İyi olmadı

Salih NEFTÇİ

Hazinenin açıkladığı iç borç programı doğru yönde atılmış bir adımdı. Ama dün tanık olduğumuz ilk uygulama beklenildiği gibi sonuçlanmadı.

Birinci sürpriz, piyasaların kâğıttan uzak durmaları oldu. Satış beklenenden oldukça yüksek bir faiz seviyesinde gerçekleşti.

Ama ikinci ve daha büyük bir sürpriz, ihale sonucu açıklandıktan bir buçuk saat sonra duyuldu:

Hazine ihalede yapılan satışa ilaveten, 47 trilyon TL'lik bonoyu da kamu kurumlarına satmıştı. İhale faizinden...

İHALE

İç borçlanma programı açıklandıktan sonra ilk ihale öncesinde piyasa faizlerin bir miktar gerilemesini bekliyordu.

Çünkü ihalede satılacak kâğıtlar 6 aylıktı. Oysa 5/8 tarihli bonolar yüzde 120 civarında işlem görüyordu. Altı aylık bir kâğıdın bu durumda en kötü olasılıkla yüzde 116-117 gibi bir seviyeden satılması gerekiyordu. (Aradaki 3-4 puanlık fark vade riski için verilme durumunda.)

İhale sonucu açıklandı. Net bileşik faizler yüzde 119.75 olarak gerçekleşti.

Piyasa küçük bir şok yaşadı.

HABER

Ama bonocular kötü haberden bu aralar fazla etkilenmiyorlar. Trading devam etmekteydi ki, piyasaya yeni ve beklenmedik bir haber daha geldi.

Yapılan açıklamada ihaledeki satışa ilaveten, bir de kamu kurumlarına 48 trilyon TL'lik ekstra bono satılmıştı.

Böylelikle toplam satış miktarı Hazine'nin daha önce bildirmiş olduğu 200 trilyon liralık üst limite ulaşmaktaydı. Hatta bizim yaptığımız hesaplara göre üst limit şimdiden, az da olsa aşılmıştı.

Ama esas eleştirilmesi gereken bu değil.

HANGI FAİZ?

Kamu kurumlarına satılan 48 trilyon TL'lik kâğıt ihalede oluşan faizden gitti.

Bu bir yerde kâğıt almış olan özel kurumlara küçük bir haksızlık oluyor.

Nedeni şu:

Eğer söz konusu kamu kurumları ihaleye girselerdi ve teklif verselerdi, acaba hepsi yüzde 119.75'in altında mı teklif verecekti?

Eğer bu kurumların gerçekten kâğıda ihtiyaçları varsa: Hayır.

Büyük bir olasılıkla bazıları 119.75'in üzerinde teklif verecek, Hazine de 200 trilyon TL'lik kâğıt satmak için ihalede oluşan faizi yükseltmek zorunda kalacaktı.

İhaleden kâğıt almış olanlar kârlı çıkacaklardı.

SONUÇ

Elbette denebilir ki, bu kamu kurumlarının kâğıda ihtiyacı yok. İhaleye girselerdi bile düşük faiz vereceklerdi...

İyi de ihale öncesinde hangi faizin düşük olduğunu kim bilebilir? Ayrıca ihtiyacı yoksa neden kâğıt alıyor?

Neresinden bakılırsa bakılsın, dünkü ihale ve sonrası, iyi olmadı.