alınsa bile, olay hemen sona ereceğe benzemiyor. Etkilerini hissetmeye devam edeceğiz.

Zam ‘‘iyi’’ olursa piyasalar olumsuz tepki verecek.

Açıklanan zam düşük kalırsa, bu sefer kamu çalışanları...

Olay daha iyi idare edilebilirdi.

SORUN

Sorunun iki boyutu var.

Olaya önce kamu çalışanları açısından bakalım.

‘‘Enflasyon düşüyor’’ sözlerine rağmen son 12 ayın tüketici fiyatlarına baktığımızda enflasyonun halen de yüzde 90 olduğunu görüyoruz. Ayrıca, hükümet üyeleri ‘‘Enflasyon yıl sonunda yüzde 50'ye inecek’’ derken bu sözleri toptan eşya fiyatları için kullanıyorlar.

Ama bir vatandaş açısından esas geçerli enflasyon oranı tüketici fiyatlarındaki artışlar. Çünkü toptan eşya fiyat endeksi, kira, sağlık, eğitim, taşımacılık vs. gibi sektörleri hesaba katmıyor. Buralardaki fiyat artışları sadece tüketici fiyat endeksine giriyor.

Tüketici fiyatlarda yıl sonu enflasyonu çok büyük bir olasılıkla yüzde 70'in üzerinde gerçekleşecek.

Demek ki bu açıdan bakıldığında memurlara verilecek yüzde 20'lik zam yıl sonunda maaş artışlarını enflasyonun altında bırakacak. Nitekim, ilk yarı yılda verilen yüzde 30'luk zammın üzerine yüzde 20 eklersek, maaşlardaki toplam artış yüzde 56 eder.

Bu da reel gelirlerin yıl sonunda yüzde 8.3 düşmesi demek.

Ciddiye alınması gereken bir gerileme.

Memur kendi açısından haklı.

HÜKÜMET AÇISINDAN

Olaya hükümet açısından baktığımızda durum farklı.

Enflasyonu düşürme programında memur maaş artışlarının yüzde 20 ile sınırlanacağı çeşitli şekillerde duyuruldu.

IMF ile imzalanan anlaşmanın temeli de zaten bu ve bunun gibi hedefler.

Bütçe disiplininin sağlanacağı konusunda verilen çeşitli sözleri kaldırın, ortada ciddi bir IMF anlaşması kalmaz.

Bu durumda kendisine yüzde 20'lik bir çıta koyduktan sonra ekonomi yönetimi nasıl olacak da bundan geri adım atacak?

IMF anlaşmasında verilen sözlerden daha en başta dönülmüş olacak.

Bütçe disiplini konusundaki inandırıcılık azalacak.

Piyasalar olumsuz tepki verecek.

SONUÇ

İki saptamayla bitirmek istiyoruz:

Yüzde 20'lik çıta ortaya konmadan hükümet kendi içinde gerekli anlaşmayı sağlamak zorundaydı.

Anlaşılan bu gerektiği gibi yapılmamış.

İkinci nokta daha önemli:

Kamu çalışanlarının sayısı, devlet dairelerinin şişkin kadroları ve verimsiz KİT'ler, enflasyonun düşmesinde en büyük engellerden birisi.

Bu bize bir kere daha hatırlatılmış oluyor.

---