Haziran enflasyonu

Salih NEFTÇİ

Haziran ayı enflasyon verilerini bir cümlede yorumlamak gerekirse, şöyle diyebiliriz:

Enflasyon rakamları olumlu bir görüntü veriyor.

Detaylara bakalım.

RAKAMLAR

Enflasyonun esas göstergesi olan tüketici fiyatlarında haziran enflasyonu yüzde 2.4 oldu. Piyasalar bu rakamı ortalama yüzde 2.5 civarında bekliyordu. Geçen yıl haziran tüketici enflasyonu yüzde 2.9 idi.

Bu aralar piyasa Toptan Eşya Fiyatları'nı daha yakından izliyor. (Çünkü siyasetçiler hedefi bu çıtaya göre koydular.) Burada, enflasyon beklenenden biraz daha düşük gerçekleşti. Yüzde 1.6 olarak açıklandı. Geçen yıl haziran ayında toptan eşya fiyatları yüzde 3.4 artmıştı.

Bilindiği gibi temmuz ve ağustos aylarında enflasyon oranında büyük düşüşler yaşanacak. Bunun öncesinde, haziran ayı enflasyonunun da düşük gerçekleşmesi, ekonomi yönetimi açısından olumlu bir gelişme.

Bu olayın IMF ile imzalanan anlaşmanın ardından gelmesi piyasaların iyimserliğini daha da artırabilir.

Buna yarın değineceğiz. Şimdi rakamları daha yakından inceleyelim.

MEYVE-SEBZE

Haziran ayı enflasyon rakamlarının önemli bir özelliği vardır. O yılın meyve-sebze ucuzluğu ilk olarak haziran ayı enflasyonlarında kendisini gösterir. Meyve-sebzenin ucuzlayacağı bilinmektedir. Ama bu ucuzluğun ne kadar olacağı ilk olarak haziran ayı enflasyonlarından anlaşılır. (Şimdiki endeks bu çeşit mevsimlik artışların oynaklığını azaltsa bile bunlar enflasyon verilerini halen de ciddi biçimde etkilemeye devam ediyor.)

Haziran ayı rakamlarına bu açıdan baktığımızda şunları görüyoruz.

Birincisi meyve-sebze ucuzluğu bu sene geçen yıla kıyasla daha belirgin. Geçen yıl toptan tarımsal fiyatlar haziran ayında yüzde 1.1 artarken, bu yıl yüzde 3 azalmış. Bu yabana atılmaması gereken bir farklılık.

Tüketici fiyatlarda da benzer bir etki var. Geçen yıl gıda fiyatları yüzde 1 artarken bu yıl yüzde 2.4 düşmüş.

Demek ki enflasyon verilerinin geçen yıla kıyasla ‘‘düşük’’ gerçekleşmesinin önemli bir nedeni, tarımsal ürün fiyatlarındaki mevsimlik hareket.

BENZİN FİYATLARI

Bir diğer kayda değer gelişme benzin fiyatlarında.

Geçen yıl devlet, petrol ve kömür ürünleri fiyatlarını yüzde 6.6 artırırken, bu yıl yüzde 1.5 düşürmüş.

Bu, endekste önemli ağırlığı olan bir kalem. Gördüğümüz kadarıyla haziran ayı rakamlarının geçen yıla kıyasla daha düşük gerçekleşmesinde belli bir rol oynamış durumda.

Bu gelişmenin esas nedeni elbette dünya petrol fiyatlarındaki düşüş. Bir diğer neden ise benzin fiyatlarındaki ayarlamanın 1 Temmuz'dan itibaren başlamış olması. Haziran rakamlarına girmemesi. (Görüldüğü gibi dünya petrol fiyatlarındaki gerileme, ekonomi yönetimi açısından önemli bir şans olarak karşımıza çıkıyor.)

SONUÇ

Nasıl yorumlanırsa yorumlansın, önemli olan şu:

Piyasalar bu rakamlara olumlu tepki verecek.

Bu da ekonomi yönetimi için iyi haber.

---