İstikrar, taktikler ve piyasalardaki hava

Salih NEFTÇİ

Siyasi stratejilerin önem kazandığı yeni bir döneme girdik. (Özellikle Sayın Erbakan'ın ne kadar iyi bir taktisyen olduğunu her gün televizyonlarda izliyoruz.)

Stratejiler piyasalar açısından da önemli. Büyükler ne olup bittiğini belki biliyor. Ama küçük yatırımcıların bir süre sonra dalgalara kapılmaları mümkün.

Olayın bazı yönlerini (şimdilik) kısaca tartışalım.

YAPISAL ÖNLEMLER

Dün ve evvelsi gün, piyasalarda biraz da dışarıdan kaynaklanan şöyle bir tahmin dolaştı:

‘‘RP'nin kapatılması, demokrasi ilkeleri veya hukuk kuralları açısından tartışmalı da olsa kısa vadede siyasete istikrar getirmiştir.’’

Buraya kadarı cumartesi günü yazdıklarımızın bir parçası idi. Katılıyoruz. Ama ‘‘tahmin’’ şöyle devam ediyordu:

‘‘RP'nin kapanması ile hükümet Meclis'te daha rahat hareket edebilecek. Meclis'te CHP oylarına ihtiyaç duymayacak. Bu nedenle yapısal önlemler, enflasyonun düşürülmesi konusunda ciddi kararların alınması olasılığı yükseldi. RP'yi kapatma kararı yatırımcı açısından olumludur.’’

İşte, bu görüşün yapısal tedbirler kısmı çok tartışmalı.

MECLİS ARİTMETİĞİ

RP'nin kapatılması ile Meclis aritmetiği fazla değişmedi. RP'li milletvekillerinin bağlı oldukları parti ortadan kalktı. Bir de Sayın Erbakan ve dört arkadaşının milletvekilliği düştü. Ama Meclis aritmetiği esasta aynı kaldı.

Bir farkla...

Fark da önemli.

CAN ACITICI KARARLAR

Diyelim ki Sayın Mesut Yılmaz dişini sıktı, seçmenin canını (epeyi) yakacak kararları almaya başladı. Aradan beş altı ay geçti. Bu arada olağan yanlışlar yapıldı. Vatandaşın reel geliri düştü. İflaslar gündeme geldi. Bazı KİT'ler kapatıldı veya devredildi. Kısacası seçmenin canı fena yandı.

Böyle bir durumda RP Meclis'te olsaydı, DYP-CHP-RP'nin birleşip hükümet olmaya çalışması zordu. Çünkü ‘‘CHP, eninde sonunda RP ile hükümet kurmuş olacaktı’’. ‘‘Yeni bir Refahyol denemesi başlamış olacaktı’’ vs... Zordu. Ama şimdi RP kapatıldı. Meclis'te RP'li milletvekilleri yok. ‘‘Bağımsızlar’’ var.

Seçmenin canı yandığında ‘‘Bağımsızlar destekli yeni bir hükümet’’ kurmak daha mı zor? Daha mı kolay?

STRATEJİLER

Bağımsızlar istediklerini yaparlar. Sayın Yılmaz'a, ‘‘Seni destekleyeceğiz yapısal önlemler al’’ derler.

Ağır maliyet ortaya çıkınca da ‘‘Olmadı. Vatandaşı ezdiniz. Yeni hükümete gerek var’’ diye işin içinden çıkıverirler. Ne RP, ne şeriat tehlikesi, ne de laikliğe karşı yapılmış bir hareket...

Sadece bağımsızlar veya yeni ‘‘liberal’’ bir parti desteğinde bir başka hükümet.

Aslında, buna da gerek yok. İşler kötüleştiğinde: Hemen yeni bir seçim ve Meclis'te çoğunluk.

İyi strateji.

SONUÇ

RP'nin kapatılması kısa vadede siyasete istikrar getirmiş, uzun vadede istikrar olasılığını azaltmıştır.

Bu arada şimdiki Meclis aritmetiği ile yapısal tedbirlerin alınmasını da zorlaştırmıştır.

Ciddi yapısal tedbirler için Meclis'te yeni bir aritmetik ve kendisini beş yıllığına nispeten sağlam gören yeni bir hükümet gerekir. Yani erken seçim... Erken seçime ise piyasalar ‘‘olumlu’’ bakmıyor.

---