Fiyatlar neden sıçradı?

Salih NEFTÇİ

Kötü haberi üstlenen pek olmaz.

Bankacılık sistemi veya politikacılar bir yanlış yaptıklarında ‘‘biz yaptık’’ derler mi?

Veya biz ekonomi basını yorumcuları. Hangi birimiz ‘‘şu, şu yanlışları yaptık’’ diyoruz?

Ama iyi habere gelince, durum farklı.

Her oyuncu iyi haberin kendisinden kaynaklanmış olduğunu düşünür. ‘‘Başkasının’’ katkısı olmuş mudur? Belki.

Ama iyi gelişmeden başsorumlu kendisidir.

Şimdi pazartesi ve salı piyasalarda yaşanan büyük alış dalgasına bakalım. Fiyatlar adeta sıçradı. Faizler yüzde 100'e geriledi. Borsa yeni bir atak yaptı.

Piyasaların yüksek dozdaki bu iyimserliği dün de devam etti. Faizler sabahleyin 2 puan kadar daha düştü. İhaleden sonra fiyatlar biraz geriledi, ama psikoloji yine beklenmedik derecede iyimserdi.

SİYASETÇİLER

Hükümet üyelerine sorun:

Piyasalardaki beklenmedik iyimser havanın arkasında doğal olarak kendi aldıkları kararları göreceklerdir.

Enflasyonun 1998'de yüzde 50'de kalacağı, bir çeşit ‘‘yumuşak istikrar programı’’ uygulanacağı, dış borçlanmadan para geleceği iki gündür gazetelerde. Bütçe harcamalarında görece bir kısılma planlandığı ve bütçe açığının elden geldiğince düşük tutulduğu da haberlerde yer aldı.

Siyasetçiler bu haberlerin kendi çabaları sonunda gerçekleştiğini ve bunun da piyasalarca kabul gördüğünü söyleyeceklerdir.

Haksız mıdırlar, yoksa haklı mı?

BÜROKRATLAR

Ankara bürokrasisinin kilit noktalarında yetenekli ve güvenilir bürokratlar bulunuyor.

Son haftalarda siyasetçilerle kapalı kapılar arkasında sıkı bir pazarlığa girip 1998 yılı kamu harcamalarını, bütçe açığını düşük tutmakta ısrarlı oldular mı?

Kapalı kapılar arkasındakini biz bilemiyoruz.

Ama bir kredibilitesi olan Sayın Mahfi Eğilmez'in dünkü açıklamaları ajanslardan izlendi, bunların piyasa üzerinde etkisi olmadı mı?

Ekonomi bürokrasisinin önemli bürokratları gazetelerde çıkan son 1998 hedefleri ile ilgili kredinin kendilerine verilmesini isterlerse, acaba haksız mı olacaklardır?

YABANCILAR

Yabancılar, kamuoyunun önüne çıkıp elbette ‘‘piyasalardaki olumlu havayı aslında biz gerçekleştirdik, sorumlu biziz’’ demeyecekler. Yabancı yatırımcılar reklam peşinde değil. (Para peşinde.)

Ama yabancılara özel olarak sorun, piyasalarda yaşananların arkasında kendi rollerini göreceklerdir.

SONUÇ

İyi haberi herkes üstlenmeye çalışır. Yukarıdakilerin hepsinin de son harekette bir rolü var.

Ama yine de insanın içinden sormak geliyor:

Fiyatlar neden sıçradı?