Finansal piyasalarda işten çıkarılmak

Salih NEFTÇİ

Geçen hafta pazar günü finansal piyasalarda işe girme konusunu ele almıştık.

Her şey iyi. Her şey güzeldi.

Uluslararası finansal piyasalarda iş bulanlar lüks ve modern bir ortamda yüksek maaşla çalışacak. İş arkadaşları iyi bir eğitimden geçmiş, hırslı ve yetenekli kişiler olacaktı.

Yapılanlar zevkli. Hayat hızlıydı.

Kısacası, ‘‘finansal piyasalardaki işler her bakıma çok çekici. Peşinde (uzun süre) koşmaya değer’’ demiştik.

Peki, uluslararası finansal piyasalarda çalışmanın hiç mi ‘‘kötü’’ bir tarafı yok?

‘‘Kötü’’ doğru bir terim mi olacak bilmiyorum, ama işin zor tarafları var.

YATIRIM

Bir kere bu işe kalkışacak gençlerin yetenekli olmaları gerek. Dinamik, kavrama ve algılama yeteneği yüksek bir kişilik gerekiyor.

Ve elbette yüksek bir zekâ da...

Bu arada işin bir de yatırım yönü var.

Çok iyi bir eğitimden geçmek, yani uzun süre yatırım yapmak da şart.

Ancak, finansal piyasalardaki işlerin, bunların ötesinde bir maliyeti daha var.

ACIMASIZ ORTAM

Uluslararası finansal piyasalar bazı konularda kesinlikle acımasız.

Özellikle de hata yapıldığında.

Bir örnekle anlatayım.

Geçtiğimiz hafta en önde gelen uluslararası bankalardan birisinde profesyonellere ‘‘türev enstrümanlar’’ konusunda bir ders veriyordum.

Sınıftakiler bir olay anlattılar.

LİMİTLER

Finansal piyasalarda çalışanlara bir pozisyon sınırlaması konmuştur. Her trader belli bir miktarın üzerinde pozisyon alamaz. Örneğin bir trader için alınan toplam pozisyon 5 milyon doları geçemez.

Traderler bu ‘‘limit’’e uymak zorundadır.

Bana anlatılan olay da bununla ilgiliydi.

Söz konusu bankada bir trader o gün karşısına çok iyi bir fırsat çıktığını görmüş ve limitini 70 milyon Belçika Frangı aşmış. Spekülatif bir pozisyon almış.

Ve hemen bir-iki saat sonra da bu pozisyonu çok iyi bir kazançla kapatmış.

Büyük bir sevinçle öğle yemeğine gitmiş.

Yemekten işinin başına döndükten bir süre sonra, çalışırken omuzuna birisinin dokunduğunu fark etmiş. Başını çevirmiş.

İki güvenlik görevlisi. Birisinin elinde bir kâğıt.

Kâğıtta yazılanlara bir göz atmış.

O anda, hiçbir şeye elini sürmeden işi bırakıp evine gitmesi isteniyor.

İşten çıkarılıyor.

SONUÇ

Trader çalıştığı firmaya büyük para kazandırmış. Ama birkaç saat için de olsa limitinin üzerinde pozisyon tutmuş.

Almaması gereken riski üstlenmiş.

Bankanın en önemli kurallarından birini çiğnemiş.

Ve hemen o gün öğleden sonra işten çıkarılmış.

Uluslararası finansal piyasalar işte böyle. Bazı hataları affetmiyor. Ve işten çıkarılma da yukarıdaki yöntemle oluyor.